Ομαδικός αθλητισμός και θεωρία ομάδων

Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Ομαδικός αθλητισμός και θεωρία ομάδων". Πανεπιστήμιο UCLAN Cyprus, Λάρνακα - περιοχή Πύλας. Δευτέρα 30 Μαρτίου 2015.

Ψυχομετρικά χαρακτηριστικά των προικισμένων παιδιών

Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Ψυχομετρικά χαρακτηριστικά των προικισμένων παιδιών." 4ο & 8ο Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου, 07/12/2009. 

Διαβάστε επίσης: Νίκος Λυγερός - Προικισμένο παιδί και κοινωνία

Ο πρώτος ηλίθιος

Ο ηλίθιος δεν μιλούσε πολύ. Μόνο οι άλλοι το έκαναν γι’ αυτόν. Ο ηλίθιος άκουγε. Άκουγε όλους τους άλλους. Ο καθένας είχε να του πει την ιστορία του, τον πόνο του και το βάσανό του. Ήταν χαρούμενοι μόνο όταν ήταν μαζί τους, όχι όταν ήταν με τους άλλους. Όταν έπαιζε με τα παιδιά τους, έλεγαν γι’ αυτόν ότι δεν είχε να κάνει τίποτα άλλο. Ο ηλίθιος άκουγε όλες αυτές τις ερμηνείες και τις απόψεις του κόσμου. Δεν άλλαζε όμως. Ήταν πάντα με εκείνους που τον είχαν ανάγκη, ακόμα και αν δεν είχαν ανάγκες. Ήταν η άμμος της παιδικής χαράς. Όλα τα παιδιά έπαιζαν μαζί του κι ύστερα τον άφηναν μόνο για να μπορέσουν να τον βρουν και πάλι την επόμενη ημέρα να τα περιμένει. Ο ηλίθιος τα αγαπούσε όλα και γι’ αυτό το λόγο δεν τον αγαπούσε κανένα ιδιαίτερα. Ήταν απλώς ο ηλίθιος τους. Μαζί του ένιωθαν πάντα ασφάλεια διότι ήταν ο μεγάλος. Όμως όπως ήταν ο μεγάλος τούς άρεσε να κοροϊδεύουν τα γεράματά του. Δεν έφταιγαν τα παιδιά αν είχε γεννηθεί γέρος για να τα προστατέψει. Εκείνος έφταιγε για όλα, τα παιδιά ήταν αθώα και το ίδιο οι γονείς τους. Δεν ήταν αγαθός αλλιώς πώς θα έφταιγε για όλους και όλα. Ήταν υπεύθυνος για όλα μπροστά σε όλους και για όλους μπροστά σε όλα. Όπως δεν ανήκε σε καμιά παρέα, ήταν ο παράξενος της παρέας. Και κάθε παρέα ήθελε τον παράξενό της. Ο ηλίθιος αναλάμβανε αυτό το ρόλο με πάθος και περίμενε τα καρφιά της αθωότητας που δεν έλειπαν ποτέ να τον πληγώσουν. Για τα παιδιά ήταν ο γαλάζιος γίγαντας, εκείνος που δεν πέθαινε ποτέ για να τον βασανίζουν όλα τα παιδιά δίχως εξαίρεση. Βέβαια οι γονείς ήξεραν ότι ήταν παράξενος. Και τον πρόσεχαν όπως προσέχουν τους δασκάλους. Κάθε του λέξη την ερμήνευαν. Δεν έπρεπε να θίξει την κοινωνία. Ο ηλίθιος ήταν ο δάσκαλος των παιδιών διότι ήταν παιδιά. Έτσι τουλάχιστον πίστευαν. Η ανθρωπιά του δεν ήταν ένα καλό παράδειγμα για τα κοινωνικά παιδιά και πρόσεχαν να μην εκτραπούν. Ενώ τα παιδιά τον αγαπούσαν διότι μπορούσαν να τον πληγώσουν δίχως να πει τίποτα. Ενώ τους γιάτρευε κάθε φορά που πονούσαν ακόμα και αν το χτύπημα ήταν δικό τους. Ήταν ο δικός τους ηλίθιος. Έτσι τον έβλεπαν και οι γονείς. Αρκεί να μην έβλαπτε την κοινωνία. Μιλούσε βέβαια για την ανθρωπότητα αλλά του το συγχωρούσαν διότι ήξεραν ότι ήταν ηλίθιος και παράξενος. Έλεγαν μέσα τους ότι ο καθένας έχει τα κουσούρια του. Η ανθρωπότητα ήταν η αδυναμία του αλλά ποιος μπορούσε να κατανοήσει τι έλεγε πραγματικά και ουσιαστικά. Όμως μερικά παιδιά που ήταν και αυτά παράξενα τον άκουσαν. Δεν μιλούσαν πολύ και οι γονείς δεν αντιλήφθηκαν αμέσως το κακό που γινόταν. Άκουγαν τον ηλίθιο και καταλάβαιναν για πρώτη φορά τι σημαίνει ζωή. Θέλησαν να μιλήσουν για πρώτη φορά για την ανθρώπινη ζωή στην κοινωνία και τότε εκείνη αποφάσισε να λυτρώσει τον ηλίθιο από τα βάσανα. Τον δηλητηρίασε. Ήταν ο πρώτος ηλίθιος και λεγόταν Σωκράτης.

Νίκος Λυγερός

Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Ανθρώπινο βλέμμα.
http://lygeros.org/articles?n=4530&l=fr

Νίκος Λυγερός - Η Ιερή Συμμαχία

Η Ιερή Συμμαχία

Έξω έβρεχε δυνατά λες και έκλαιγε ο ουρανός.

Κανείς δεν ήξερε ακόμα για τις μυστικές διαπραγματεύσεις.

Όλοι περίμεναν ν’ αλλάξουν θέση οι άλλοι.

Εδώ και μήνες δεν είχε κουνηθεί κανείς.

Ενώ υπήρχε ανάγκη.

Τρομερή ανάγκη.

Το ταξίδι για τη Μάλτα είχε κρατήσει χρόνια.

Κι όμως ήταν στο πνεύμα του σαν να ήταν χθες.

Το παρελθόν και το μέλλον ήταν πάντα μαζί.

Τουλάχιστον μέσα στο πνεύμα του.

Είχε έρθει η ώρα της αλλαγής.

Δεν μπορούσε να περιμένει άλλο.

Τον είχαν ήδη ανάγκη εδώ και μήνες στο άλλο νησί.

Στην άκρη της Ανατολής.

Μόνο που στην Βενετία το νερό ανέβαινε.

Ψηλά.

Σαν την αγανάκτησή του.

Είχε όμως άπειρες αντοχές.

Κοίταξε από το παράθυρο.

Είδε την αντανάκλαση της Σελήνης.

Κάθε κύμα την άλλαζε.

Τότε σκέφτηκε το αδιανόητο.

Το θαλάσσιο πνεύμα.

Στη Βενετία είχε εισχωρήσει στην Πόλη.

Κι ενώ όλοι πίστευαν ότι ανήκε στη γη

ήξερε ήδη την αλήθεια

εδώ και αιώνες.

Ο Χρόνος ήταν μαζί του.

Αλλά οι άλλοι δεν ήταν με το Χρόνο.

Η βροχή σταμάτησε.

Το νερό δε σήκωνε πια τη σελήνη.

Έπρεπε να βυθίσει τη μισή.

Έτσι πήρε την απόφαση.

Θα έφευγε πριν τις διαπραγματεύσεις

για να προφτάσει.

Έβλεπε ήδη τα θύματα της βαρβαρότητας.

Κι ετοιμάστηκε για την αντεπίθεση.

Για τη συνέχεια.

Ο αετός θα πετούσε και πάλι.

Με τα γεράκια και τα λιοντάρια.

Ιερή Συμμαχία.

Το κεφάλι του Niccolò Dandolο

Η νύχτα δεν είχε τελειώσει.

Κι είχε στο μυαλό τον Διοικητή της Λευκωσίας.

Κι όχι μόνο τις πράξεις βαρβαρότητας.

Γιατί ήξερε πως αντιστάθηκε για δύο μήνες την εισβολή της βαρβαρότητας.

Επίσης δεν μπορούσε να ξεχάσει το έργο.

Γιατί ο θάνατός του δεν έσβησε τα πάντα.

Δεν ήταν σαν αυτούς που θυμούνται από το Βυζάντιο μόνο και μόνο το τέλος, την άλωση.

Είχε μέσα του τους έντεκα αιώνες.

Κι η μεγαλύτερη Αυτοκρατορία σε χρονική διάρκεια ήταν παράδειγμα προς μίμηση για όσους ζούσαν με τη στρατηγική.

Ακόμα κι αν αυτό ήταν με το σταυρό στο χέρι.

Επίσης δεν μπορούσε να ξεχάσει ότι το κεφάλι του Niccolò Dandolο συνέχισε το έργο του και μετά το τέλος.

Αφού ακόμα και νεκρό δεν επηρέασε ούτε τον Bragadin ούτε τον Baglioni.

Μπορεί να ήταν σακατεμένο από τους Οθωμανούς δεν άλλαξε τίποτα.

Τα έθαψαν στην Αμμόχωστο με όλες τις τιμές.

Γιατί το κεφάλι αυτό είχε αντισταθεί έως το τέλος.

Κανείς δεν είχε ξεχάσει την πολιορκία της Πόλης και τους σταυρωμένους ιππότες, ούτε την αντεπίθεση με τα κεφάλια και τα κανόνια.

Σιγά σιγά φαινόταν το ηλιοβασίλεμα να τελειώνει για ν’ αλλάξει η εποχή.

Δεν μπορούσε να παραμένει κυρίαρχη η βαρβαρότητα.

Η Μάλτα που ήταν τόσο μικρή δεν της είχε αφήσει κανένα περιθώριο.

Την είχε διώξει με την ουρά κάτω από τα σκέλια.

Δίχως δυνατότητα επιστροφής.

Κι εδώ η Βενετία αργούσε ακόμα.

Κοίταξε τ’ αστέρια.

Έδειχναν ήδη την πορεία που έπρεπε ν’ ακολουθήσει για να βρεθεί στο πλάι των πολιορκημένων που άντεχαν ήδη τόσους μήνες.

Τους φαντάστηκε σαν τα αστέρια μέσα στο σκοτάδι της νύχτας με τον Διοικητή τους σαν φάρο.

Τον περίμενε ήδη.

Κι είχαν αργήσει.

Αλλά θα τον έβλεπε ζωντανό.

Το κάστρο του Michele Sanmicheli

Είχε γνωρίσει τον Michele.

Κι ήξερε για την ανθεκτικότητα του κάστρου.

Ήταν από τους σπάνιους αρχιτέκτονες που ήξεραν από πολιορκητική και είχαν εικόνα της Μεσογείου.

Είχε πάει στην Κέρκυρα, στην Κρήτη και στην Κύπρο.

Είχε μάθει από κοντά και την ελληνική τέχνη.

Έτσι βλέπουμε στα έργα του δωρικούς κίονες.

Οι εκκλησιές και τα παλάτια του έδειχναν την ευαισθησία του για την αξία της πέτρας.

Και τα κάστρα του για το σεβασμό προς τους ανθρώπους που προστάτευε.

Στην Αμμόχωστο το κάστρο του δέσποζε απέναντι στη θάλασσα σαν ένα αρχαίο ελληνικό θέατρο, γιατί ήξερε την αξία και τη σημασία της.

Η προστασία του βασιζόταν σε μια δομή με τέσσερις γωνίες και μια βαθιά τάφρο.

Έπρεπε λοιπόν ο κατακτητής να τα δώσει όλα για να πάρει λίγα.

Στην αρχή οι Οθωμανοί πίστεψαν ότι θα τα βγάλουν πέρα εύκολα με τους Γενίτσαρους.

Όμως όταν τους έστειλαν στην πρώτη επίθεση για να εντυπωσιάσουν τους πάντες τους απέκρουσε το ενετικό ιππικό.

Και αυτό προκάλεσε όχι μόνο έκπληξη στους περισσότερους αλλά και δέος στους ειδικούς.

Η Αμμόχωστος δεν θα αποδεχόταν καμία μα καμία παράδοση χωρίς σκληρή μάχη.

Οι Αμμοχωστιανοί δεν ανήκαν σε αυτούς που φεύγουν πριν καν δουν τον εχθρό.

Θα έμεναν έως το τέλος να προστατεύσουν τη γη τους.

Αυτό κατάλαβαν οι εχθροί τους.

Έτσι άλλαξαν στρατηγική.

Κι άφησαν την μετωπική προσέγγιση.

Από εκείνη τη στιγμή χρησιμοποίησαν το πυροβολικό.

Είκοσι πέντε κανόνια κι τέσσερα πύρινα στόματα άρχισαν να βομβαρδίζουν ανελέητα την Πόλη κι όποιον έπαιρνε ο χάρος.

Όμως δεν είχαν προβλέψει τις αντοχές των λιονταριών του Αγίου Μάρκου.

Και κάθε χτύπημα ακόμα κι αν τους λάβωνε τους μεγάλωνε για τον αγώνα.

Αυτούς είχε στο μυαλό του όταν τελείωσε η νύχτα.

Νίκος Λυγερός - Η Ελληνική Επανάσταση ως παράδειγμα αντίστασης

Η διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Η Ελληνική Επανάσταση ως παράδειγμα αντίστασης". Μαρκίδειο Θέατρο, Πάφος. Τρίτη 24 Μαρτίου 2015.

Ανοίγει μόνος του την κλειστή αυλαία που βρίσκεται πίσω από το βήμα και αποκαλύπτει ένα πανώ, που ήταν πίσω από την κουρτίνα και σχετίζεται με την Επανάσταση και τους Ήρωες του 1821.

Δήμαρχε,

Είμαστε και στο θέατρο κι όχι μόνο του Ελληνισμού, άρα, θεωρώ ότι για να γίνει σωστά αυτή η ομιλία είναι καλό να τα βλέπουμε αυτά (δείχνει το πανώ) κι όχι να τα έχουμε πίσω από τις κουρτίνες. Λοιπόν, θα έχω λίγο χρόνο, άρα θα πάω γρήγορα.

Για όσους δεν είναι προετοιμασμένοι, καλύτερα να καθίσετε, γι’ αυτούς που δεν είναι καθόλου προετοιμασμένοι, καλύτερα να φύγετε και για τους άλλους... θα τα δείτε. Οι Ιστορικοί ασχολούνται με την Ιστορία, οι Στρατηγιστές ασχολούνται με την Ιστορία του Μέλλοντος. Αν δεν έχουμε Ιστορία, δεν έχουμε μέλλον, αλλά το θέμα ποιο είναι; Είναι ότι όταν απλώς κοιτάζουμε μόνο παθητικά την Ιστορία, στο τέλος ξεχνάμε ακόμα και αυτήν. Αυτό που με στεναχωρεί σ’ αυτές τις εκδηλώσεις είναι ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά στο ’74. Χειροπιαστή. Δηλαδή, κάνουμε σαν να είμαστε σε μια ελεύθερη πατρίδα, που δεν έχει κανένα ουσιαστικό πρόβλημα και, στη συνέχεια, δίνουμε την εντύπωση... – ακόμα και στα παιδιά, γιατί έχει μεγάλη σημασία, αυτό το πράγμα το λέω και για τον Δήμαρχο, που έχει το παιδί του εδώ και τη γυναίκα του και, βέβαια και για τον Θέμη, που τώρα θα αναρωτιέται γιατί τον φέραμε αυτόν εδώ έτσι, αλλά νομίζω ότι έχουμε πολλά κοινά – Θέλω να σας πω ότι άλλο Επέτειος κι άλλο Αγώνας. Το θέμα είναι ότι αν κοιτάζουμε μόνο την Επέτειο παθητικά, τότε σημαίνει ότι έχουμε αποδεχθεί κάτι. Αν δεν το έχουμε αποδεχθεί, τότε να το λέμε. Αν είναι να το λέμε, τότε να το συνδυάζουμε. Πολλοί από σας εδώ θεωρούν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, για ν’ αλλάξουν τα πράγματα. Δεν έχουμε δυνάμεις, παρόλο που έχουμε στρατό, παρόλο που έχουμε αστυνομία, παρόλο που έχουμε την εκκλησία, παρόλο που έχουμε θεσμούς. Θεωρούμε ότι δεν έχουμε πολλές ικανότητες και, μάλλον, θα αποφασίσουν οι άλλοι για μας. Τι γελοίο! Τι γελοίο, Θεέ μου! Γιατί, έχετε κοιτάξει τι δυνατότητες έχουμε εμείς τώρα, σε σχέση με το 1821; Έχετε κοιτάξει τι έχουμε εμείς, σε σχέση με το ’55; Έχουμε ανθρώπους που έχουν θυσιαστεί, έχουν δείξει το παράδειγμα, όχι απλώς για να κάνουν μια θυσία, αλλά για να έχουν αποτέλεσμα. Δεν είμαι καθόλου των μαρτύρων, προτιμώ τους Ήρωες. Οι μάρτυρες κάνουν ό,τι μπορούν, αλλά δεν αλλάζουν τα δεδομένα. Οι ήρωες τα αλλάζουν. Δεν μπορεί να είμαστε εδώ ένας λαός, που έχει τόσους ήρωες και ξαφνικά να το ξεχνάμε και να θεωρούμε ότι είμαστε ανίκανοι, γιατί δεν έχουμε αρκετό στρατό δεν έχουμε αρκετές δυνάμεις, δεν είναι μεγάλο το νησί.

Για να είμαστε ειλικρινείς. Πότε ο Ελληνισμός ήταν μεγάλος; Πότε ήταν ισχυρός; Πότε ήταν πιο ισχυρός από αυτούς που ήταν γύρω του; Η απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα είναι απλή. Ποτέ! Ποτέ! Άρα, είναι απαράδεκτο να το χρησιμοποιούμε σαν επιχείρημα, για να λέμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Το θέμα ποιο είναι; Το θέμα είναι ότι πρέπει να καταλάβουμε, η Επανάσταση του ’21, δεν γεννήθηκε το ’21. Την προετοιμάσαμε. Πέρυσι ήταν τα 200 χρόνια της

Φιλικής Εταιρείας. Οι περισσότεροι από εσάς μπορεί και να μην θυμούνται πότε έγινε. Για 7 χρόνια πάλευαν για να γίνει αυτό το πράγμα. 7 χρόνια. Όμως, άμα το σκεφτείτε, σε μόνο 7 χρόνια κατάφεραν να ανατρέψουν 400. Είναι μερικοί από μας που θεωρούν ότι δεν έκαναν και πολλά πράγματα. Το θέμα είναι ότι η Φιλική Εταιρεία έκανε ένα πράγμα που δεν έκαναν οι άλλοι. Προετοίμασε το αδιανόητο. Ετοίμασε τα κατεχόμενα των εγκεφάλων μας να αποδεχτούν ότι μπορεί να γίνει η αλλαγή. Μετά από 400 χρόνια. Εδώ πρέπει να συμπληρώσουμε κάτι, βλέπετε είναι γραμμένο (δείχνει στο πανώ), ναι, «Γεννηθήκαμε και θα πεθάνουμε Έλληνες». Άρα, επειδή είμαστε Έλληνες, θα αναστηθούμε. Δεν σταματάει εδώ το μήνυμα. Πολλοί το λεν αυτό, το διαβάζουν και λεν «αυτό είναι για τους άλλους. Όχι για μας». Εγώ χάρηκα όταν ο Δήμαρχος μου είπε ότι από τα τραγούδια που είπαν υπήρχε και ο συνθέτης ως διευθυντής, γιατί άλλο να τραγουδάς τον άλλον κι άλλο να βάζεις το δικό σου το χεράκι, το δικό σου το πνεύμα.

Το θέμα είναι κατά πόσο είμαστε άξιοι συνεχιστές. Η Μπουμπουλίνα, που βλέπετε (δείχνει στο πανώ), ρήμαξε εντελώς την περιουσία της για την Ελληνική Επανάσταση• δεν της έμεινε τίποτα. Ρωτάω, - όπως θα το έκανε και ο Χριστός – ποιος είναι διατεθειμένος να μην του μείνει τίποτα, για να μείνει ελεύθερη η Κύπρος; Θα θέλαμε να είναι ελεύθερη, μόνη της! Να γίνει από μόνη της! Θα θέλαμε ν’ αλλάξουν τα πράγματα, αλλά όχι με μας• να αλλάξουν, έτσι! Ακόμα κι όταν ακούω τη χορωδία με τα παιδιά ή με τους μεγαλύτερους, αυτό που μ΄ αγγίζει, δεν είναι ότι τραγουδάτε, είναι ότι συνεχίζετε να τραγουδάτε. Τεράστια διαφορά. Ο καθένας τραγουδάει, ακόμα και στο μπάνιο, αλλά δεν τραγουδάει για τους άλλους. Οι χορωδίες τραγουδάνε για τους άλλους. Οι Έλληνες είναι για τους άλλους, για να δείξουν το παράδειγμα της αντίστασης.

Χρονοαντιληπτική και Υψηλή Νοημοσύνη

Έχουμε συνηθίσει να ακούμε για τη χωροαντιληπτική της νοημοσύνης ως ικανότητα να διαχειρίζεται εγκέφαλός μας τις τρεις διαστάσεις του χώρου και να αναγνωρίζει με ευκολία τρισδιάστατα αντικείμενα, μάλιστα υπάρχουν και τεστ που μας επιτρέπουν να αξιολογήσουμε τις δυνατότητές μας σε αυτό το πλαίσιο. Όμως, καθώς ο χρόνος φαίνεται γραμμικός και μονοδιάστατος στους περισσότερους από εμάς, δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε την ανάγκη της επινόησης της χρονοαντιληπτικής. Στην πραγματικότητα, για την υψηλή νοημοσύνη και ακόμα περισσότερο για την ακραία, αυτή η ικανότητα παρουσιάζεται κυριολεκτικά σαν θεμελιακή ιδιότητα. Δεν είναι μόνο ότι ο χρόνος λειτουργεί και φαίνεται διαφορετικός για αυτές τις κατηγορίες, αλλά στην ουσία αυτές είναι ικανές να δουν την πολυπλοκότητα της φύσης του και να αντιληφθούν άλλες που μοιάζουν ανύπαρκτες για τους άλλους. Δεν είναι, λοιπόν, μια απλή αναλογία, αλλά ένα νοητικό σχήμα που βασίζεται σ’ έναν ισομορφισμό. Για τη νοόσφαιρα της υψηλής νοημοσύνης πρόκειται για το πεδίο δράσης που βασίζεται πάνω στο χρονοταξικό και θεμελιώνει τη χρονοστρατηγική, έτσι το πλαίσιο, το πεδίο, το πεδίο δράσης και το πεδίο μάχης μετατρέπονται σε χρονικό, σε χρονοταξικό, σε χρονοαντιληπτική και σε χρονοστρατηγική. Με άλλα λόγια, ο χρονοστρατηγιστής πρέπει να έχει χρονοαντιληπτική για να ακολουθήσει και παρακολουθήσει τα νοητικά σχήματα στην χρονοστρατηγική. Έτσι η χρονοαντιληπτική αποτελεί την αναγκαία αλλά όχι την ικανή συνθήκη για την ενεργοποίηση. Τώρα πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι διασταυρώσεις του χώρου έχουν το δυϊκό τους ανάλογο στις διακλαδώσεις του χρόνου, έτσι υπάρχει το μονοπάτι του Δασκάλου για το μαθητή μέσω του φωτός, αφού λειτουργεί με τον Χρόνο για την Ανθρωπότητα.

Νίκος Λυγερός

Άλλο η διδασκαλία και άλλο η Διδαχή

Η Διδαχή είναι πιο πολύπλοκη κι έχει μεγαλύτερες απαιτήσεις. Γιατί άμα το σκεφτείτε ορθολογικά, οι Απόστολοι μπορεί αρχικά να είχαν κάποιο πρόβλημα την ώρα που τους εντόπισε ο Χριστός, αλλά μετά στη συνέχεια, ασχολούνταν με τα προβλήματα των άλλων και γι’ αυτό μιλάμε για αποστολή. Άμα σκεφτείτε αυτή την έννοια της αποστολής, οι Απόστολοι δεν ήταν πια με τον Χριστό επειδή έχουν προβλήματα. Ήταν μαζί με τη βοήθεια, για να την βοηθήσουν να βοηθάει. Γιατί δεν περιμένεις να υπάρχει κάτι. Άρα η ιδέα ποια είναι; Είναι ότι συχνά υπάρχει ένα επίπεδο μαθητείας που είναι λίγο πιο δύσκολο, άρα το πιο κάτω είναι η εκμάθηση, μετά γίνεται η διδασκαλία, μετά γίνεται η Διδαχή. Στην πρώτη φάση είναι αυτός που μαθαίνει, μετά είναι ο μαθητής και μετά είναι το ανάλογο του Απόστολου, ο οποίος δεν παρέχει οποιαδήποτε βοήθεια στον εαυτό του, αλλά βοηθώντας τους άλλους μέσω της μεγάλης βοήθειας, γεμίζει τη ζωή του. Αρχικά, μπερδεύουμε την ελεημοσύνη με την αγάπη, γιατί νομίζουμε ότι μοιάζει και φτάνει. Ξέρετε η μεγάλη διαφορά γίνεται μεταξύ δύο ρημάτων, έχω και είμαι. Στην ελεημοσύνη δίνω αυτό που έχω, στην αγάπη δίνω αυτό που είμαι. Άρα ένα χειροπιαστό παράδειγμα, το οποίο ξεκαθαρίζει το πλαίσιο, είναι ότι, λέτε «εγώ αγαπώ αυτόν τον άνθρωπο, του έχω δώσει και λεφτά» κι όταν ο ίδιος άνθρωπος σας λέει «εγώ χρειάζομαι ένα νεφρό» κι εδώ δεν μπορείτε να του δώσετε αυτό που έχετε, πρέπει να του δώσετε αυτό που είστε. Εδώ βλέπετε, ακόμα και στις οικογένειες, έχουμε ανθρώπους που δεν θέλουν να κάνουν καμία κίνηση τέτοιου τύπου και περιμένουν να την κάνει άλλος. Αλλά για να κάνουν το δώρο για τα γενέθλια, ήταν αυτοί. Βλέπετε ότι όταν γίνεται η μεταλαβιά, όταν γίνεται η κλάση του άρτου, έχετε προσέξει ότι ο Χριστός χρησιμοποιεί δύο πράγματα και τα δύο είναι ο εαυτός του. Δηλαδή, δεν σας λέει σας δίνω το ρούχο μου, σας λέει αυτό είναι το σώμα μου και αυτό είναι το αίμα μου, που σημαίνει ότι εσύ θα πιεις και θα φας αυτό. Σιγά σιγά με την πάροδο του χρόνου μπερδεύετε το σώμα του Χριστού με το ψωμί. Δηλαδή, το ψωμί είναι μία παραβολή κι εμείς μερικές φορές μένουμε στην παραβολή. Δείχνω στο φεγγάρι και ο άλλος κοιτάζει το δάχτυλο. Άρα για να θυμόμαστε τι έκανε ο Χριστός, δίνουμε το ψωμί. Στο τέλος εμείς θυμόμαστε μόνο το ψωμί, το μόνο μας θέμα είναι αν είναι το ψωμί. Μα δεν είναι αυτό, είναι μια παραβολή στο τι είναι. Άμα σκεφτείτε λοιπόν ότι ο Χριστός μας γεμίζει με το είναι του κι όχι με το έχω του, θα καταλάβετε ότι ο Χριστός είναι ακτήμων. Ενώ εμείς δίνουμε μεγάλη σημασία σε αυτό, δηλαδή θεωρούμε ότι πρέπει να έχουμε ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, μια γυναίκα, έναν άντρα, παιδιά, ένα εξοχικό. Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά, γιατί είναι η ζωή μας και μετά ξαφνικά έρχεται ο Χριστός και σου λέει, εγώ σου δίνω το σώμα μου και το αίμα μου. Αυτό σημαίνει πρακτικά τι; Ότι η πνευματική ζωή, είναι πολύ πιο πέρα από αυτό που λέμε κοινωνική ζωή. Άρα μιλάμε για τη Θεία Κοινωνία και νομίζουμε ότι υπάρχει από τη μια μεριά η θεία κι από την άλλη η κοινωνία και ξεχνάμε ότι η Θεία Κοινωνία δεν έχει σχέση ούτε με το ένα ούτε με το άλλο. Άρα το Θείο μερικές φορές το εκφυλίζουμε και γι’ αυτό έχει περάσει στο θείο. Εδώ είναι το ίδιο με ψωμί, γι’ αυτό είναι καλό να θυμόμαστε ότι είναι άρτος. Άρα είμαστε σε κοινωνίες που μερικές φορές χάνουν τόσο πολύ τις λέξεις που στο τέλος δεν ξέρουν τι λένε. Γιατί δεν ακούμε τη σιωπή τους. Έχει ενδιαφέρον ότι ακόμα και μέσα στη Βίβλο θα δείτε ότι είναι γραμμένο ότι «αν οι άνθρωποι σωπάσουν, θα βγάλουν κραυγή οι πέτρες».

Νίκος Λυγερός

Από πριν το μετά

Τα συναισθήματα επεξεργάζονται από τον εγκέφαλο και η συνήθεια σκοτώνει τη σκέψη,
έτσι δεν έβλεπες, απλώς κοίταζες.
Δεν έχεις γνώση, συνεπώς ήταν αναμενόμενο
γιατί ήρθε πριν από το μετά.
Δεν μπόρεσες να ξεφύγεις από το συμβατικό, οι φοβίες παρέλυσαν τη σκέψη
και οι νοητικές προβολές ήταν ελλείπεις για να συγκρίνει.
Η νοημοσύνη εντοπίζει το πρόβλημα και η σκέψη το λύνει.
Δεν άκουσες.
Το βίωμα θα γίνει μεταγνώση
σε κάποιον επόμενο κύκλο πολυκυκλικότητας,
τότε θα καταλάβεις
το πριν από το μετά,
όχι την αποκάλυψη, όχι την ανακάλυψη, άλλα τη μνήμη μέλλοντος.

Προσφορά για τους άλλους ως το τέλος, ακάθεκτα, χωρίς σταματημό

Μερικές φορές λέμε πράγματα για να τα ακούσουμε εμείς. Έχει ενδιαφέρον να λέμε πράγματα χωρίς να περιμένουμε τίποτα από τους άλλους. Απλώς επειδή έπρεπε να ειπωθoύν. Το θέμα της φιλίας είναι από τα πιο βασικά στοιχεία που καθορίζουν την εξέλιξη των συνανθρώπων. Η φιλία, όταν διαβάζουμε Πλάτωνα, βλέπουμε ότι υπάρχουν όχι αναφορές στην φιλία, αλλά ολόκληρα κεφάλαια πάνω στο θέμα της φιλίας. Το πώς την προσδιορίζουμε, τι σημαίνει. Και αυτό που έχει σημασία είναι ότι είναι όντως η εξέλιξη η ανθρώπινη μιας σχέσης και πάνω σ' αυτήν στηρίζεται και το θέμα της ανθρωπιάς, που είναι ακόμα πιο σκληρό από την φιλία. Με ποια έννοια; Στην φιλία πρέπει να είναι δύο. Η ανθρωπιά μπορεί να είναι μόνη της και να προσφέρει χωρίς να δίνει τίποτα ο άλλος. Θα λέγατε ότι ο Προμηθέας είχε φίλους; Ο κόσμος τον είχε φίλο; Είναι το πρόβλημα με τα Τέρατα. Είναι τόσο ανθρώπινα που φαίνονται απάνθρωπα. Έχετε ακούσει κάποιον να λέει 'εγώ θα ήθελα να έχω φίλο τον Προμηθέα'; 'Τον Χριστό'; Ενώ λέμε ότι αγαπώ τον Χριστό. Βλέπουμε ότι ξεπερνάει πολύ αυτό που ονομάζουμε απλώς φιλία. Γιατί μετά σιγά-σιγά μπαίνουμε στην έννοια της αυτοθυσίας. Αν δεν γίνει κατανοητή η αυτοθυσία, νομίζουμε ότι έχει σχέση με την αυτοκτονία. Η αυτοθυσία είναι ότι θυσιάζεται κάποιος για τους άλλους. Είναι ένα τεράστιο θέμα αυτό και όταν βλέπουμε λοιπόν και τον Σωκράτη είναι δύσκολο να μην μιλήσουμε για μια αυτοθυσία. Εφόσον πηγαίνει στο δικαστήριο. Πηγαίνει για πρώτη φορά, πάει σχεδόν καλά το δικαστήριο, το δεύτερο δικαστήριο πάει χειρότερα γιατί ο Σωκράτης συνεχίζει να λέει τα ίδια. Και βλέπετε μετά ότι και οι μαθητές του, του λένε 'προσπάθησε να σώσεις τη ζωή σου' και τους εξηγεί, βλέπουμε στον Φαίδωνα: ότι αν σώσει τη ζωή του, τότε είναι σαν να την ακυρώνει. Μπορείτε να πείτε ότι με αυτές τις ιδέες και αυτούς τους ανθρώπους, η αυτοθυσία είναι το κλείσιμο της ζωής. Γιατί άλλο κλείσιμο θα ήταν απλώς μια ακύρωση. Γιατί είναι απλώς η προσφορά για τους άλλους ως το τέλος, ακάθεκτα, χωρίς σταματημό.

Νίκος Λυγερός
Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Théoriciens des nombres
http://lygeros.org/articles?n=5094&l=fr

Νίκος Λυγερός - Λόγος περί Τέχνης

Η διάλεξη του Ν. Λυγερού: "Λόγος περί Τέχνης". Αμφιθέατρο Δημαρχείου Περιστερίου, Αθήνα. 27/02/2015 (+ video).

- (Συνομιλητής) Να σε καλωσορίσω και δεν ξέρω αν θέλεις να πεις κάποια κουβέντα πριν ξεκινήσεις να μιλάς, πριν ξεκινήσεις να λες τα ωραία πράγματα γύρω από την τέχνη.

- (Ν. Λυγερός) Όχι.

- (Συνομιλητής) Να αρχίσω εγώ; Ωραία. Ως μαθηματικός ξέρεις πάρα πολύ καλά ότι το απλό και το αυτονόητο είναι το πιο δύσκολο, μάλιστα, στα μαθηματικά αυτά που δεν μπορούν να αποδειχτούν, αξιώματα δεν λέγονται;

- (Ν. Λυγερός) Ναι.

- (Συνομιλητής) Λοιπόν, εγώ θα αρχίσω με μια ερώτηση που είναι το αυτονόητο: τι είναι Tέχνη, μπορεί να οριστεί;

- (Ν. Λυγερός) Έτσι να αρχίσουμε;

- (Συνομιλητής) Ναι.

(Ν. Λυγερός) Ελπίζω να έχετε μια απάντηση πριν έρθετε εδώ. Θα ήθελα να απαντήσω σε αυτό το αυτονόητο ερώτημα με το αντίθετό του. Επειδή εμείς όταν κοιτάζουμε την Tέχνη, κοιτάζουμε πιο πολύ το εποικοδομητικό, είναι καλό, νομίζω, να κοιτάξουμε την αποδόμηση. Άρα - για όσους δεν ξέρουν τι είναι Τέχνη - από εχτές προβάλλονται στο διαδίκτυο διάφορες εικόνες, όπου μπορείτε να δείτε ανθρώπους να καταστρέφουν Tέχνη. Αυτό, για μένα, λέγεται απλώς βαρβαρότητα και είναι μια βαρβαρότητα ενάντια στην Ανθρωπότητα, γιατί δεν σεβόμαστε ένα αντικείμενο το οποίο μπορεί να είναι Τέχνη, μπορεί να είναι θρησκευτικό, μπορεί να είναι ένα πλαίσιο, μπορεί να είναι μια οικοδομή. Σημασία έχει ότι όταν το βλέπουμε, ξέρουμε ακριβώς τι δεν είναι Τέχνη. Άρα το ερώτημα που θέλω να θέσω - εφόσον θα είμαστε πάντοτε ντουέτο - είναι ότι ο Dostoïevski λέει ότι η Τέχνη θα σώσει τον κόσμο. Το ερώτημα, βλέποντας αυτές τις εικόνες, είναι ποιος θα σώσει την Τέχνη; Γιατί έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο κοινωνικό και το λέω μπροστά στην αντιδήμαρχο – όπου, για να μην ενοχλήσουμε τους άλλους, στο τέλος δεν λέμε τίποτα. Και σας υπενθυμίζω αυτό που λέει και ο Elie Wiesel, «όταν είσαι ουδέτερος μεταξύ του θύτη και του θύματος, είσαι πάντα από την πλευρά του θύτη». Το έχουμε ζήσει σε δύσκολες περιόδους, θυμάσαι πολύ καλά ότι, στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και λίγο πριν, μερικούς καλλιτέχνες τους ονόμαζαν εκφυλισμένους• άρα, σιγά-σιγά τους καθάρισαν και μας έχουν μείνει μόνο τα έργα τους και αυτό γίνεται γιατί, νομίζω ότι ακόμα κι αν δεν είναι αυτονόητο τι είναι η Τέχνη, παρόλο που η ερώτηση είναι αυτονόητη στην πραγματικότητα, το αντίθετο είναι ξεκάθαρο. Άρα, νομίζω ότι αν αρχίσουμε από αυτό - και μη νομίζετε ότι είναι ανορθόδοξο - άμα κάποιος σας ρωτήσει τι είναι τα δικαιώματα του ανθρώπου είναι πιο εύκολο να πείτε τι είναι καταπάτηση των

δικαιωμάτων. Για τα δικαιώματα μερικές φορές δεν εντοπίζουμε αμέσως τι είναι. Ενώ την καταπάτηση, καταλαβαίνουμε αμέσως τι είναι. Άρα εδώ είναι το ίδιο για μένα, όσον αφορά στην τέχνη. Θα μπορούσα να σου πω ότι είναι αυτό που δεν καταπατά τους άλλους, σαν αρχικό πλαίσιο, γιατί η ιδέα είναι να προσφέρει κάτι κι όχι να χτυπήσει κάτι. Άρα άμα αρχίσουμε με αυτόν τον τρόπο, αυτή η προσφορά μπορεί να είναι σε ατομικό επίπεδο, μπορεί να είναι σε συλλογικό επίπεδο, μπορεί να υπάρχει αναγνώριση ή μη• αυτό είναι άλλο θέμα, θα το συζητήσουμε μετά. Θέλω να σας πω ότι το ερώτημα, για μένα το πιο σημαντικό, είναι τι θα ήταν η Ανθρωπότητα χωρίς Tέχνη; Και υπάρχει απάντηση: θα ήταν κοινωνία. Αυτό είναι το πρόβλημα.

- (Συνομιλητής) Με αναγκάζεις να ρωτήσω «τι είναι η κοινωνία».

- (N. Λυγερός) Λοιπόν, μην ανησυχείτε γνωριζόμαστε. Η κοινωνία βασίζεται σε δύο πράγματα: στην αδιαφορία και στη λήθη. Κατά συνέπεια, δεν είναι ούτε της νοημοσύνης, ούτε της μνήμης. Γιατί στην αδιαφορία και στη λήθη η κοινωνία θέλει να υπάρχει πάντα το παρόν. Αλλά για να υπάρχει πάντα το παρόν και να είναι αιώνιο

- είναι πολύ απλό - το αναπαράγουμε κάθε μέρα. Αναπαράγοντας το παρόν καθημερινά, δημιουργούμε την καθημερινότητα και πάνε όλα καλά, όταν έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους που δεν θέλουν να κάνουν τίποτα. Kαι μόλις έχουμε ανθρώπους που θέλουν να παράγουν ένα έργο, αυτούς πρέπει να τους στιγματίσουμε, για να τους εξαφανίσουμε και να τους απορρίψουμε. Γιατί, αν δεν τους απορρίψουμε, επειδή παράγουν ένα έργο και δεν είναι μόνο μια εργασία, δημιουργούν ένα μέλλον κι ένα παρελθόν, μια αλλαγή φάσης κι αυτή η αλλαγή φάσης, με το πριν και το μετά, δυσκολεύει την κοινωνία, η οποία θα ήθελε να μην υπάρχει αλλαγή. Άρα, ένας καλός τρόπος να φανταστείτε την κοινωνία, είναι κάτι που επανέρχεται κάθε μέρα. Γι’ αυτό να είστε πολύ προσεχτικοί όταν λέτε καλημέρα κάθε μέρα, ενώ είναι πιο σίγουρο και πιο σταθερό να λέτε καλή συνέχεια. Γιατί όταν λέμε κάθε μέρα ‘καλημέρα’ με αυτόν τον τυπικό τρόπο - μη μου πείτε ότι δεν το έχετε κάνει ποτέ και μη μου πείτε ότι δεν σας το έχουν κάνει ποτέ, βέβαια υπάρχει και χειρότερο όταν λέμε ‘χάρηκα’, ενώ δεν σας γνωρίζουν -, όταν κάνουμε αυτή την καθημερινότητα, που ουσιαστικά λέμε ‘καλή επανάληψη’, αυτό είναι το πρόβλημα. Tώρα, λοιπόν, το πρόβλημα είναι: μπορεί να υπάρχει επανάληψη στην τέχνη; Δηλαδή, μπορεί να υπάρχει αναπαραγωγή του ίδιου; Ή να το πω αλλιώς, αντίγραφο• δηλαδή, ας πούμε, έχω μια από τις αγαπημένες σου φωτογραφίες κι εγώ την κάνω φωτοτυπία. Είμαι καλλιτέχνης;

- (Συνομιλητής) Όχι.

- (Ν. Λυγερός) Ε, θα δεις ότι μερικοί θα πουν ότι αν έχει μερικά ελαττώματα η φωτοτυπία, μπορεί και να προσθέτει κάτι. Τότε θα έχουμε ένα θέμα. Μπορεί το δικό σου να ήταν έγχρωμο και η φωτοτυπία να είναι ασπρόμαυρη, ξαφνικά θα σου πει κάποιος «Τι ωραίο!». Εκεί πέρα πέφτεις νεκρός, γιατί εσύ έχεις κάνει όλη τη δουλεία για τη φωτογραφία, δεν ήταν καθόλου να ήταν ασπρόμαυρη, αλλά, σου λέει, το ασπρόμαυρο είναι πιο ωραίο. Εκεί πέρα ερχόμαστε σε συζητήσεις που λες είναι στημένο. Άρα, επανέρχομαι στην κοινωνία. Η κοινωνία δεν θέλει αλλαγή για να μην υπάρχει εξέλιξη. Γιατί όταν υπάρχει εξέλιξη δεν είμαστε σίγουροι ότι είναι ανέλιξη,

ενώ, άμα υπάρχει αναπαραγωγή, είμαστε σίγουροι ότι από εδώ και πέρα τα πράγματα θα είναι πάντα τα ίδια. Άρα, έχετε προσέξει ότι η κοινωνία λατρεύει την αλλαγή! Είναι υπέρ της αλλαγής! Θέλουμε την αλλαγή, πιστεύουμε στην αλλαγή, μόνο ένα πράγμα ξεχνάμε• είναι να την κάνουμε. Άρα, υπάρχει κάποιος που είναι εναντίον της αλλαγής εδώ σαν έννοια; Βλέπετε το θέμα είναι ότι πάνω κάτω είναι έτσι, είναι αλλαγή, αλλαγή, αλλαγή (περιστρέφοντας από τις δύο πλευρές διαδοχικά μια θήκη γυαλιών). Αυτό λέγεται αλλαγή, μεταβάλλεται συνεχώς, δεν προσφέρει απολύτως τίποτα και, γι’ αυτόν τον λόγο, το βλέπετε και σε άλλους χώρους ότι μιλάμε για μεγάλη αλλαγή και λες «μα δεν βλέπεις ότι είναι το ίδιο νόμισμα;» Όχι. Βλέπουμε μόνο κορώνα-γράμματα, γράμματα-κορώνα, αλλά ποτέ το νόμισμα. Άρα, για μένα, η μεγάλη διαφορά είναι ότι, για να υπάρξει αλλαγή φάσης, πρέπει να υπάρχει έργο. Δεν θα κάνεις αμέσως την ερώτηση τι είναι το έργο, κρατήθηκες! Το έργο θα διαμορφωθεί, έτσι ώστε να διαχωριστεί από την εργασία. Άρα, η κοινωνία, στο καλύτερο επίπεδο, παράγει θέσεις εργασίας, για να παράγει. Η Ανθρωπότητα προσφέρει πλαίσιο για θέσεις έργου.

- (Συνομιλητής) Εγώ θέλω όμως - επειδή χρησιμοποιείς πάρα πολύ συχνά την λέξη Ανθρωπότητα, για να γίνουμε κατανοητοί και στον κόσμο: Ανθρωπότητα είναι οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ; Να θυμηθώ λίγο, μιας και είναι η νοσταλγία του Tarkovsky, είναι ο πρωταγωνιστής και από τον έναν τοίχο πηγαίνει στον άλλον, κρατώντας ένα κερί και προσπαθεί να μην το σβήσει, που αυτό είναι η φλόγα της ζωής έτσι; Είναι αυτό; Είναι η ανθρώπινη μάζα, η οποία σκοτώνεται, όπως χτες είδα και εγώ και δεν το πίστευα

2.500 χρόνια έργα μέσα σε μια στιγμή, είναι αυτοί που εκμεταλλεύονται ο ένας τον άλλον; Τι είναι; Είναι όλα μαζί;

- (Ν. Λυγερός) Ωραία, τώρα δεν λες πια ‘αυτονόητο’. Το πρώτο ερώτημα είναι αν είναι οι Άνθρωποι που παράγουν την Ανθρωπότητα ή αν είναι η Ανθρωπότητα που παράγει τους Ανθρώπους. Όταν είμαστε φυσιολογικοί, θεωρούμε ότι τα πράγματα πάνε από κάτω προς τα πάνω. Σιγά-σιγά, στον επιστημονικό χώρο, όπως το έχει πει πολύ ωραία ο Einstein, δεν υπάρχει μονοπάτι από το πείραμα στην θεωρία, πρέπει να φτιάξεις άλλη θεωρία, για να ξανακατέβεις με το πείραμα. Εδώ αρχικά θεωρούμε ότι, απλοϊκά, η Ανθρωπότητα είναι απλώς το σύνολο των ανθρώπων, αλλά το σύνολο δεν έχει δομή. Άρα είναι σαν να έχετε ψηφίδες και κάνετε ένα ψηφιδωτό, άμα βάλετε ένα σάκο από ψηφίδες δεν είναι ψηφιδωτό. Άρα, αν πούμε απλώς ότι είναι το σύνολο των ψηφίδων χωρίς δομή, τότε είναι απλώς στοιχεία ενός συνόλου. Αυτό που λέμε, λοιπόν, με την Ανθρωπότητα είναι το εξής: δεν είναι απλώς το Α κεφαλαίο είναι ότι γεννιόμαστε σε μια κοινωνία και μετά παλεύουμε για να ανήκουμε στην Ανθρωπότητα. Πώς ανήκουμε μετά στην Ανθρωπότητα; Αφήνοντας ίχνος. Πώς αφήνουμε ίχνος; Παράγοντας ένα έργο, το οποίο θα είναι μετά, στη συνέχεια, στοιχείο της συλλογικής μνήμης. Μετά, θα αντιληφθούμε ότι είναι το έργο που δημιουργεί το ον και όχι το ον το έργο. Αναφερθήκατε στον Καραθεοδωρή, άμα δεν είχε κάνει όλα αυτά που είχε κάνει, ο Καραθεοδωρή θα ήταν ένας μαθηματικός.

- (Συνομιλητής) Σωστό!

Νίκος Λυγερός - Τα θεμέλια της Ανθρωπότητας

''...Με τους χαμαιλέοντες, τα θεμέλια έγιναν φάροι της Ανθρωπότητας. Έτσι δημιουργήθηκε ο θρύλος της νοημοσύνης, που είναι το μέλλον της Ανθρωπότητας, μέσω της εξήγησης της αυτοθυσίας του Προμηθέα που δεν περίμενε από τους Ολύμπιους να βοηθήσουν την Ανθρωπότητα, διότι έβλεπε ότι ήθελαν μόνο και μόνο σκλάβους. Γι’ αυτό έμαθε μέσω του φωτός, τόσες επιστήμες στους ανθρώπους. Διότι ήξερε ότι μόνο η ουσία μπορεί ν’ αντισταθεί στην εξουσία. Διότι η ελευθερία χωρίς νοημοσύνη είναι έγκλημα και ποτέ εγκατάλειψη και ποτέ εξέλιξη. Διότι χωρίς μνήμη, η νοημοσύνη είναι μηχανή χωρίς δυνατότητα ανάδρασης. Έτσι ο Ελληνισμός έγινε δώρο του Χρόνου στην Ανθρωπότητα, αφού ο Προμηθέας με την επανάστασή του έμαθε στους μαχητές την αξία της ελευθερίας και την απαγόρευση της βαρβαρότητας, για να συνεχίσει η σκέψη της Ανθρωπότητας το έργο της δημιουργίας.'' 

Τα θεμέλια της Ανθρωπότητας 

Ν. Λυγερός 

Όταν έγραψαν πάνω στον ουρανό δεν τους πίστεψαν.

Είχαν περιγράψει το αδιανόητο με τη ζωή τους.

Κι όμως οι άλλοι δεν μπορούσαν να το δουν.

Ακόμα κι αν το κοίταζαν.

Έβλεπαν την πορεία αλλά το έργο παρέμενε

αόρατο γιατί δεν είχαν τα θεμέλια.

Από κάπου έπρεπε να πιαστούν.

Ήθελαν σημεία αναφοράς τουλάχιστον για την αρχή.

Κι όλα αυτά επειδή δεν ήξεραν να πετάξουν.

Κοίταζαν τον κύκλο και δεν έβλεπαν τη σταθερά.

Κοίταζαν τους κύκλους και δεν έβλεπαν πέρα

από το κενό, την κενότητα της πολυκυκλοκότητας.

Μόνο και μόνο επειδή δεν είχαν δει ποτέ

τη σφαιρική βιβλιοθήκη και πίστευαν

ότι όλα τα κτίρια ήταν κυβικά.

Ενώ ο κυβισμός ακόμα και αυτός είχε τα

όριά του πέρα από τη φαντασία.

Ποιοι μπορούσαν να δουν τις ανοιχτές δομές;

Μόνο αυτοί που ήξεραν για τις υπερδομές.

Κι εκείνοι ήταν τα θεμέλια της Ανθρωπότητας. 

Οι πρώτοι μετακανόνες 

Ν. Λυγερός 

Τα αρχικά ερωτήματα αφορούσαν πάντα τις κινήσεις, διότι οι αρχάριοι δεν αντιλαμβάνονταν την αξία του πλαισίου σε στρατηγικό επίπεδο. Όμως με την πάροδο του χρόνου ανακάλυπταν τους πρώτους μετακανόνες. Περίμεναν κάτι το μαγικό, αφού δεν μπορούσαν να φανταστούν την αρχή της πολυπλοκότητας και ήταν ανίκανοι να την συνδυάσουν με την απλότητα, ενώ είχαν μπροστά τους τα πρώτα στοιχεία της κενότητας, αφού είχαν νόημα όλα αυτά μόνο και μόνο αν κάποιος θα διαχειριζόταν για να εξελιχθούν όλες οι κινήσεις σε μια μη αναστρέψιμη πράξη. Δίχως τους μετακανόνες, οι κανόνες έμοιαζαν με αυθόρμητες επιλογές, ενώ ακολουθούσαν μια ανοιχτή δομή από την αρχή λόγω τους τέλους. Κι όταν προσπαθούσαν ν' αντιδράσουν έμπαιναν στο πλαίσιο της παρανομίας και δεν έκαναν ποτέ καμιά ανθρώπινη επανάσταση, αφού αυτή έπαιζε σε άλλο επίπεδο με την νοητική στρατηγική. 

Το βιβλίο της πολλαπλότητας 

Ν. Λυγερός 

Η διάλεξη φαινόταν κανονική στο ακροατήριο, γιατί νόμιζε ότι θα μιλούσε γι’ αυτό που περίμενε.

Ήταν μια απλή παρουσίαση ενός βιβλίου.

Μόνο που το βιβλίο ήταν πολλαπλό.

Δεν ήταν μυθιστόρημα.

Σίγουρα όχι.

Αλλά είχε μερικά στοιχεία που το έκαναν να μοιάζει για τους μη ειδικούς.

Ήταν χοντρό, ογκώδες.

Ογκόλιθος γνώσης.

Αλλά σε ποιο τομέα;

Αυτό ήταν το ερώτημα.

Ήταν μαθηματικά, εικαστικά ή μουσική;

Και αυτή η αυτοαναφορική λογική σε τι αποσκοπούσε.

Υπήρχε κάτι το μαγικό που έκρυβε την αλήθεια.

Θα μπορούσε να ήταν ακόμα και φιλοσοφία.

Πώς να επιλέξεις τον τομέα

όταν είναι ολιστική η γραφή;

Όμως γιατί να επιλέξεις ένα τετράγωνο

όταν βλέπεις μια σκακιέρα.

Η αποκάλυψη του άλλου άλλου

Ν. Λυγερός

Μετά τη διάλεξη τα πράγματα ήταν πιο ξεκάθαρα.

Έπρεπε να διαβάσεις το βιβλίο για να έχεις μια

ευκαιρία ή μια δυνατότητα να το καταλάβεις.

Η παρουσίαση ήταν μία παράσταση δίχως πρόβα.

Ήταν μόνο το τέλος μιας διαδικασίας που είχε

αρχίσει μ’ ένα άλλο βιβλίο.

Ήταν σαν να έβλεπες από την αρχή τον Vivaldi

μέσα από το έργο του Bach.

Ήταν σαν να έβλεπε από την αρχή τον da Vinci

μέσα από το έργο του Escher.

Κι ήταν σαν να έβλεπες από την αρχή τον Ramanujan

μέσα από το έργο του Gödel.

Γι’ αυτόν το λόγο έπρεπε να προηγηθεί το τέλος.

Και αυτό άρχισε με τον Hofstadter.

Πάντα λόγω ανάγκης.

Εκτός κι αν υπήρχε και κάτι άλλο.

Serendipity.

Έτσι αν είχες την ικανότητα να βρεις αυτό

που δεν έψαχνες μπορούσες και να δεις

την αποκάλυψη.

Μην ξεχάσεις ποτέ - When you destroy - Να θυμάσαι πάντα - Όταν έχεις το χάρισμα

Μην ξεχάσεις ποτέ

ότι ένας μόνο ιππότης

κατάφερε με τον άθλο του

να σταματήσει στρατό

μόνο με το θάρρος του

και τη στρατηγική

μιας τεχνικής

που ήθελε να σώσει

την πατρίδα του

μέσω του ήθους

που λειτουργεί

με τους ανθρώπους

ως πηγή έμπνευσης

όταν υπάρχει

ανθρώπινη ανάγκη

να προστατευτεί

ο Χρόνος των αθώων

με τη δικαιοσύνη

των πρωταθλητών

του πολέμου.

Νίκος Λυγερός - Μην ξεχάσεις ποτέ

http://lygeros.org/articles?n=18967&l=gr 

N. Lygeros - When you destroy 

Translated from the Greek by Athena Kehagias 

When you destroy

a culture

without guilt

in the name of religion

don't assume

that you will have

no consequences

because your instruments

will not protect you

from justice

because you yell alot

in the wilderness

but not to us

who live only

for Humanity

and do not tolerate

barbarism

not even in dreams

so be aware

we are gearing up.

Ν. Λυγερός - Να θυμάσαι πάντα 

Να θυμάσαι πάντα

όταν εσύ βλέπεις

τον ουρανό

τότε κι αυτός

σε βλέπει

που σημαίνει

χαρακτηριστικά

ότι δεν μπορείς

να πιστέψεις

ότι λειτουργείς

ανεξάρτητα

χωρίς φόβο

γι’ αυτό πράξε

κι εσύ το καλό

για τους ανθρώπους

που περιμένουν

τα πάντα

από εσένα

γιατί δεν έχουν

πια κανένα.

Ν. Λυγερός - Όταν έχεις το χάρισμα 

Όταν έχεις το χάρισμα

πρέπει αναγκαστικά

να δίνεις χιλιαπλάσια

γιατί δεν παίζεις

μόνο σκάκι

για την Ανθρωπότητα

αλλά σκέφτεσαι

ταυτόχρονα

το παρελθόν και το μέλλον

δίχως το εμπόδιο

του παρόντος

γιατί βλέπεις

όπου υπάρχει

η γνήσια ανάγκη

αφού δεν κοιτάς

ποτέ την τιμή

ούτε το κόστος

αλλά μόνο

την αξία της πράξης

για τους άλλους.

Ένα από τα ακριτικά στοιχεία της ζωής είναι ο θάνατος

Υπάρχει το θεώρημα ότι μια πολλαπλότητα καθορίζεται από τις ιδιομορφίες της. Στην πραγματικότητα, για να την μετατρέψουμε σε μια πιο κατανοητή έννοια, είναι ότι μια ομάδα καθορίζεται από τα ακραία στοιχεία της. Ή πιο απλά, μια δομή καθορίζεται από τα ακριτικά στοιχεία, αυτά που είναι στις άκρες. Γιατί όταν είσαι στην άκρη, ανήκεις σε μια δομή. Λίγο πιο πέρα από την άκρη δεν υπάρχει δομή. Άρα οι άκρες είναι τα όρια και τα όρια μάς επιτρέπουν να καθορίσουμε πού είμαστε. Ο Ελληνισμός δεν είναι του κέντρου, είναι των άκρων. Δηλαδή κάθε φορά ο Ελληνισμός είναι οι άγονες γραμμές, είναι τα νησιά που είναι στην άκρη του κόσμου. Κι όμως ο Ελληνισμός στηρίχτηκε πάνω σε αυτά για να βάλει τα θεμελιακά του στοιχεία.

Για παράδειγμα: όταν κοιτάζετε ένα σπίτι, το πιο σημαντικό που βλέπετε είναι οι τοίχοι. Ενώ στην πραγματικότητα φτιάχνουμε τα σπίτια από τις γωνίες. Αν κοιτάξετε ένα πέτρινο σπίτι, τότε θα δείτε ότι υπάρχει κάτι το πολύ σημαντικό, τα γωνιακά στοιχεία είναι τα πιο σκληρά από όλα. Οι τοίχοι είναι απλώς γέμισμα. Άμα κοιτάξουμε τα ακριτικά στοιχεία, τότε καταλαβαίνουμε τα όριά μας και τότε καταλαβαίνουμε τι είναι το είναι μας. Ένα από τα ακριτικά στοιχεία της ζωής είναι ο θάνατος. Αν όμως συνειδητοποιήσουμε ότι ο θάνατος είναι στην αρχή και αυτό μας επιτρέπει να καταλάβουμε επί της ουσίας τι είναι η ζωή. Γιατί άμα δεν καταλαβαίνουμε τι είναι ο θάνατος, νομίζουμε ότι είμαστε αθάνατοι και νομίζουμε ότι όλα αυτά που μπορούμε να κάνουμε, θα τα κάναμε και την επόμενη μέρα. Μπορεί την επόμενη μέρα να μην είμαστε πια εδώ. Η μεγάλη διαφορά με τους ανθρώπους και τα άτομα είναι η εξής: τα άτομα κάνουν ό,τι θέλουν, όποτε θέλουν αρκεί να το θέλει η κοινωνία. Οι άνθρωποι κάνουν ό,τι θέλουν. Γιατί τα 'θέλω' τους προέρχονται από την Ανθρωπότητα. Και το άλλο που είναι χαρακτηριστικό είναι ότι όταν είσαι πραγματικά άνθρωπος και συνάνθρωπος, μπορεί κάθε μέρα να είναι η τελευταία σου. Άρα λες, τι κάνω την τελευταία μέρα.

Στην θεωρία παιγνίων, όταν έχουμε μια παρτίδα και κοιτάζουμε πώς είναι η συμπεριφορά των παικτών, πολύ συχνά αναλύουμε τις πολλαπλές παρτίδες από την τελική. Και κάνουμε την ανάλυση ανάστροφα. Αυτό μας επιτρέπει να καταλάβουμε από το μέλλον, που στην ουσία είναι ο θάνατος, πώς θα παίξουμε στην ζωή που είναι το παρελθόν. Είναι σπάνιο να έχουμε ανθρώπους που συνειδητοποιούν ότι η ζωή είναι το παρελθόν του θανάτου. Άρα το θέμα είναι ότι, όταν βλέπουμε το μέλλον, το πιο μακρινό θα είναι ο θάνατος από το φυσικό μέλλον. Άρα όταν το συνειδητοποιήσετε αυτό, θα δείτε ότι αν η συμπεριφορά μας ήταν στην ημέρα και όχι στην καθημερινότητα, η συμπεριφορά ενός ανθρώπου που λέει ότι 'ξέρω ότι την επόμενη μέρα δεν θα είμαι εδώ' να σκεφτείτε τι κάνετε εκείνη την ημέρα. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι όταν έχουμε να κάνουμε με συνανθρώπους, αυτό που θα κάνουν την τελευταία μέρα είναι αυτό που κάνουν. Όταν έχουμε κοινωνικά όντα, αυτά που κάνουν την τελευταία μέρα δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που κάνουν.

Νίκος Λυγερός

Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Ο δεύτερος θάνατος. La seconde mort

http://www.lygeros.org/view.php?number=3343

Η συνέχεια της μνήμης μέλλοντος

Αντί να ασχολούμαστε με το μέχρι πού μας πατάνε πάνω στα πόδια, να ασχολούμαστε μέχρι πού πηγαίνει η σκέψη μας. Τα πρώτα κατεχόμενα που πρέπει να απελευθερώσετε είναι τα κατεχόμενα του μυαλού σας. Είναι αυτά που σας εμποδίζουν να σκεφτείτε διαφορετικά. Αν τα απελευθερώσετε αυτά τα κατεχόμενα πραγματικά, τότε θα δείτε ότι τα άλλα κατεχόμενα είναι απλώς θέμα τεχνικό. Εννοώ ότι μπορεί να λυθεί στρατηγικά. Αλλά η στρατηγική δεν αλλάζει τα "θέλω" σας. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σκεφτούμε είναι: τι θέλουμε. Αν το θέλουμε, θα το κάνουμε. Απλώς υπάρχει πάντοτε το πρόβλημα με τη φράση του Σοπενχάουερ: "Μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Αλλά δεν μπορούμε να θέλουμε ό,τι θέλουμε". Αν το θέλει ο Ελληνισμός, θα το κάνει. Αν το θέλετε εσείς, θα συμμετέχετε. Αλλά να ξέρετε ότι ούτως ή άλλως θα το κάνει. Και το θέμα είναι αν είσαστε θεατής ή μαχητής. Τίποτα άλλο. Αν εμείς λέμε "ελευθερία ή θάνατος" είναι ότι δεν δίνουμε τρίτη επιλογή. Και γι' αυτό το λόγο βασιζόμαστε στην ιδέα ότι η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Ενώ δεν λέμε ότι ζει, ούτε λέμε ότι κινδυνεύει. Αλλά λέμε "ποτέ δεν πεθαίνει". Το ερώτημα είναι πώς τα καταφέρνει και ποτέ δεν πεθαίνει; Αυτό οφείλεται στην σκέψη και στον Ελληνισμό. Γιατί ο Ελληνισμός είναι δώρο για την Ανθρωπότητα και δεν ασχολείται μόνο και μόνο με το τι γίνεται τοπικά, αλλά με το τι γίνεται για όλους τους άλλους. Είναι εξωστρεφής. Είναι μια προσφορά. Δεν ζητούμε τίποτα, δεν καταπατούμε τίποτα. Απλώς διεκδικούμε ακριβώς τις ρίζες μας. Είναι η συνέχεια της μνήμης μέλλοντος. Είμαστε στην γωνία, είμαστε μια γωνία και από αυτήν την γωνία βλέπουμε με προοπτική όλον τον κόσμο.

Νίκος Λυγερός

Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Μονάδα κρούσης.

http://www.lygeros.org/view.php?number=12794

Τα όρια της ελευθερίας είναι η αρχή της ελευθερίας του άλλου

Τα όρια της ελευθερίας είναι η αρχή της ελευθερίας του άλλου αλλιώς είναι καταπάτηση. Όταν αποδέχομαι να βάλω όρια στην ελευθερία μου είναι επειδή λόγω ανθρωπιάς καταλαβαίνω ότι πρέπει να έχει ελευθερία και ο άλλος. Τώρα έχουμε ένα άλλο πρόβλημα, όταν έχουμε δύο ελευθερίες πώς θα συμφωνήσουμε. Ξαφνικά πρέπει να χάσουμε χρόνο, τότε έχουμε τη δημοκρατία. Η δημοκρατία βασίζεται πάνω σε ανθρώπους οι οποίοι σε κάποια φάση γίνονται συνάνθρωποι και για να έχουν ο ένας σεβασμό προς την ελευθερία του άλλου χάνουν χρόνο για να τα βρουν αλλιώς δεν τα βρίσκουμε. Χάνουμε και δεν σπαταλάμε. Τον χάνουμε συνειδητά. Ο Δάσκαλος χάνει χρόνο με τον μαθητή για να εξελιχθεί ο μαθητής. Γιατί; Γιατί η συνέχεια του Δασκάλου είναι οι μαθητές. Άρα άμα δεν χάσει χρόνο στη φάση της διδασκαλίας, και για τους πιο εξελιγμένους της Διδαχής, δεν θα περάσει αυτή η συνέχεια. Άρα η δράση του χρόνου δεν θα εμφανιστεί. Ο χρόνος είναι το αντικείμενο, η Ανθρωπότητα είναι το υποκείμενο και παράγουν μαζί το κείμενο που είναι το έργο. Είναι το έργο που παράγει το ον και όχι το αντίθετο. Για να γίνει όμως αυτό το έργο όταν είναι πολύπλοκο χρειάζομαι τον συνάνθρωπο και όχι μόνο τον άνθρωπο. Άρα δεν είναι ένας συμβιβασμός είναι συνανθρωπισμός ο οποίος μας επιτρέπει να σκεφτούμε πώς σκέφτεται ο άλλος. Αν ένας συνάνθρωπος είναι σκλάβος τότε κι εσείς έχετε ένα κομμάτι σκλαβοσύνης μέσα σας γιατί είναι η συνανθρωπιά σας.

Νίκος Λυγερός
Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Côté droit de la Liberté. (Monolithe).
http://www.lygeros.org/view.php?number=13602

Νίκος Λυγερός - Το βάθος της Ασκητικής

Η διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Το βάθος της Ασκητικής". 23ο Δημοτικό Σχολείο. Αίθουσα Ανδρόγεω, Ηράκλειο. Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου 2015, ώρα 20.00. 

Χαιρετώ και αυτούς που έχουν έρθει τώρα, τους άλλους δεν τους χαιρετώ, γιατί είμαστε σε σκυταλοδρομία απ' ό,τι κατάλαβα. Πρώτα απ' όλα χαίρομαι που κάνουμε αυτή τη διάλεξη σήμερα, άρα εντάξει υπάρχει και θέμα της ανάγκης, αλλά θα ήθελα να σας πω μερικά πράγματα για τον Νίκο Καζαντζάκη με ποια έννοια; Κανονικά όταν είσαι κρητικός θεωρείς ότι τον Νίκο Καζαντζάκη τον ξέρεις, άρα δεν υπάρχει λόγος κάποιος που να μην είναι κρητικός να σου εξηγήσει τι ξέρεις. Θα αρχίσω με μερικά βασικά στοιχεία, γιατί τα έλεγα και στους μαθητές μου, έβλεπα το βλέμμα τους και ξαφνιάστηκαν. Το πρώτο πράγμα που μπορούμε να πούμε ξεκάθαρα είναι ότι ο Νίκος Καζαντζάκης δεν πήρε βραβείο Νόμπελ. Άρα θα μου πείτε, αν δεν είστε φανατικός του Νίκου Καζαντζάκη θα πείτε "εντάξει, τότε δεν ήταν μεγάλος". Να ξέρετε ότι η επιτροπή των βραβείων Νόμπελ έχει ανοιχτά τα χαρτιά της μετά από 50 χρόνια. Άρα σημαίνει ότι όταν κάνετε 2015 μείον 50 οτιδήποτε είναι από το 1901 είναι προσβάσιμο, κατά συνέπεια ξέρουμε όλες τις συνεδριάσεις τι έχουν πει και τι δεν έχουν πει και τι έχουν προτείνει. Το πρώτο πράγμα που μπορούμε να παρατηρήσουμε είναι ότι όπως ξέρετε μερικοί συγγραφείς όταν τους προτείνετε το βραβείο Νόμπελ λένε "δεν το θέλω". Θεωρούμε ότι είναι ταξικό, ξέρω εγώ κλπ. Είναι άλλοι που το θέλουν, αλλά είναι οι κυβερνήσεις τους που δεν θέλουν να το πάρουν. Υπάρχουν άλλοι που δεν το θέλουν, για να φανεί ότι δεν το θέλουν. Και υπάρχει και η περίπτωση του Νίκου Καζαντζάκη. Άρα η περίπτωση του είναι πραγματικά ξεχωριστή με ποια έννοια; Όταν του προτείνουν το βραβείο Νόμπελ και του προτείνουν όχι μετά από ένα lobby ελληνικό που ενημερώνει πόσο καλός είναι ο Νίκος Καζαντζάκης, αλλά του το προτείνουν επειδή η επιτροπή ήξερε ακριβώς ποιος είναι. Να ξέρετε ότι ανήκει στους συγγραφείς στους Έλληνες που έχει τις περισσότερες μεταφράσεις σε όλο τον κόσμο. Λέει: "για να πάρω εγώ το βραβείο Νόμπελ πρέπει να το πάρει και ο Σικελιανός, δεν μπορώ να το πάρω άμα δεν το πάρει ο Σικελιανός". Αυτό το πράγμα για να το πείτε πρώτον δεν είναι μετριοφροσύνη, δεν είναι του τύπου ξέρω ότι δεν το αξίζω μη μου το δίνετε, δεν λέει αυτό. Λέει άμα είναι να το πάρω εγώ πρέπει να το πάρει και ο Σικελιανός. Η επιτροπή του απαντάει ότι δεν προβλέπουν να το δώσουν στον Σικελιανό και απαντάει "τότε δεν θα το πάρω". Φαντάζομαι ότι όλοι σας θα είχατε κάνει ακριβώς το ίδιο. Εννοώ για τους Κρητικούς, όχι για τους ξένους. Εντάξει. Αυτή αν θέλετε η μεγαλοψυχία και το θέμα της αναγνώρισης του έργου είναι κάτι που μερικές φορές δεν είναι πολύ γνωστό από τους ίδιους τους Κρητικούς. Άρα μερικές φορές τι έχουμε; Έχουμε επιχειρήματα, τα οποία είναι άσχετα του τύπου ‘εμένα μ' αρέσει ο Νίκος Καζαντζάκης επειδή είναι Κρητικός’. Μα είναι πολύ περισσότεροι από τον Νίκο Καζαντζάκη που είναι Κρητικοί, αλλά δεν λες ότι σ' αρέσουν. ‘Εμένα δεν μ' αρέσει, επειδή δεν είναι κρητικός, με την έννοια που θέλουν’. Τι εννοώ; Εννοώ ότι τα κριτήρια είναι λανθασμένα. Επειδή έκανες μια αναφορά στην Ελένη, έχει ενδιαφέρον γιατί όπως είδατε "Η Ασκητική" έχει παίξει έναν ειδικό ρόλο. Θυμάστε ότι, το λέω αυτό για το βίντεο το ξέρω ότι εσείς το έχετε διαβάσει, το μέγεθος από την "Ασκητική" είναι πολύ μικρό. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι... δεν είναι η "Οδύσσεια" με 33,333 στοίχους με δεκαεπτασύλλαβους, για να μην ξεχνιόμαστε. Αυτό, την "Οδύσσεια" και να μην το ξέρεις και να μην το θες είναι δύσκολο να μην καταλάβεις ότι είναι μεγάλο έργο. Είναι πιο δύσκολο να καταλάβεις ότι αυτό είναι μεγάλο έργο, γιατί φαίνεται μικρό. Άρα η αναφορά που έκανες και

Νίκος Λυγερός - Τα απαραίτητα στάδια της συνεννόησης

Στο κλασικό πεδίο γνώσεων, η επικοινωνία θεωρείται θεμελιακή, ενώ οι νευροεπιστήμες και τα μαθηματικά δείχνουν ότι είναι απλώς βασική και δεν επαρκεί από μόνη της. Είναι βέβαια μια επαφή μεταξύ δύο ατόμων αλλά δύο άνθρωποι χρειάζονται μια συνεννόηση. Με άλλα λόγια το υπόβαθρο της κοινωνίας είναι ανεπαρκές και το υπόβαθρο της Ανθρωπότητας είναι αναγκαίο. Σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να εντοπίσουμε τα απαραίτητα στάδια για την ύπαρξη της συνεννόησης. Έτσι αντιλαμβανόμαστε ότι το πρώτο επίπεδο είναι η συμβατότητα, όπου αναγνωρίζουμε και την προσφορά του Wechsler μέσω της διαφοράς του δείκτη νοημοσύνης. Δίχως συμβατότητα, ο διάλογος παραμένει ένας διπλός μονόλογος που οδηγεί στην Παρεξήγηση του Camus. Και για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα, η συμβατότητα είναι απαραίτητη. Στη συνέχεια, για να υπάρξει συμφωνία επιλογής έργου, χρειαζόμαστε τον συντονισμό που θα ομαδοποιήσει τις κινήσεις μας πολυπλευρικά. Αλλιώς δεν μπορεί να παρθεί μια κοινή απόφαση. Έρχεται μετά το στάδιο της συνέργειας κι όχι μόνο της συνεργασίας που δεν μπορεί να παράγει κανένα έργο, αφού είναι περιορισμένη από την έννοια της εργασίας. Η συνέργεια αντιθέτως επιτρέπει την παραγωγή ενός έργου που είναι αδύνατο από τα μέλη δίχως ολιστική προσέγγιση. Με αυτή τη μεθοδολογία μπορούμε να φτάσουμε όντως στο στάδιο της συνεννόησης, το οποίο είναι αναγκαίο για να διαμορφώσει το πεδίο δράσης και μάχης της συζωής που δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να αντιληφθούν ότι ανήκουν στην Ανθρωπότητα κι ότι η σχέση τους είναι διαχρονική και γι’ αυτό το λόγο είναι η διαφορά που κάνει τη διαφορά.

Νίκος Λυγερός
Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - β. (Dessin au feutre)
http://www.lygeros.org/view.php?number=18229

Νίκος Λυγερός - Είμαστε συνάνθρωπος όλων των ανθρώπων

Αν ο άνθρωπος γίνει συνάνθρωπος στην πραγματικότητα υπάρχει ένα υπόβαθρο και είναι η κενότητα. Η κενότητα δεν είναι το κενό. Δηλαδή καταλαβαίνουμε ότι από μόνοι μας δεν είμαστε τίποτα. Και αν αξίζουμε κάτι είναι λόγω των άλλων. Γιατί στην ουσία όταν είμαστε συνάνθρωπος, αυτό είναι το πιο εντυπωσιακό, είμαστε συνάνθρωπος όλων των ανθρώπων. Ενώ όταν είμαστε άνθρωπος είναι μόνο για μας. Άρα από ένα προσωπικό πρόβλημα γίνεται μια συλλογική λύση. Και αυτή η συλλογική λύση είναι πραγματικά επί της ουσίας μια μεταμόρφωση και τότε δεν μιλάμε πια για ευτυχία. Η ευτυχία έχει την λέξη τύχη. Αυτοί που δεν είναι ευτυχισμένοι, λένε ότι είναι δυστυχισμένοι. Σιγά-σιγά στο πλαίσιο της Ανθρωπότητας και της εξέλιξης του συνανθρώπου βλέπουμε ότι είμαστε της ανάγκης και όχι της τύχης. Βλέπουμε ότι ο χρόνος είναι μαζί μας και μετά αποφασίζουμε ότι είμαστε μαζί του.

Νίκος Λυγερός
Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Η αγκαλιά μας. Entrelacs, Μελέτη για χαρακτικό.
http://www.lygeros.org/view.php?number=3573

Νίκος Λυγερός - Παιδικά ερωτήματα

Πότε αρχίζει το μάθημα για τα παιδιά; Όταν μπαίνουν στην τάξη; Κι αν δεν υπάρχει τάξη; Γιατί τα παιδιά να είναι μαθητές; Επειδή το θέλει ο δάσκαλος; Διότι το θέλει ο θεσμός, το κράτος ή ο ΑΣΕΠ; Ο δάσκαλος θέλει κάτι; Ή ακολουθεί μόνο και μόνο την ύλη; Τι σημαίνει ύλη για τα παιδιά; Γιατί να έχει πάντα δίκιο ο δάσκαλος; Γιατί να κάνει ερωτήσεις ενώ ο ρόλος του είναι να δίνει απαντήσεις; Γιατί το λάθος να μην είναι δημιουργικό; Τα παιδιά είναι μόνο παιδιά ή μικροί άνθρωποι; Έχουν δικαίωμα με το σύστημά μας να είναι δημιουργικά; Ή πρέπει ν’ ακολουθούν τις οδηγίες του δασκάλου; Πώς ένας δάσκαλος είναι δάσκαλος; Με τις προδιαγραφές του κρατικού φορέα; Με τα τυπικά προσόντα του; Τα παιδιά ξέρουν ότι είναι δάσκαλος ή απλώς το πιστεύουν; Είναι θέμα οντολογικό ή δεοντολογικό; Τι γίνεται αν είναι τα παιδιά προικισμένα; Και τι γίνεται όταν δεν είναι ο δάσκαλος; Ακόμα χειρότερα, τι γίνεται όταν ο δάσκαλος νομίζει ότι είναι προικισμένος και θεωρεί ότι είναι ειδικός για να προσεγγίσει τα παιδιά; Το ξέρει ότι τα προικισμένα παιδιά βλέπουν μόνο την αλήθεια και δεν ακούν αυτά που λέει; Το ξέρει ότι το γελοίο είναι τόσο χυδαίο που καταντά αστείο για τα παιδιά; Ποιος μαθαίνει τους δασκάλους να έχουν μαθητές; Η εξομοίωση; Οι σχολικοί σύμβουλοι; Το πανεπιστήμιο; Ή απλώς η αδιαφορία του συστήματος; Όταν θυσιάζονται τα παιδιά στο σχολείο, ποιος το συνειδητοποιεί; Ο διαγωνισμός που πέρασαν οι δάσκαλοι; Γιατί τα παιδιά συνεχίζουν να κάνουν ερωτήσεις όταν υπάρχουν όλες οι απαντήσεις; Γιατί μερικά παιδιά θέλουν ν’ αυτοκτονήσουν και άλλα το καταφέρνουν; Μήπως δεν μπορούν να μάθουν το μάθημα της ευτυχίας; Μήπως υπάρχουν πράγματα που είναι πιο σημαντικά; Η ανθρωπιά; Γιατί μας αρέσουν τα εύκολα μαθήματα; Επειδή δεν έχουν ουσία; Επειδή δεν αμφισβητούν τίποτα; Γιατί να πεθαίνει ο μικρός πρίγκιπας και αυτό να μην μας αλλάζει; Γιατί να υποφέρει ο ηλίθιος και να μην το νιώθουμε; Από έλλειψη συνείδησης; Δημιουργικότητας; Ή απλώς νοημοσύνης; Γιατί τα παιδιά με ειδικές ανάγκες να μην έχουν δικαίωμα να υπάρχουν; Επειδή υπάρχει ήδη η βιβλιογραφία; Επειδή όλοι ξέρουν το θέμα και το θεωρούν ανούσιο; Ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης των στρατηγικών μάθησης αν δεν υπάρχουν παιδιά με ειδικές ανάγκες; Η βιοηθική έχει καθορίσει την έννοια της άθλιας ζωής, γιατί δεν υπάρχει η ανάλογη έννοια της άθλιας μάθησης; Γιατί να επιτρέπονται όλα στη μάθηση; Διότι δεν υπάρχει θεός ή άνθρωπος; Ή και τα δύο; Γιατί οι δάσκαλοι διδάσκουν παραμύθια και όχι μύθους; Γιατί διδάσκουν ιστορία δίχως γεγονότα; Ποιο παιδί δεν θέλει ν’ ακούσει για ήρωες; Γιατί να υπάρχουν διαμάχες χωρίς μάχες; Τα παιδιά έχουν συνείδηση; Ή δεν πρέπει να έχουν για να παρακολουθήσουν το μάθημα; Έχουν δικαίωμα να κάνουν ερωτήσεις που δεν έχουν απαντήσεις; Έχουν κάποια συμβολή στο μάθημα ή είναι απλώς πειραματόζωα; Υπάρχει ιστορία του παιδιού; Γιατί τα παιδιά να είναι μόνο μαθητές και όχι οι επόμενοι δάσκαλοι; Υπάρχει ελευθερία για τα παιδιά; Πότε τελειώνει το μάθημα για τα παιδιά;

Νίκος Λυγερός
Σκίτσο (Ν. Λυγερός) Le Petit Prince azur et sang.
http://lygeros.org/articles?n=15377&l=fr

Το μέλλον των αγέννητων είναι το μέλλον μας - Ρώτα με τι θέλω

Νίκος Λυγερός - Το μέλλον των αγέννητων είναι το μέλλον μας 

Το μέλλον των αγέννητων είναι το μέλλον μας. Το μέλλον των παιδιών μας λέει ότι τελικά μέσω του μέλλοντος είναι μια επιστροφή στο παρελθόν μας. Και η ιδέα είναι ότι ενώ τόσο καιρό αναρωτιόμαστε τι μπορούμε να πάρουμε σε αυτήν την γη, το ερώτημα τώρα είναι τι μπορούμε να προσφέρουμε. Αυτός που δεν ασχολείται με τους επόμενους αποκλείεται να τους αφήσει κάτι. Όταν ασχολούμαστε με τους μικρούς ανθρώπους τελικά γινόμαστε ξαφνικά πιο ανθρώπινοι. Γιατί στην πραγματικότητα από το απλώς άτομα γινόμαστε Δίκαιοι που ασχολούνται με αθώους. Και όταν μπαίνεις σε αυτήν την διαδικασία καταλαβαίνεις ότι η ύπαρξή σου οφείλεται στο έργο σου και τότε ζεις. Ενώ η ύπαρξη από μόνη της, όταν δεν βοηθάς κανέναν, δεν είναι ζωή. Αυτό είναι η σκλαβοσύνη. 

http://lygeros.org/articles?n=15363&l=gr 

Ρώτα με τι θέλω 

Ρώτα με τι θέλω 

και θα ξέρεις ποιος είμαι

στην πραγματικότητα

αλλιώς θα σου απαντάω

στις κοινωνικές σου ερωτήσεις

με τρόπο συμβατικό

που δεν θα έχει σχέση

με την προσωπικότητά μου

αλλά μόνο με την κοινωνία

που αδιαφορεί για μας

γιατί μας θεωρεί

μόνο και μόνο αριθμούς

και μάλιστα ανώνυμους

για να μην επηρεαστεί

από τις υπάρξεις μας

όταν προσπαθήσουμε

να διεκδικήσουμε

μια αληθινή ζωή

δίχως συμβιβασμούς

και τεχνάσματα

άνευ ουσίας

για τον Χρόνο μας

και την Ανθρωπότητα.

Νίκος Λυγερός

Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Η Φωτεινή
http://lygeros.org/articles?n=3353&l=gr

Iq test με κύβους

Αυτή η δοκιμασία νοημοσύνης μετρά την ικανότητα του υποψηφίου να μετασχηματίζει νοητικά, οπτικές παραστάσεις. Σε κάθε ερώτηση δίνονται 3 κύβοι που περιστρέφονται και καλείστε να βρείτε ποιο από τα σχήματα -A, B, C, D, E- συμπληρώνει λογικά την ακολουθία. Η διάρκεια του τεστ είναι 18 λεπτά και το μέγιστο σκορ που μπορεί να επιτευχθεί είναι 126 iq στην κλίμακα Stanford-Binet, αποτέλεσμα που αντιστοιχεί στο 5% του πληθυσμού (5 στα 100 άτομα). Παρόμοιο τεστ έχει χρησιμοποιηθεί στην ομοσπονδιακή αστυνομία της Βραζιλίας. Ακολουθούν 3 λυμένα παραδείγματα και στη συνέχεια τα 20 ερωτήματα.

Όποιος επιθυμεί να μετρήσει επακριβώς τον δείκτη νοημοσύνης του μπορεί να απευθυνθεί στην Ελληνική Μένσα ή σε κάποιον ειδικό ψυχολόγο. Το ακόλουθο τεστ δείτε το σαν εγκεφαλικό παιχνίδι. 

Παραδείγματα:

Παράδειγμα δοκιμασίας νοημοσύνης 1

Παράδειγμα δοκιμασίας νοημοσύνης 2

Παράδειγμα δοκιμασίας νοημοσύνης 3

Ακολουθεί το test iq (18 λεπτά):

Νοημοσύνη, το μέλλον της Ανθρωπότητας

Όλη η αξία του Ελληνισμού βασίζεται στην νοημοσύνη, γιατί ποτέ δεν ήταν πιο ισχυρός από τους εχθρούς του. Κι όμως είναι ακόμα εδώ. Αυτό που είναι εντυπωσιακό σε μας, είναι ότι είμαστε πολύ τεμπέληδες. Πρέπει ο εχθρός να είναι πολύ πιο δυνατός από εμάς για να κουνηθούμε. Είναι θέμα ζυγαριάς. Οι εχθροί με μας αρχίζουν με handicap. Άρα περιμένουμε να γίνουν αρκετά μεγάλοι και τότε ασχολούμαστε με αυτούς. Αλλιώς δεν έχουμε τίποτα και τσακωνόμαστε μεταξύ μας. Άρα όταν έρχεται ένας πολύ πιο μεγάλος εχθρός από εμάς, τότε μπορεί και να ασχοληθούμε με το θέμα. Τότε ξαφνικά λέμε "εμείς είμαστε Έλληνες, ως εδώ και μην παρέκει". Στο ενδιάμεσο, έχουμε τη δημοκρατία για να περνά η ώρα, για να το συζητάμε. Όλη η ιδέα είναι πάνω στο θέμα της νοημοσύνης. H νοημοσύνη είναι το μέλλον της Ανθρωπότητας. Και επειδή ο Ελληνισμός είναι προσφορά στην Ανθρωπότητα, Ελληνισμός χωρίς νοημοσύνη δεν υπάρχει. Εμείς χρειαζόμαστε περισσότερους εχθρούς. Όταν μας πιέζουν λίγο, ξέρετε ότι η τεμπελιά είναι το πρώτο στάδιο της νοημοσύνης, μετά όταν μας πιέζουν, περνάμε στο δεύτερο στάδιο: αντεπίθεση.

Νίκος Λυγερός
Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Πλάγια Αντεπίθεση
http://lygeros.org/articles?n=15469&l=gr

Νίκος Λυγερός - Πλέγμα ανθρωπιάς

Άμα σκεφτόμασταν αποκλειστικά τους άλλους και ποτέ εμάς, όλοι θα σκεφτόμασταν και εμάς, αλλά θα ήταν από τους άλλους. Εδώ λοιπόν έχει μεγάλη σημασία όταν λέμε είναι πιο σημαντικός ο ένας ή ο άλλος. Συνήθως λες ο ένας γιατί μπορεί να είσαι εσύ. Μετά όταν ανακαλύπτεις ότι ο άλλος είναι η αρχή από τους άλλους, κι άμα θέσεις το εξής ερώτημα: είναι σημαντικό ο ένας ή οι άλλοι; Θα καταλάβεις ότι άμα χαθεί ο ένας είναι απλώς ένα άτομο λιγότερο, άμα χαθούν οι άλλοι δεν υπάρχει Ανθρωπότητα. Και ξαφνικά ο άλλος εξηγεί στον έναν ότι είναι ο άλλος άλλος. Άρα αν πραγματικά οι άνθρωποι έβλεπαν τον εαυτό τους ως άλλον άλλον σε σχέση με τους άλλους, τότε θα καταλάβαιναν ότι σαν πλέγμα ανθρωπιάς είναι πολύ πιο ανθεκτικό στις ασθένειες από το άλλο που είναι καθαρά εγωιστικό. Γιατί ο καθένας κοιτάζει τον δικό του τον εαυτό κι όταν έχει πρόβλημα ελπίζει ότι όλοι οι άλλοι θα τον κοιτάξουν. Αλλά δεν αναρωτιέται τι κάνει αυτός για τους άλλους που το έχουν ανάγκη.

Νίκος Λυγερός
Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Théoriciens des nombres.
http://lygeros.org/articles?n=5094&l=fr