Έχουμε συνηθίσει να ακούμε για τη χωροαντιληπτική της νοημοσύνης ως ικανότητα να διαχειρίζεται εγκέφαλός μας τις τρεις διαστάσεις του χώρου και να αναγνωρίζει με ευκολία τρισδιάστατα αντικείμενα, μάλιστα υπάρχουν και τεστ που μας επιτρέπουν να αξιολογήσουμε τις δυνατότητές μας σε αυτό το πλαίσιο. Όμως, καθώς ο χρόνος φαίνεται γραμμικός και μονοδιάστατος στους περισσότερους από εμάς, δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε την ανάγκη της επινόησης της χρονοαντιληπτικής. Στην πραγματικότητα, για την υψηλή νοημοσύνη και ακόμα περισσότερο για την ακραία, αυτή η ικανότητα παρουσιάζεται κυριολεκτικά σαν θεμελιακή ιδιότητα. Δεν είναι μόνο ότι ο χρόνος λειτουργεί και φαίνεται διαφορετικός για αυτές τις κατηγορίες, αλλά στην ουσία αυτές είναι ικανές να δουν την πολυπλοκότητα της φύσης του και να αντιληφθούν άλλες που μοιάζουν ανύπαρκτες για τους άλλους. Δεν είναι, λοιπόν, μια απλή αναλογία, αλλά ένα νοητικό σχήμα που βασίζεται σ’ έναν ισομορφισμό. Για τη νοόσφαιρα της υψηλής νοημοσύνης πρόκειται για το πεδίο δράσης που βασίζεται πάνω στο χρονοταξικό και θεμελιώνει τη χρονοστρατηγική, έτσι το πλαίσιο, το πεδίο, το πεδίο δράσης και το πεδίο μάχης μετατρέπονται σε χρονικό, σε χρονοταξικό, σε χρονοαντιληπτική και σε χρονοστρατηγική. Με άλλα λόγια, ο χρονοστρατηγιστής πρέπει να έχει χρονοαντιληπτική για να ακολουθήσει και παρακολουθήσει τα νοητικά σχήματα στην χρονοστρατηγική. Έτσι η χρονοαντιληπτική αποτελεί την αναγκαία αλλά όχι την ικανή συνθήκη για την ενεργοποίηση. Τώρα πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι διασταυρώσεις του χώρου έχουν το δυϊκό τους ανάλογο στις διακλαδώσεις του χρόνου, έτσι υπάρχει το μονοπάτι του Δασκάλου για το μαθητή μέσω του φωτός, αφού λειτουργεί με τον Χρόνο για την Ανθρωπότητα.
Νίκος Λυγερός
http://lygeros.org/articles?n=19701&l=gr