Έτσι απλά ...

Γινόμαστε αυτό που επανελημένα συνηθίζουμε να κάνουμε ή αυτό που μας κατευθύνουν να κάνουμε. Το πρώτο-είπε ο Αριστοτέλης, το επιβεβαίωσε η νευροεπιστήμη. Μετά αντιλαβανόμαστε την πραγματικότητα και ενεργούμε ασυνείδητα, βάση του νοητικού μοντέλου που έχουμε κατασκευάσει μέσα απο τις εμπειρίες μας. Ετσι, εκεί που στη σύγκριση μιας παπαρούνας με μια μαργαρίτα δεν θα δίναμε κάποιο σημείο υπεροχής/ανωτερότητας, βλέποντας ξαφνικά έναν κήπο γεμάτο μαργαρίτες και μια ολομόναχη παπαρούνα, μας φαίνεται πως είναι μη φυσιολογική, μια εξάιρεση, μια λάθος άποψη,...

Αλμπέρ Καμύ: ''Ζώ σημαίνει αφήνω τό παράλογο νά ζήσει''

Με τό αφήνω τό παράλογο νά ζήσει, εννοεί ότι όχι μόνο δέν πρέπει νά φοβόμαστε τό παράλογο, αλλά ότι άξίζει νά έπιδιώκουμε νά ζήσουμε με αύτό. Οί ήρωες τού Camus, βιώνοντας τό παράλογο —καθώς τό παράλογο είναι αποκλειστικά βίωμα— βρίσκονται σέ κατάσταση έντασης, οδύνης αλλά ταυτοχρόνως καί σέ κατάσταση διαύγειας, άπό τήν Οποία αποσπούν δύναμη. Ή μεγαλύτερη δύναμη αύτών των ήρώων είναι ότι δέν συναλλάσσονται καθόλου μέ τον ορθολογισμό, καί κατά συνέπεια δέν επιδιώκουν νά εξηγήσουν ορθολογικά τις έπιλογές ζωής πού κάνουν. Αύτό πού γνωρίζουν καλά είναι ότι...

Στοιχεία και παρατηρήσεις για τον Υπαρξισμό (Sartre - Camus - Marcel - Bergson)

...της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη (φιλόλογος-ιστορικός). Ο υπαρξισμός φαίνεται σε γενικές γραμμές ως αντίδραση της φιλοσοφίας του ανθρώπου κατά της υπερβολής της φιλοσοφίας των ιδεών. Στοιχεία και παρατηρήσεις για τον Υπαρξισμό. Φιλοσοφική διδασκαλία που πήρε το όνομά της από την αντίληψη ότι η φιλοσοφία δεν είναι αντικειμενική ή θεωρητική επιστήμη, αδιάφορη για την ύπαρξη του ανθρώπου που τη δημιουργεί αλλά είναι συνδεδεμένη με την πραγματική και συγκεκριμένη ύπαρξη του ανθρώπου. Ο υπαρξισμός φαίνεται σε γενικές γραμμές ως αντίδραση της φιλοσοφίας...

Η αυτοεκτίμηση ως αυτογνωσία

...του Ευστράτιου Παπάνη, Επίκουρου Καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστημίου Αιγαίου. Η αυτοεκτίμηση αντανακλά τη σχέση που έχουμε με το θάνατο. Η ύπαρξή της σε υψηλά επίπεδα κατά την ενήλικη ζωή επιβεβαιώνει τη συνειδητοποίηση του εφήμερου, ενώ η απουσία της την προσκόλληση σε αυτό. Η μεγαλύτερη απώλεια για τον ευάλωτο άνθρωπο είναι η ανικανότητά του να αντιληφθεί τη χρονική εναλλαγή και την προσέγγιση του αμετάκλητου αυτού γεγονότος, που νοηματοδοτεί όλα τα υπόλοιπα. Η καθημερινότητα είναι έτσι δομημένη ώστε να εξαπατά. Πίσω από την κίβδηλη σταθερότητα...

Η φιλοσοφική διάσταση του λογού και ο μετασχηματισμός όλων των εκφάνσεων του σε γνώση, δεξιότητες και συμπεριφορά στη σύγχρονη πραγματικότητα

...της Σοφίας Κανάκη-Πρωτόπαπα, Δρ. Φιλοσοφίας. Στη φιλοσοφία ήδη από το ξεκίνημά της, ο λόγος εμφανίζεται ως σκέψη (λογική, κριτική, δημιουργική, διαλεκτική), ως ομιλία, ως αιτιολογία. Προϋπόθεση γι' αυτές τις εκφάνσεις του είναι η αλληλεπίδρασή τού ανθρώπου, μέσω και των αισθήσεων, με το περιβάλλον (φυσικό και κοινωνικό) και με τους εμπλεκόμενους στην οργανωμένη διαδικασία της μάθησης. Έτσι τού δίνεται η δυνατότητα για κατανόηση, παραγωγή και μεταφορά της γνώσης σε άγνωστα προβλήματα, για ανάπτυξη δεξιοτήτων γνωστικών και άλλων, για υιοθέτηση, απόρριψη...

Η πνευματική ανταρσία και ο Albert Camus

... της Άννας Κελεσίδου - Δ.φιλ., διευθύντρια του Κέντρου Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Η αναγκαιότητα και η συνειδητοποίηση του παραλόγου. «Όλα φαίνονται τόσο περίπλοκα, κι όμως όλα είναι τόσο απλά. Αν είχα αποκτήσει τη σελήνη, αν ο έρωτας αρκούσε, όλα θα είχαν αλλάξει. Αλλά που να σβήσω αυτή τη δίψα;... Τίποτε στον κόσμο αυτό ούτε στον άλλο που να είναι στα μέτρα μου. Το αδύνατο. Το αναζήτησα στα πέρατα του κόσμου, στα σύνορα του εαυτού μου. Δέν επήρα τον δρόμο που έπρεπε, δέν καταλήγω σε τίποτε»! Το απόσπασμα, απο...

Το φιλοσοφικό επιχείρημα και η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης

Η φιλοσοφία δεν είναι κάτι αφηρημένο, προσδοκά να μας μάθει να σκεφτόμαστε, σε μία εποχή που επιδιώκει ακριβώς το αντίθετο [Plwtinos]. Tης Ελένης Γ. Λεοντσίνη, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας University of Glasgow... Στόχος της ανακοίνωσης αυτής είναι να καταδείξει τη σημασία του φιλοσοφικού στοχασμού, και του φιλοσοφικού επιχειρήματος ειδικότερα, για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και στον καθημερινό βίο γενικότερα. Η συμβολή του φιλοσοφικού λόγου στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης υπήρξε...

Ασκήσεις ευφυΐας για την αύξηση της λογικής κρίσης - Τεστ 30 ερωτήσεων

Η παροιμία λέει ότι «Ταλέντο είναι η καλλιέργεια του ταλέντου». Η άποψη της επιστήμης είναι πλέον πως η ευφυΐα αναπτύσσεται σε ένα ποσοστό, με κατάλληλα ερεθίσματα που προάγουν τη δημιουργία νέων τρόπων σκέψης και την εσωτερική αναπαράσταση των προβλημάτων κάτω από πολλές και διαφορετικές οπτικές γωνίες. Το εκπαιδευτικό σύστημα δυστυχώς, σπάνια φροντίζει να αναπτύξει τέτοιες δεξιότητες στα παιδιά. Είναι απειροελάχιστοι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές που ασχολούνται με την τρομακτικά σημαντική ερώτηση: «Πώς σκέφτομαι για να λύσω ένα πρόβλημα ή μια άσκηση ή...

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στον Κώστα Ονισένκο για: νοημοσύνη, πολιτική, παιδεία, τέχνη, επιστήμη και το Κυπριακό

Απαντά σε ερωτήσεις για τον εαυτό του και τη νοημοσύνη, για τη διπλωματία, την πολιτική και τον ρατσισμό, για την παιδεία, για τα βιβλία, την τέχνη και τη μετάφραση, για την επιστήμη και το μέλλον και τέλος για το Κυπριακό (2006-''Καθημερινή''). Η αρχική ιδέα ήταν να παίξω μία παρτίδα σκάκι με τον Νίκο Λυγερό για όση ώρα κρατάει η συνέντευξη, αλλά επειδή σκέφτηκα πως δεν είχα καμία ελπίδα να κάνω πάνω από πέντε κινήσεις, αποφάσισα να περιοριστώ στη συζήτηση. Αν και το να συζητάς τρεις ώρες με κάποιον που έχει το διπλάσιο IQ από σένα δεν είναι και...

Νόηση, Εγκέφαλος & Συστήματα Αντίληψης

...της Ειρήνης Λεονάρδου. «Ένα σημαντικό μειονέκτημα που έχω ν’ αντιμετωπίσω όταν γράφω, κι ακόμα περισσότερο όταν εξηγώ κάτι, είναι ότι αδυνατώ να σκεφτώ με λέξεις. Συχνά μου συμβαίνει, μετά από σκληρή δουλειά, που με οδήγησε σε αποτελέσματα που βρίσκω απολύτως σαφή και ικανοποιητικά, όταν θέλω να τα διατυπώσω με λέξεις, να έχω το αίσθημα ότι για να ξεκινήσω θα πρέπει πρώτα να μεταφερθώ σ’ ένα διαφορετικό επίπεδο νόησης. Πρέπει να μεταφράσω τις σκέψεις μου σε μια γλώσσα, μέσα στην οποία δεν ταιριάζουν και πολύ –μοιάζουν να «κλωτσάνε». Κατά...

Η στιγμή της ελευθερίας

Ο Φίχτε, ο Σέλινγκ, ο Χέγκελ και τα κεφαλαιώδη ζητήματα του νοός, του πνεύματος, της συνείδησης, του εγώ και του υποκειμένου. Το φιλοσοφικό κίνημα που ονομάστηκε γερμανικός ιδεαλισμός έχει ακριβή ημερομηνία γέννησης το 1781, το έτος που δημοσιεύθηκε η Κριτική του καθαρού λόγου του Καντ, ενώ φαίνεται ότι λήγει, τουλάχιστον με την κλασική του μορφή, το 1821, με την έκδοση της Φιλοσοφίας του δικαίου του Χέγκελ. Χωρίς να υποτιμήσει κανείς όλους τους στοχαστές που έχουν τη θέση τους στο πνευματικό αυτό κίνημα, για λόγους οικονομίας θα αναφερθούμε στους...

Ο επαναστατημένος άνθρωπος [Albert Camus]

“Υπάρχουν έγκλήματα πάθους κι εγκλήματα λογικής. Ό Ποινικός Κώδικας τα ξεχωρίζει αρκετά εύκολα μέ τήν προμελέτη. Ζοΰμε στήν έποχή της προμελέτης καί τοϋ τέλειου έγκλήματος. Οί έγκληματίες μας δεν είναι πιά έκεΐνα τ αδύναμα παιδιά πού έπικαλοΰνταν τήν αιτιολογία τής άγάπης. ’Απεναντίας είναι ένήλικοι καί τό άλλοθι τους είναι αναμφισβήτητο: είναι ή φιλοσοφία πού μπορεΐ νά χρησιμέψει γιά ό,τιδήποτε, άκόμα καί γιά νά μεταμορφώσει τούς δολοφόνους σέ δικαστές. Ό Χήθκλιφ στά «’Ανεμοδαρμένα 'Ύψη» θά σκότωνε δλο τόν κόσμο γιά ν’ άποχτήσει τήν Κάθυ, άλλά δέ...

Διαβάζοντας τις σκέψεις

Το 2008 ίσως θα αναφέρεται από τους ιστορικούς του μέλλοντος ως «Ετος πρώτο της ανάγνωσης σκέψης»... Πράγματι, για πρώτη φορά και με τη βοήθεια υπολογιστή, άνθρωποι κατάφεραν να «διαβάσουν» τις σκέψεις συνανθρώπων τους. Πού θα μας οδηγήσει αυτή η πρωτιά; Από την ώρα που συλλαβίζουμε την πρώτη μας λέξη συνηθίζουμε στην ιδέα ότι το στόμα εκφράζει μέρος μόνο των σκέψεών μας. Τώρα... ίσως τα λόγια γίνουν περιττά! Κάτω δεξιά, οι δύο ερευνητές του εγκεφάλου Τομ Μίτσελ και Μαρσέλ Τζαστ «Προμηθείς της σκέψης» ή... Πανδώρες; Ηταν πάντοτε το μόνιμο αίνιγμα...