Το άγνωστο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου

Ένα πρωινό του Δεκεμβρίου το 1996, η Δρ. Jill Bolte Taylor, νευροανατόμος του Πανεπιστημίου του Harvard, ξύπνησε με ένα οξύ πόνο πίσω από το αριστερό της μάτι. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι δεν επρόκειτο για συνηθισμένο πονοκέφαλο, αλλά για ένα σπάνιο είδος εγκεφαλικού το οποίο «έκλεινε» σταδιακά τις λειτουργίες του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου της. Η Δρ. Taylor ανακάλυψε εκείνη τη μέρα, ότι δεν μπορούσε να περπατήσει, να μιλήσει, να διαβάσει, να γράψει, ή να θυμηθεί οποιαδήποτε πληροφορία για τη ζωή της μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ανακάλυψε όμως παράλληλα ένα καινούργιο κόσμο τον οποίο αγνοούσε μέχρι τότε: το άγνωστο κατά κύριο λόγο, δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου της.

Με τη βοήθεια της μητέρας της, χρειάστηκαν οκτώ χρόνια για να θεραπευθεί και να επανέλθει πλήρως στην ενεργό ζωή. Η ίδια χαρακτηρίζει την εμπειρία της κάθε άλλο παρά αρνητική, αν και χρειάστηκε, σαν μικρό παιδί, να μάθει τα πάντα από την αρχή. Αξίζει να παρακολουθήσετε την εντυπωσιακή παρουσίαση της Δρ. Jill Bolte Taylor, που έδωσε στο κανάλι TED, στη διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=kqKpuhAT2iM Η συγκλονιστική εμπειρία που άλλαξε τη ζωή της, επηρέασε την επιστημονική κοινότητα αλλά και χιλιάδες ανθρώπους. Η ίδια περιγράφει αυτά τα χρόνια στο βιβλίο της “My stroke of Insight”, το οποίο μεταφράζεται στα Ελληνικά από τον οίκο Λιβάνη.

Η καθηλωτική αυτή μαρτυρία, ήρθε ως πληροφορία μια μέρα στο μέιλ μου, για να πιστοποιήσει αυτά που ήδη βίωνα σε προσωπικό επίπεδο αλλά κυρίως μέσα από την εμπειρία μου με παιδιά και ενήλικες, στο χώρο της εκπαίδευσης και της αυτογνωσίας.

Όλοι χρησιμοποιούμε σε ένα βαθμό και τα δυο ημισφαίρια του εγκεφάλου μας, Όμως οι περισσότεροι έχουμε ένα κυρίαρχο ημισφαίριο, όπως έχουμε ένα κυρίαρχο χέρι, πόδι, μάτι και αυτί. Ο Δυτικός (κυρίως) πολιτισμός, έχει διαμορφωθεί βασιζόμενος στις λειτουργίες του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, τις οποίες θεωρεί πιο «φυσιολογικές» και αυτές ανταμείβει. Είναι το μέρος του εγκεφάλου που ονομάζουμε «Εγώ», η ταυτότητα μας: ποιοι είμαστε, πού ανήκουμε, τι πιστεύουμε, οι επιθυμίες, οι φόβοι, οι στόχοι μας κ.λ.π.

Τα δυο ημισφαίρια επεξεργάζονται πληροφορίες με διαφορετικούς τρόπους. Γνωρίζοντας αυτές τις διαφορές κατανοούμε τον εαυτό μας καλύτερα, αναγνωρίζουμε και αποδεχόμαστε τη μοναδικότητα των άλλων, είμαστε σε θέση να προσφέρουμε και να βοηθάμε τα παιδιά μας πιο αποτελεσματικά και ανοίγουμε νέες πόρτες προς την ενεργοποίηση μεγαλύτερου μέρους του εγκεφάλου μας.

Το αριστερό ημισφαίριο επεξεργάζεται πληροφορίες με γραμμικό, αναλυτικό τρόπο: από το μέρος στο όλον, από τις λεπτομέρειες στο σύνολο. Αναλύει, κρίνει, εστιάζεται περισσότερο στο πρόβλημα. Το δεξί ημισφαίριο ξεκινά από το σύνολο (τη μεγάλη εικόνα, τη λύση) για να προχωρήσει στα μέρη. Είναι δημιουργικό και σκέφτεται έξω από όρια και τους περιορισμούς της λογικής..

Η οργάνωση, η λογική επεξεργασία και η τακτοποίηση είναι χαραχτηριστικά του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου.. Φτιάχνει λίστες, προγράμματα και τ’ αναλύει ή τα κατατάσσει, ακολουθώντας μια λογική σειρά, ανακαλώντας τα με την ίδια ευκολία. Το δεξί ημισφαίριο συνθέτει και συνδέει πληροφορίες με βάση το νόημα που αυτές έχουν, μέσα στο πλαίσιο που βρίσκονται. Τα φαινομενικά αντίθετα του αριστερού ημισφαιρίου είναι για το δεξί ημισφαίριο απλά διαφορετικές όψεις μιας μεγαλύτερης εικόνας.

Η μνήμη και η επεξεργασία της σκέψης στο αριστερό ημισφαίριο είναι λεκτική. Αυτό το ημισφαίριο είναι υπεύθυνο για την κατανόηση των συμβόλων (όπως γράμματα, λέξεις), των αριθμών και των μαθηματικών ορισμών. Το δεξί ημισφαίριο σκέφτεται με εικόνες, ψάχνει το νόημα, θέλει τα πράγματα χειροπιαστά. Μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις , και σε αυτές τις εικόνες υπάρχει χρώμα, κίνηση, ρυθμός, μυρωδιές και φαντασία.

Ο διαχωρισμός του χρόνου σε γραμμικό (παρελθόν – παρόν – μέλλον) είναι ιδιότητα του αριστερού ημισφαιρίου. Χρησιμοποιεί το παρελθόν (υποσυνείδητο) για να ερμηνεύσει το παρόν και να δράσει στο μέλλον. Στο δεξί ημισφαίριο ο μόνος πραγματικός χρόνος είναι το παρόν, στο οποίο υπάρχει διαισθητικά με βάση τις αισθήσεις που παίρνει από το περιβάλλον και την εσωτερική καθοδήγηση στο εδώ και τώρα (υπερσυνείδητο).

Χρειαζόμαστε τις λειτουργίες του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου για να είμαστε αποτελεσματικοί και να συνδεόμαστε με τον υλικό, τρισδιάστατο κόσμο στον οποίο ανήκουμε. Τα ένστικτα του βιολογικού μας εαυτού, προσφέρουν και εξασφαλίζουν την επιβίωση μας. Η ποιότητα όμως της ζωής μας, η δημιουργικότητα, η ανθρωπιά μας, η ευτυχία, βρίσκονται στις ιδιότητες του δεξιού ημισφαιρίου το οποίο μας συνδέει με τα πάντα γύρω μας, το σύμπαν και την ανώτερη φύση μας. Η αγνότητα, η αυθεντικότητα, ο αυθορμητισμός είναι όλα χαραχτηριστικά του άγνωστου ημισφαιρίου που όλοι διαθέτουμε αλλά βρίσκονται σε αδράνεια.

Σπάνια το σύστημα και ο πολιτισμός που έχουμε δημιουργήσει συνδέει πληροφορίες, τομείς και θέματα με τρόπο ολιστικό. Προτιμά την κατάταξη, την αντιπαράθεση, την επιβολή ή τη φυγή. Αλλά είναι αυτή η εξειδίκευση, ο διαχωρισμός και η ανάλυση που συχνά μας κρατάνε μακριά από την αλήθεια. Κάποια στιγμή χρειάζεται να διερωτηθούμε μήπως έχουμε συλλάβει τις ιδέες μας ανάποδα ή αν υπάρχουν πολύ περισσότερα πράγματα που δεν γνωρίζουμε παρά τα ελάχιστα που πιστεύουμε πως ξέρουμε και επιτρέπουμε να διαμορφώνουν την πραγματικότητα μας.

Διαθέτουμε τον πλέον εξελιγμένο, τέλειο και ασύγκριτα σπουδαίο υπολογιστή που έχει δημιουργηθεί ή πρόκειται να δημιουργηθεί ποτέ. Μένει στην ελεύθερη βούληση του καθενός μας να τον γνωρίσουμε.

Πηγή: http://enallaktikimathisi.blogspot.com