Ν. Λυγερός - Η ανάδειξη υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης απαιτεί Νέα Στρατηγική / Η Ελλάδα ξεπερνά τα εμπόδια / Το θαλάσσιο οικόπεδο 2 / Μαθήματα ενέργειας

Η. Κονοφάγος, Ν. Λυγερός 

Από το 2012, οι υπογράφοντες είχαμε εισηγηθεί στο ανώτερο δυνατό πολιτικό επίπεδο, το ελληνικό δημόσιο να προκηρύξει σε διαγωνισμό ένα μεγάλο αριθμό θαλάσσιων οικοπέδων στο Ιόνιο Πέλαγος και Νότια της Κρήτης. Στόχος μας ήταν πάντα – εν μέσω οικονομικής κρίσης - η δημιουργία ορυκτού πλούτου για την ανακούφιση της οικονομίας και της ανεργίας των νέων γενεών. Και είχαμε παράλληλα τονίσει την ανάγκη ύπαρξης συγκεκριμένης εθνικής υψηλής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του παρά πάνω θεμελιακού θέματος για την πατρίδα μας.

Τρία χρόνια μετά διαπιστώνουμε ότι η προσπάθεια που έγινε δεν απέδωσε τους καρπούς που περιμέναμε, αφού στο αρμόδιο υπουργείο υποβλήθηκαν 3 (τρεις) μόνο προσφορές σε ένα σύνολο 20 (είκοσι) θαλάσσιων οικοπέδων. Αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι η Κύπρος το 2012 είχε 15 προσφορές από κοινοπραξίες σε ένα σύνολο 12 (δώδεκα) θαλάσσιων οικοπέδων. Το σημαντικότερο στην υπόθεση αυτή είναι ότι Νότια της Κρήτης (που επιστημονικά και τεχνικά, θεωρείται μέρος της γεωλογικής ενότητας του Νότιου Ιονίου, βλ. Εικ.1) δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά και αυτό παρ’ ότι η περιοχή αυτή θα μπορούσε να περιλαμβάνει δεκαπλάσια αποθέματα υδρογονανθράκων από τα αντίστοιχα αναμενόμενα αποθέματα του μέσου και του βόρειου Ιονίου μαζί.

Κατά τη γνώμη μας τα αποτελέσματα του ελληνικού γύρου παραχωρήσεων οφείλεται ναι μεν στη δύσκολη οικονομική και πολιτική κατάσταση που δεν παράγει ασφάλεια σε όσους θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα, αλλά βέβαια και στην έλλειψη συγκεκριμένης επαγγελματικής στρατηγικής η οποία πρέπει να διορθωθεί απαραιτήτως για τους επόμενους γύρους αδειοδότησης για να πετύχουμε τελικά αποτελεσματικά και ανθεκτικά αποτελέσματα. Επί του θέματος αυτού θα θέλαμε να διευκρινίσουμε τα παρακάτω δεδομένα:

• Λόγω της τεράστιας θαλάσσιας έκτασης που παραχωρήθηκε πρόσφατα από το ελληνικό δημόσιο για σεισμική έρευνα, είχαμε στο πρόσφατο παρελθόν εισηγηθεί ο Διαγωνισμός των Σεισμικών Ερευνών στο Ιόνιο Πέλαγος και Νότια της Κρήτης (έκταση 220.000 km2) να κατακυρωθεί –από στρατηγική άποψη- σε δύο ξεχωριστούς αναδόχους (από τις 8 προσφορές που υπήρξαν) και όχι μόνο σε έναν και μοναδικό ανάδοχο (PGS). Η PGS λόγω του υψηλού κόστους των εργασιών που ανέλαβε σε μία τόσο μεγάλη έκταση προσέφερε ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα στο Ιόνιο και ένα εξαιρετικά φτωχό πρόγραμμα για τη Νότια Κρήτη. Είναι φανερό ότι η ύπαρξη δύο αναδόχων, έναν για το Βόρειο Ιόνιο και έναν για την Νότια Κρήτη θα επέτρεπε να είχαμε σήμερα, όπως έγινε στην Κύπρο, τον ίδιο πλούτο ερευνητικών στοιχείων και για τις δύο παραπάνω ερευνητικές περιοχές. Η ύπαρξη περισσότερων ερευνητικών δεδομένων Νότια της Κρήτης θα επέτρεπε ένα καλύτερο προσδιορισμό του ερευνητικού - ανά οικόπεδο - επενδυτικού κινδύνου, ώστε οι ανάδοχοι να μπορέσουν να υποβάλλουν με μεγαλύτερη επενδυτική ασφάλεια προσφορές.

• Για να υπάρξει μεγαλύτερη προσέλευση επενδυτών στη χώρα μας είχαμε επίσης εισηγηθεί στο παρελθόν η γεωμετρία και η έκταση των οικοπέδων να μην παρουσιάζει κάποια ομοιομορφία αλλά να εξαρτάται - όπως γίνεται παντού στον κόσμο - από το θαλάσσιο βάθος και το μέγεθος των διαθέσιμων επιστημονικών ανά οικόπεδο δεδομένων. Είναι φανερό ότι το μέγεθος της έκτασης των οικοπέδων Νότια της Κρήτης θα έπρεπε να είναι πολύ μεγαλύτερο από τo αντίστοιχο μέγεθος των οικοπέδων του Βορείου Ιονίου λόγω της έλλειψης σεισμικών δεδομένων σε σχέση με το Ιόνιο.

• Επειδή τα περισσότερα οικόπεδα Νότια της Κρήτης βρίσκονται σε διεθνή ύδατα και αυτό παρουσία βάσεων στο Τομπρούκ απέναντι στην Κρήτη, η προκήρυξη του διαγωνισμού θα έπρεπε να υποδηλώνει με έξυπνο τρόπο την μέριμνα του κράτους για την ασφάλεια του πανάκριβου εξοπλισμού υποθαλάσσιων ερευνητικών εργασιών των επενδυτών από τυχόν τρομοκρατικές ενέργειες, δολιοφθορές ή ενέργειες πειρατείας. Να σημειώσουμε την απουσία εκπροσώπων του Λιμενικού Σώματος και των Ενόπλων δυνάμεων από τις επιτροπές κατάρτισης των προκηρύξεων & παραλαβής των προσφορών από τους αναδόχους.

• Τέλος να τονίσουμε σε κάθε κατεύθυνση ότι προσπαθούμε να περάσουμε το μήνυμα στην πολιτεία ότι θα μπορούσε να προσελκύσει επενδυτές όχι μόνο για την εξόρυξη υδρογοναθράκων, αλλά και για την δημιουργία νέων τεχνολογιών για λογαριασμό του δημοσίου, οι οποίες θα μπορούσαν να παραμείνουν προς όφελος των παιδιών μας και της πατρίδας μας. Αυτή η πρόταση απαιτεί επίσης φορολογικά κίνητρα (π.χ. μηδενική φορολογία για μία 5ετια) και αφορά τόσο συμβατικούς υδρογονανθρακες σε πολύ βαθιά ύδατα όσο και μη συμβατικούς υδρογονάθρακες (υδρίτες μεθανίου). Να αναφέρουμε επίσης ότι η Ελλάδα διαθέτει τα μεγαλύτερα υποθαλάσσια αποθέματα υδριτών μεθανίου στην ευρωπαϊκή Μεσόγειο.

Καταλήγοντας να υπενθυμίσουμε ότι η πρότασή μας για δημιουργία στρατηγικής ανάδειξης των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων στην ΑΟΖ της πατρίδας μας (και όχι μόνον ανάδειξης εισαγωγών υδρογονανθράκων) είναι η μοναδική σήμερα αξιόπιστη αναπτυξιακή πρόταση δημιουργίας ντόπιου ορυκτού πλούτου προς ανακούφιση της οικονομίας της πατρίδας και βέβαια δημιουργίας μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας.

Νίκος Λυγερός - Η Ελλάδα ξεπερνά τα εμπόδια

Ένα ένα η Ελλάδα μας ξεπερνά τα εμπόδια, αρκεί να ακολουθεί τις οδηγίες και τις συμβουλές του Ελληνισμού. Κι όταν είμαστε όλοι μαζί δίχως να δίνουμε σημασία στις διαφορές των κομμάτων γιατί το μόνο που έχει νόημα για τους Έλληνες είναι το μέλλον της πατρίδας μας, καταφέρνουμε τα πάντα. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να το υποσκάψει απλώς για να φανεί. Κι όσοι παίζουν πολιτική κωμωδία ή ακόμα και τσίρκο, δεν έχουν ιδέα για το πόσο εξευτελίζονται μπροστά στα μάτια μας όταν τους βλέπουμε, διότι τώρα δεν τους κοιτάζουμε πια, αφού αντιλαμβανόμαστε ότι δεν παράγουν κανένα έργο. Η Ελλάδα μας χρειάζεται πράξεις μ’ έργο που παράγουν ανάκαμψη και ανάπτυξη. Ας προχωρήσουμε δυναμικά πάνω στο θέμα της ελληνικής ΑΟΖ με τον διαγωνισμό, ας προχωρήσουμε με τον ελληνικό ζεόλιθο, αφού υπάρχει πλέον άδεια, ας προχωρήσουμε με την ελληνική καινοτομία, αφού έχουμε δράσεις που γίνονται πράξεις. Δεν μπορούμε μόνο να περιμένουμε. Η αναμονή δεν είναι ποτέ ετοιμότητα και μόνο η τελευταία είναι ικανή να παράγει πράξεις που δεν είναι μόνο κινήσεις. Τώρα πρακτικά, η Ελλάδα έχει θεσμικά από τις 15 Ιουλίου 2015, έξι μήνες για να εξετάσει τις προσφορές. Αυτή η χρονική περίοδος μπορεί να μειωθεί δραστικά, αφού για κάθε θαλάσσιο οικόπεδο υπάρχει ουσιαστικά μόνο μια προσφορά, πράγμα που πρακτικά ισοδυναμεί με την εξέταση της ορθότητας της πρότασης σε κάθε θαλάσσιο οικόπεδο αφού δεν υπάρχει πλαίσιο αξιολόγησης με άλλες υποψηφιότητες. Έτσι μπορούμε πολύ πιο γρήγορα ν΄ αρχίσουμε τις συνομιλίες και τις διαπραγματεύσεις για την ανάθεση του έργου. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα έχει ένα σπουδαίο χαρτί να παίξει στο θαλάσσιο οικόπεδο 2 στο Ιόνιο, ας εργαστούμε για αυτό χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις.

Νίκος Λυγερός - Το θαλάσσιο οικόπεδο 2

Το θαλάσσιο οικόπεδο 2 που διεκδικεί η κοινοπραξία Ελληνικά Πετρέλαια-Edison-Total, μπορεί ν' αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για την έρευνα και την εξόρυξη στο Ιόνιο και όχι μόνο, αφού η δράση του αν περάσουμε στο στάδιο του συμβολαίου μπορεί να είναι η ανάλογη με την κοινοπραξία Avner – Delek - Noble με το θαλάσσιο οικόπεδο 12. Επειδή στο θαλάσσιο οικόπεδο 2 που εφάπτεται στη μέση γραμμή με την Ιταλία, υπάρχουν τα κοιτάσματα Αχιλλέας και Πύρρος, μπορούμε να αναμένουμε έσοδα όχι μόνο με το bonus υπογραφής, το οποίο είναι 48 Εκατομμύρια Ευρώ για τα θαλάσσια οικόπεδα 10 και 11 και 150 Εκατομμύρια Ευρώ για τα 2, 3 και 9 της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά και με την ίδια την εξόρυξη στα δύο κοιτάσματα. Με άλλα λόγια, το πλούσιο και πυκνό πλέγμα των σεισμικών δεδομένων 2D στο Ιόνιο (10x10Km) ενώ στην Κρήτη ήταν (40x40Km), δίνει μεγάλη ακρίβεια για την κοινοπραξία. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η εφαρμογή του νόμου περί υδρογονανθράκων 2289/1995 και η τροπολογία 4001/2011, θα ενεργοποιηθεί και το 5% των απολαβών του Ελληνικού δημοσίου θα ενισχύσει την περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Θα έχουμε λοιπόν ένα αληθινό και πρακτικό case study που θα επηρεάσει θετικά και δυναμικά και τα άλλα οικόπεδα και για τον επόμενο γύρο όταν θα γίνει κατανοητό από όλους η αξία των στρατηγικών αποθεμάτων, όπως έγινε και με την Αφροδίτη της Κύπρου.

Νίκος Λυγερός - Μαθήματα ενέργειας

Για να καταλάβουμε καλύτερα τι σημαίνει να υπάρχει μια διαδικασία που να οδηγεί μια κοινοπραξία του τύπου Ελληνικά Πετρέλαια – Edison – Total να ερευνήσει για να εξορύξει ορυκτό πλούτο από το θαλάσσιο οικόπεδο 2 της ελληνικής ΑΟΖ αρκεί να δούμε ποια ήταν τα αποτελέσματα της κοινοπραξίας Avner – Delek – Noble στο θαλάσσιο οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ. Διότι βλέπουμε ότι από την ανακάλυψη του φυσικού αερίου στο κοίτασμα Αφροδίτη τον Δεκέμβριο του 2011, περάσαμε στην απόδειξη της εμπορευσιμότητας του κοιτάσματος το 2015, πράγμα το οποίο σημαίνει πρακτικά ότι οι απολαβές της Κύπρου, μόνο γι’ αυτό το συγκεκριμένο κοίτασμα θα είναι 510 Εκατομμύρια Ευρώ για 25 χρόνια. Τώρα πρέπει να σκεφτούμε ότι στο ελληνικό θαλάσσιο οικόπεδο 2 υπάρχουν δύο κοιτάσματα που είναι γνωστά εδώ και χρόνια. Είναι τα κοιτάσματα Πύρρος (90km2) και Αχιλλέας (450km2). Επίσης η πυκνότητα των σεισμικών γραμμών της νορβηγικής PGS δίνει μια εικόνα ακόμα πιο καλή του όλου πλαισίου. Έτσι η κοινοπραξία έχει μεγάλες πιθανότητες να βρει κάτι το ανάλογο και να δώσει μ' αυτόν τον τρόπο μια ώθηση και στα άλλα θαλάσσια οικόπεδα. Μ' ένα θαλάσσιο οικόπεδο αρχίζουμε μια πορεία στην ελληνική ΑΟΖ που θα έχει επεκτάσεις και θα λειτουργήσει εκθετικά μέσω του παραδείγματος. Επίσης αν έχουμε ένα πιο πυκνό πλέγμα Νότια της Κρήτης, θα έχουμε βελτιστοποιήσει τις προσπάθειές μας και θα προσελκύσουμε επενδυτές στον τομέα υδρογονανθράκων. Τώρα η αρχή υπάρχει και τα μαθήματα ενέργειας συνεχίζονται στην ελληνική ΑΟΖ πια.

Νίκος Λυγερός

www.lygeros.org