Ανασχηματισμός του πυρήνα των ανθρωπίνων σχέσεων

Εάν εξετάζουμε τον πυρήνα των ανθρωπίνων σχέσεων μέσα από το βλέμμα της νοημοσύνης και όχι της κοινωνίας, συνειδητοποιούμε την ανάγκη να τον ανασχηματίσουμε για να έχουμε ένα άτομο που να είναι ελεύθερο και όχι εξαρτώμενο από τις θεσμικές δομές. Το πρόβλημα των ανθρωπίνων σχέσεων στην καθημερινότητα, είναι ότι τα άτομα αναπαράγουν κοινωνικά νοητικά σχήματα για να ζήσουν μία μορφή τεχνητής ευτυχίας. Στην πραγματικότητα, αυτά τα άτομα δεν είναι παρά υλικά σημεία μέσα στην κοινωνική μάζα. Δίχως τη θέλησή τους, ακολουθούν τους κοινωνικούς φραγμούς και το γεγονός ότι είναι απόλυτα πλαισιωμένα σ’ αυτούς, τους δημιουργεί μία αίσθηση άνεσης. Μόνο που αυτή η άνεση είναι εκείνη της κοινωνικής φυλακής εξ ολοκλήρου ελεγχόμενη από τον κανόνα. Η δυσκολία, λοιπόν, για τα προικισμένα παιδιά είναι να εισχωρήσουν σ’ αυτόν το χώρο χωρίς ωστόσο να καταλαβαίνουν τους κανόνες αυτού του παιγνίου. Αυτό φαίνεται παράλογο για τα άτομα που γνωρίζουν μόνο και μόνο την ανθρώπινη πραγματικότητα. Αυτή η δυσκολία έγκειται στη συμπεριφορά ανάμεσα στις σχέσεις των διαφορετικών φύλων. Πεπεισμένοι ότι ανήκουν το καθένα σε συγκεκριμένο κανόνα, προσπαθούν να ανταποκριθούν στις κοινωνικές ιδιότητες που τους έχουν αποδοθεί. Διότι το παράδοξο της κοινωνικής εξέλιξης είναι ότι επιδιώκει να διαγράφει τις πραγματικές διαφορές. Έτσι, τα άτομα διαφορετικών φύλων προσπαθούν να ξαναβρούν τις μάσκες τους μέσω κωδικών οι οποίοι για τα προικισμένα παιδιά είναι ουσιαστικά τεχνητοί. Αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε επίσης στις διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Η παράταση της διάρκειας της ζωής έχει δημιουργήσει επιπλέον, σημαντικές φάσεις. Αλλά αυτές δεν διαχωρίζονται φυσιολογικά, τουλάχιστον σε αυστηρά ανθρώπινο επίπεδο. Σ’ αυτό το επίπεδο, η κοινωνική δραστηριότητα παίρνει το πάνω χέρι και ορίζει τους ανθρώπους ως δραστήριους ή μη δραστήριους. Και πάλι, αυτή η κοινωνική εξουσία αφοπλίζει το ανθρώπινο ον. Όλες αυτές οι αντιθέσεις έχουν στόχο την περιβόητη κοινωνική ευτυχία. Στην απουσία ενός πραγματικού συμβολαίου ά la Rousseau, οι θεσμοί μάς προτείνουν την ευτυχία. Έτσι, σ’ αυτή την κοινωνία του θεάματος, βοηθούμε στον απανθρωπισμό των ανθρώπων. Για να μοιάζουν όλοι, η κοινωνία τούς θεωρεί απαράλλακτους σύμφωνα με κριτήρια αυστηρά κοινωνικά. Άρα το πραγματικό πρόβλημα στο ανθρώπινο επίπεδο, είναι πώς ν’ αγωνιστούμε εναντίον αυτών των αντιθέσεων. Είναι δυνατόν να προσεγγίσουμε τον άνθρωπο δίχως επανάσταση; Πώς να αποδεχτούμε το απαράδεχτο; Για να συνειδητοποιήσουμε πραγματικά τη δύναμη του κοινωνικού μοντέλου, αρκεί να εξετάσουμε την περίπτωση των γενοκτονιών. Οι γενοκτονίες οι οποίες αποτελούν εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας, είναι πάντα ενορχηστρωμένες κατά τρόπο μαζικό, και όχι μόνο όσον αφορά στα θύματα. Είναι γεγονός ότι οι δήμιοι είναι πάντα πολλοί. Αυτό επιτρέπει να μοιράζονται εξίσου την εργασία σύμφωνα με το κοινωνικό μοντέλο. Με αυτόν τον τρόπο, συμμετέχουν όλοι, χωρίς να νιώθουν πραγματικά ένοχοι για οτιδήποτε. Αυτή η διαμοιρασμένη ευθύνη επιτρέπει την απενοχοποίηση όλων, τόσων των ενεργά όσο και των παθητικά αναμεμιγμένων. Εάν είναι δυνατόν να γίνει μία γενοκτονία, δεν είναι εξαιτίας της ύπαρξης αταβιστικών δυνάμεων, αλλά μάλλον χάρη στον περίφημο κοινωνικό ιστό που επιτρέπει να δίνεται ένας ρόλος στον καθένα. Έτσι κανένας δεν παραπονείται. Στην πραγματικότητα, η κοινωνική δομή δεν επιτρέπει παράπονα. Κι αυτή η δομή είναι τόσο αυστηρή που μολύνει τα ίδια τα θύματα. Είναι πεπεισμένοι ότι είναι ένοχοι διότι ενοχλούν την κοινωνία στην οποία αναμίχθηκαν. Με αυτόν τον τρόπο, καταλαβαίνουμε ότι ο αγώνας εναντίον των γενοκτονιών δεν μπορεί να περάσει ως μία κοινωνική κριτική ούτε ως ένας ανασχηματισμός του πυρήνα των ανθρωπίνων σχέσεων.

Σκίτσο (Ν. Λυγερός) - Le visage de Silence. Feutre

http://www.lygeros.org/Dessins/4635.jpg

του Νίκου Λυγερού

http://www.lygeros.org/articles?n=4032&l=gr