Ν. Λυγερός: Η φωνή της ανθρωπιάς

Είναι σπάνιο πράγμα το να έχει φωνή ο άνθρωπος, όχι την ομοφωνία της κοινωνικής μάζας αλλά τη μοναδικότητα της ανθρώπινης έκφρασης. Διότι πρέπει να έχει κάτι να πει, κάτι που να αντικαταστεί τη σιωπή του πόνου. Μέσω του θεάτρου, ο ηθοποιός έχει την ευκαιρία να εκφραστεί, μα σπάνια μπορεί πράγματι να πει κάτι το ουσιαστικό. Και σ’ αυτήν την περίπτωση η φωνή προέρχεται από το έργο του συγγραφέα και του σκηνοθέτη, από την ένωση των δύο δημιουργών. Συνήθως τα άτομα θεωρούν ότι δεν υπάρχει φωνή και επομένως δεν ακούν. Συνεπώς όπως δεν ακούν έχουν τελικά δίκιο.

Η φωνή της ανθρωπιάς λειτουργεί μέσω της σιωπής. Και είναι σπάνιοι οι άνθρωποι που μπορούν ν’ ακούσουν τη σιωπή. Με την καταπίεση του θορύβου έχουν ξεχάσει τον ήχο της σιωπής ακόμα και στη μουσική. Έτσι και πάλι, η όπερα ή το ορατόριο δεν αρκούν για να εκφράσουν τη φωνή της ανθρωπιάς. Διότι εκείνη τη στιγμή τα άτομα ακούν μόνο τη μουσική και όχι τη φωνή της ανθρωπιάς. Το ίδιο ισχύει και για την ανθρώπινη φωνή διότι τις περισσότερες φορές δεν εκφράζει παρά το κοινωνικό πλαίσιο δίχως να εμπεριέχει ίχνος ανθρώπινου στοιχείου και ανθρωπιάς.

Η φωνή της ανθρωπιάς μπορεί να ακουστεί μόνο και μόνο εκτός κοινωνικού και συμβατικού πλαισίου αλλιώς το άτομο καταπατάει τα δικαιώματα του ανθρώπου. Όμως όταν ο άνθρωπος είναι αναγκαστικά ενσωματωμένος σε μια δομή που τον χρησιμοποιεί μόνο και μόνο ως υποδομή, είναι δύσκολο για να μην πούμε ανέφικτο να βρει ένα συνάνθρωπο. Άρα το πρώτο κοινό στοιχείο που έχουν είναι η μοναξιά.

Και η φωνή της ανθρωπιάς πρέπει να δώσει το νόημά της.

Η φωνή της ανθρωπιάς δεν είναι κραυγή ανεξάρτητα αν παρουσιάζεται με αυτόν τον τρόπο στην κοινωνία της ανωνυμίας. Ενοχλεί η ίδια η ύπαρξή της και όχι το μήνυμά της. Διότι κανείς δεν το ακούει. Έτσι η φωνή γίνεται κραυγή. Δεν είναι λοιπόν τυχαία η χριστιανική φράση που εξηγεί ότι αν σωπάσουν οι άνθρωποι θα βγάλουν κραυγή οι πέτρες. Όμως για τους ανθρώπους που ακούν την κραυγή της σιωπής, η φωνή της ανθρωπιάς έχει νόημα και δεν είναι μόνο η ηχώ της προσωπικής κραυγής.

Ως υπόβαθρο φωνητικό της ανθρωπότητας, η φωνή της ανθρωπιάς ξεσπά κάπου κάπου και παρουσιάζεται ως κίνηση της αντίστασης. Είναι η αντίσταση όλων αυτών των ανθρώπων που είναι μόνοι μέσα στο πλήθος των ατόμων. Αν και η ύπαρξή τους είναι ήδη μια πρώτη μορφή αντίστασης, η φωνή δίνει ένα νόημα στη ζωή τους αλλά και στη ζωή των άλλων. Δίχως ελπίδα, οι μη απελπισμένοι συνεχίζουν τον αγώνα της ανθρωπιάς εναντίον του κοινωνικού συστήματος που θέλει να αφοπλίσει και ύστερα να αφανίσει κάθε ανθρώπινο επιχείρημα.

Ο αγώνας είναι άνισος εξ αρχής και αυτό του δίνει μεγαλύτερη σημασία. Μπορεί μάλιστα να πούμε ότι η αξία των ανθρώπων προέρχεται από αυτήν την αρχή. Συνεπώς δεν πρέπει μόνο να μιλούμε αλλά και να ακούμε. Διότι κάθε άνθρωπος έχει μέσα του τη φωνή της ανθρωπιάς δίχως να ξέρει να τη χρησιμοποιεί.

http://www.lygeros.org/articles?n=1077&l=gr