Ελληνικός Ζεόλιθος

Ο όρος ζεόλιθος επινοήθηκε το 1756 από τον Σουηδό ορυκτολόγο Axel Fredrik Cronstedt, ο οποίος παρατήρησε ότι κατά την ταχεία θέρμανση του ορυκτού stilbite, παράγονται μεγάλες ποσότητες ατμού από το νερό, οι οποίες απορροφούνται από το ορυκτό. Βασιζόμενος σ’ αυτό το γεγονός, ονόμασε αυτό το ορυκτό zeolite, από την ελληνική λέξη ζέω (zeō), που σημαίνει βράζω και λίθος. Οι ζεόλιθοι είναι αργιλοπυριτικά μέλη μιας οικογένειας μικροπορωδών στερεών γνωστή ως μοριακά κόσκινα.. Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωρισθεί και περιγραφεί περισσότερα από 45 είδη φυσικών ζεόλιθων. Εν τούτοις, μόνο επτά από αυτά και συγκεκριμένα τα ορυκτά μορντενίτης, κλινοπτιλόλιθος, φερριερίτης, χαμπαζίτης, εριονίτης, φιλλιψίτης και ανάλκιμο απαντούν σε ικανοποιητικές ποσότητες, ώστε να θεωρούνται εκμεταλλεύσιμα υλικά. Για διατροφικές, φαρμακευτικές, ιατρικές, περιβαλλοντικές, υδατικές, γεωργικές και βιομηχανικές χρήσεις, απαιτείται η περιεκτικότητα σε ζεόλιθο τύπου-HEU (κλινοπτιλόλιθο- ευλανδίτη) να είναι μεγαλύτερη από 75%. Σε 30 θέσεις του Νομού Έβρου εντοπίστηκαν 4 είδη ζεολίθων. Σε 4 από τις 10 θέσεις του Δήμου Τριγώνου (Πετρωτά- Πεντάλοφος) εντοπίστηκε φυσικός ζεόλιθος με ποιότητα που κυμαίνεται από 76% έως 89%. Το οικονομικό- επενδυτικό ενδιαφέρον εντοπίζεται στην θέση Ρέμα Ντρίστα των Πετρωτών του Δήμου Τριγώνου, όπου εντοπίστηκαν αποθέματα υψηλής ποιότητας φυσικού ζεόλιθου, ο αποκαλούμενος Ελληνικός Φυσικός Ζεόλιθος (ΕΛΦΥΖΕ). Ο ΕΛΦΥΖΕ, ορυκτολογικά περιέχει 89% ζεόλιθο τύπου HEU (κλινοπτιλόλιθο-ευλανδίτη), 3% μαρμαρυγία + αργιλικά ορυκτά, 4% αστρίους, 2% χαλαζία και 2% χριστοβαλίτη.

ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΖΕΟΛΙΘΩΝ

Γεωργία:

• Ως 100% φυσικό προϊόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιολογική γεωργία. Οι ευεργετικές του επιδράσεις είναι μόνιμες, αφού δεν αποικοδομείται όπως τα άλλα βελτιωτικά εδάφους.

• Βελτίωση γεύσης και ποιότητας τροφίμων.

• Αποδεσμεύει αργά και με φυσικό τρόπο τις θρεπτικές ουσίες στο ριζικό σύστημα των νέων φυτών, αυξάνοντας έτσι τη δύναμη και την απόδοση τους.

• Η ανάμειξη του ζεόλιθου στα αγροτικά εδάφη βελτιώνει τις θρεπτικές ικανότητες του εδάφους. Αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα όσον αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης του φυτού, μειώνει τις ασθένειες στο ριζικό σύστημα, αυξάνοντας την παραγωγή και την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων.

• Η χρήση του στις καλλιέργειες, εκτός της ποιοτικής βελτίωσης των καρπών, προσφέρει αύξηση παραγωγής κατά 30% - 55% στο σιτάρι, 33% στο ρύζι, 50% στο καλαμπόκι, 17% στο βαμβάκι, 73% στο σταφύλι, 48% - 52% στη ντομάτα, 45% στο ακτινίδιο καθώς και 25% αύξηση ανθοφορίας στα γαρύφαλλα.

• Με την χρήση λιγότερων λιπασμάτων και νερού προάγεται η καλή διαχείριση του εδάφους και η μείωση της ρύπανσης που προέρχεται από την έκπλυση των λιπασμάτων στον υδροφόρο ορίζοντα.

• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υπόστρωμα που βοηθάει στην ανάπτυξη υδροπονικών καλλιεργειών, σε λαχανοκομικά, ανθοκομικά, αρωματικά είδη, σε μεσογειακές συνθήκες και δίνει προϊόντα υψηλής παραγωγής και ποιότητας.

• Συλλαμβάνει και ρυθμίζει όλα τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά όπως κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο και ιχνοστοιχεία και τα απελευθερώνει αργά όποτε απαιτείται.

• Απορροφά και παγιδεύει τις τοξικές προσμείξεις.

• Συμβάλλει στην εξισορρόπηση του pH του εδάφους.

• Μειώνει το κόστος των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων.

• Ανακουφίζει τα συμπυκνωμένα εδάφη.

• Βελτιώνει την δομή του εδάφους, το κάνει πιο χαλαρό με αποτέλεσμα τα φυτά να αναπτύσσονται πολύ πιο καλύτερα.

• Έχει την ιδιότητα να κατακρατεί το νερό και μειώνει την απώλεια νερού.

• Μειώνει την δημιουργία ξηρών σημείων.

• Σκοτώνει τα παθογόνα.

• Μειώνει ή εξαλείφει τις οσμές.

• Μειώνει τις μύγες και σκοτώνει τους

σπόρους των ζιζανίων.

Κτηνοτροφία:

• Προφυλάσσει τα ζώα από τις εντερικές παθήσεις, καταπολεμώντας τις διάρροιες.

• Mειώνει την κατανάλωση τροφής.

• Mειώνει την φαρμακευτική αγωγή των ζώων.

• Μειώνει τη θνησιμότητα των νέων ζώων και συμβάλει στην ανάπτυξή τους.

• Δεσμεύει την αμμωνία που παράγεται κατά την πέψη της τροφής, ενώ ταυτόχρονα απελευθερώνει κάλλιο που ρυθμίζει την οξύτητα του στομάχου γεγονός που διευκολύνει την απορρόφηση μετάλλων και θρεπτικών στοιχείων.

• Δεσμεύει και απομακρύνει μέσω τις πεπτικής οδού τις τοξίνες και τις αλλεργιογόνες ουσίες των τροφών.

• Βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα των ζώων.

• Συμβάλλει στην αύξηση παραγωγή γάλακτος και στην ποιότητα του κρέατος. Στην γαλακτοπαραγωγή των αγελάδων έχει διαπιστωθεί αύξηση κατά 17%.

• Βοηθάει στον έλεγχο των οσμών, κυρίως αμμωνίας και υδρόθειου σε χώρους συντήρησης και αποθήκευσης τροφών κτηνοτροφικών μονάδων.

• Ως μέσα βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των ζώων στους θαλάμους εκτροφής.

• Στα πουλερικά παρατηρείται αύξηση της ωοτοκίας τους και 7% αύξηση του βάρος τους.

• Σε εκτροφή κατσικιών σε ποσοστό 2,5% στο σιτηρέσιο τους είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους, γέννησης σε τρίδυμους και τετράδυμους τοκετούς και σημαντική αύξηση περιεκτικότητας λίπους στο γάλα τους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την οδηγία 70/524/ΕΟΚ (Commission Regu- lation (EC) No 1810/2005) έχει εγκρίνει επίσημα τη χρήση κλινοπτιλόλιθου ιζηματογενούς προέλευσης ως συνδετική και αντισυσσωματική πρόσθετη ύλη στις ζωοτροφές των πτηνών, των βοοειδών, των χοίρων και του σολομού.

Περιβάλλον:

• Βελτίωση ποιότητας πόσιμου νερού.

• Χρησιμοποιείται στον καθαρισμό διαφόρων τύπων λυμάτων (αστικά, βιομηχανικά, γεωργικά, ραδιενεργά απόβλητα).

• Βοηθάει στην ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό πολλών υδρόβιων οργανισμών.

• Στα νερά της λίμνης, αλλά και σε άλλους υδάτινους όγκους, ρυθμίζει το pH του νερού προς το ουδέτερο, εμπλουτίζει σε οξυγόνο το νερό, μειώνει τα βακτήρια, βελτιώνει τη διαβίωση και ανάπτυξη των οργανισμών και φυτών.

• Δέσμευση και απομάκρυνση βαρέων μετάλλων και ραδιενεργών νουκλεοτιδίων από το έδαφος.

• Αφαίρεση ραδιενεργών ισοτόπων από πυρηνικά απόβλητα.

• Στα στερεά απόβλητα μεταλλείου και κυρίως στη λεκάνη διαχείρισης τελμάτων, αποτρέπει την έκπλυση των μετάλλων με το νερό της βροχής.

Βιομηχανία Υδρογονανθράκων:

• Ως καταλυτές στη διύλιση του πετρελαίου.

• Ως απορρυπαντικά για τον καθαρισμό των πετροχημικών αγωγών.

• Ως καταλύτες για την παραγωγή υγρών καυσίμων υψηλής περιεκτικότητας σε οκτάνια.

• Για την παραγωγή και εξυγίανση του φυσικού αερίου.

• Απομάκρυνση ατμών υδραργύρου από φυσικό αέριο.

Οι φυσικοί ζεόλιθοι σχηματίζονται όταν ηφαιστειακά πετρώματα και στρώματα τέφρας αντιδρούν με αλκαλικά υπόγεια νερά. Χαρακτηριστικά ο κλινοπτιλολίτης χρησιμοποιήθηκε το 1986, από τη Ρωσική κυβέρνηση για την απορρόφηση ραδιενεργών χημικών και άλλων επιβλαβών τοξινών μετά την καταστροφή του Τσερνομπίλ. Οι άνθρωποι έδειξαν μείωση κατά 30% σε ραδιενεργά ισότοπα, μετά την πρώτη εφαρμογή του Ζεόλιθου. Στην Μεγάλη Βρετανία χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση καισίου 137 και στρόντιου 90 από ραδιενεργά απόβλητα.

Ιατρική:

• Ως συμπλήρωμα διατροφής.

• Αυξάνει την ενέργεια και βελτιώνει την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών από τον πεπτικό σωλήνα.

• Δεσμεύει τις τοξίνες και τα βαρέα μέταλλα που απελευθερώνονται από το κάψιμο του λίπους, με συνέπεια αυτά να μην περνούν στον οργανισμό.

• Δεσμεύει και αποβάλλει τις βλαβερές ουσίες που μπαίνουν στον οργανισμό από την τροφή, το νερό και τον αέρα.

• Ως ρυθμιστικοί παράγοντες για τη μείωση της οξύτητας του στομαχικού περιεχομένου.

• Για τη θεραπεία του έλκους του στομάχου.

• Για την επιτάχυνση της επούλωσης των τραυμάτων.

• Αυξάνει τα επίπεδα αντιοξειδωτικών στο σώμα.

• Συνδέεται με τις ελεύθερες ρίζες στο σώμα.

• Βοηθά στην αλκαλοποίηση του pH.

• Σταθεροποιεί και ρυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα.

• Μειώνει τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας/ακτινοβολίας.

Ιχθυοκαλλιέργεια:

• Φιλτράρει το νερό και απορροφά την αμμωνία.

• Για την απομάκρυνση των βαρέων μετάλλων.

• Την αύξηση του οξυγόνου στα αεριζόμενα νερά των ιχθυοκαλλιεργειών και στις δεξαμενές μεταφοράς ζωντανών ψαριών.

Ν. Λυγερός: Ο ζεόλιθος και η αλλαγή φάσης

Αν δεν έχεις δει ποτέ το μέγεθος του κοιτάσματος του ζεόλιθου στα Πετρωτά της Θράκης, δεν μπορείς να καταλάβεις τα πραγματικά δεδομένα του προβλήματος της μη αξιοποίησης αυτού του ορυκτού για την πατρίδα μας. Μόνο και μόνο αν αναρωτηθείς ποια είναι η ετήσια παραγωγή ζεόλιθου σε παγκόσμιο επίπεδο και ποιο είναι το μέγεθος των κοιτασμάτων στη Θράκη μας, θα καταλάβεις άμεσα το λόγο της ανάγκης του αγώνα για την αξιοποίηση του ζεόλιθου. Αν επιπλέον, κατανοήσεις σε πόσους τομείς διαφορετικούς, μπορεί ο ζεόλιθος να έχει εφαρμογές, τότε θα επινοήσεις τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει στην Ελλάδα. Αρκεί να μάθεις ότι υπάρχει διεθνής σύλλογος ερευνητών του ζεόλιθου, ότι η Γαλλία έχει ένα ερευνητικό σύνδεσμο που δίνει μάλιστα υποτροφίες για έρευνες που χρησιμοποιούν το ζεόλιθο, ότι η NASA έκανε παραγωγή στο διάστημα τεχνητού ζεόλιθου για να κατασκευάσει μεγαλύτερους κρυστάλλους από αυτούς που παράγονται στη γη, κι ότι η έρευνα πάνω στο ζεόλιθο ανήκει στις 10 πιο καινοτόμες του κόσμου που έχει επιλέξει το διάσημο επιστημονικό περιοδικό Science. Υπάρχουν επίσης Έλληνες επιστήμονες που έχουν βραβευτεί για καινοτόμες δράσεις που χρησιμοποιούν το ζεόλιθο. Αν όλα αυτά δεν επαρκούν, τότε ανάλογα με το επιστημονικό σου επίπεδο αναζήτησε γνώσεις που αφορούν το ζεόλιθο στο διαδίκτυο και κάνε μόνος σου την έρευνα. Μετά από αυτά τα δεδομένα θα είσαι πεπεισμένος ότι το πρέπον είναι η αξιοποίηση του ζεόλιθου. Έχουν ήδη γίνει πρακτικές μελέτες στον τομέα της γεωργίας, οι οποίες αποδεικνύουν την τεράστια αύξηση παραγωγής. Εάν επίσης συνδυάσουμε το γεγονός ότι η όξυνη γη μειώνει κατά 70% την απόδοση των λιπασμάτων και ότι ο ζεόλιθος καθαρίζει τη γη από τα βαριά μέταλλα, τις τοξίνες και τα ριζικά στοιχεία, παράγοντας με αυτόν τον τρόπο ένα pH πιο ουδέτερο, συνειδητοποιούμε ότι ο ζεόλιθος επιτρέπει ορθολογικά μια αξιοποίηση της γης πιο αναλογική και πιο αποτελεσματική, προσφέροντας ταυτόχρονα μια μεγάλη εξοικονόμηση όσον αφορά στα λιπάσματα. Μπορεί ο ζεόλιθος ανάλογα με την κοκκομετρία του να έχει διαφορετικές χρήσεις στη γεωργία και δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και οι ειδικοί των bonsai, τον χρησιμοποιούν αφού είναι ικανός εκ φύσεως να κρατήσει την πρέπουσα ποσότητα νερού για το πότισμα. Κι αν ο ζεόλιθος χρησιμοποιείται σε σκληρές περιπτώσεις, όπως είναι τα πυρηνικά ατυχήματα στο Τσέρνομπιλ ή στη Φουκοσίμα, είναι ακριβώς για την αποτελεσματικότητα του καθαρισμού του περιβάλλοντος που επιτρέπει η μοριακή του δομή. Ως φυσικό φίλτρο ο ζεόλιθος είναι αποτελεσματικός και στον τομέα των υδρογονανθράκων και τώρα που είναι αποδεδειγμένο ότι η Ελλάδα διαθέτει μεγάλα κοιτάσματα μέσω των σεισμικών ερευνών, θα ήταν παράλογο να εισάγουμε ζεόλιθο για την επεξεργασία του, ενώ μόνο στη Θράκη διαθέτουμε κοιτάσματα μεγέθους 100 εκατομμύρια τόνων. Ας παλέψουμε λοιπόν για να γίνει ο κόσμος του ζεόλιθου μία πραγματικότητα στην πατρίδα μας.

Ν. Λυγερός: Ο Ζεόλιθος ως στρατηγικός στόχος

Σε μία Θράκη όπου όλοι πιστεύουν ότι τίποτα πια δεν είναι δυναμικό κι ότι δεν υπάρχει καμία προοπτική στα τοπικά δεδομένα, θέλαμε να προτείνουμε επιπλέον από άλλες υπηρεσίες, όπως είναι το Μουσείο Καραθεοδωρή ή το Μέγαρο Μουσικής, και τον στρατηγικό στόχο του Ζεόλιθου. Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι δεν είναι συγκρίσιμα πράγματα και θα είχε δίκιο σε πρώτη φάση, αν δεν είναι ικανός να δει πιο πέρα από τον ορίζοντα της καθημερινότητας. Ένας τόπος για να ζήσει πραγματικά το παρόν του, πρέπει να έχει προοπτικές για το μέλλον και αυτές πρέπει να είναι πολλαπλές και μάλιστα σε διάφορους τομείς που είναι φαινομενικά εντελώς ανεξάρτητοι. Το ίδιο ισχύει για όλη την Ελλάδα και με το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Η ιδέα δεν είναι να τα περιμένουμε όλα από μία και μόνο πρωτοβουλία και να παραμείνουμε παθητικοί στους άλλους τομείς. Αν παλεύουμε για την ΑΟΖ δεν είναι μόνο και μόνο για τους υδρογονάνθρακες, αλλά για όλες τις δυνατότητες που προσφέρει σε όλο το ελληνικό πλαίσιο. Και ξέρουμε ότι η ελληνική ΑΟΖ θα βοηθήσει και τη Θράκη μας απλώς πρέπει να έχει να βοηθήσει σε κάτι το συγκεκριμένο. Μία από τις προτάσεις μας σε πρακτικό επίπεδο είναι η αξιοποίηση του Ζεόλιθου. Η Θράκη είναι μία από τις πλουσιότερες περιοχές της Ελλάδας όσον αφορά στα πετρώματα του Ζεόλιθου. Δεν είναι ανάγκη να πούμε περισσότερο όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί οι σκεπτικιστές και οι επιφυλακτικοί θα το θεωρήσουν υπερβολικό. Ας παραμείνουμε λοιπόν στο ελληνικό πλαίσιο. Εξετάσαμε με τον Γιώργο Χατζηγεωργίου πολλές από τις ιδιότητες του Ζεόλιθου και πολλές από τις εφαρμογές του για την ανάπτυξη που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο προσφέροντας ταυτόχρονα θέσεις εργασίας κατά συνέπεια και άλλοι μπορούν από περιέργεια και μόνο να μελετήσουν αυτά τα επιστημονικά δεδομένα και να τα αξιολογήσουν ανάλογα. Το σημαντικό είναι ότι η πατρίδα μας διαθέτει και την τεχνογνωσία και την τεχνολογία για την εξόρυξη και την εκμετάλλευση του Ζεόλιθου, πράγμα το οποίο θα προσφέρει δυνατότητες και στο λιμάνι Αλεξανδρούπολης λόγω της μεταφοράς. Με άλλα λόγια, έχουμε στη διάθεσή μας στη Θράκη ένα προϊόν πολλαπλής χρήσης που μπορεί αποτελεσματικά να φέρει οικονομικές απολαβές σε όλη την περιοχή. Επιπλέον καθώς μιλάμε για πετρώματα και όχι για μεταλλεύματα, δεν υπάρχουν βέβαια τα προβλήματα κυάνωσης που καταστρέφουν όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και όλο το οικονομικό υπόβαθρο της περιοχής. Ο στρατηγικός στόχος του Ζεόλιθου δεν είναι ένα τέχνασμα αλλά μία πραγματικότητα που δεν έχουμε εκμεταλλευτεί. Πρέπει ειδικά οι Θρακιώτες να μάθουν όσο περισσότερα στοιχεία για τον Ζεόλιθο για να αντιληφθούν ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος καθυστέρησης για την εκμετάλλευσή του κι επιπλέον οι εξορύξεις μπορούν ν’ αρχίσουν άμεσα χρησιμοποιώντας όλα τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας. Η αξιοποίηση του Ζεόλιθου δεν είναι ένα τεχνολογικό ή επιστημονικό πρόβλημα, είναι απλώς θέμα πολιτικής βούλησης και θεωρούμε ότι μέσω της ενημέρωσης αυτή θα υπάρξει σύντομα.

Ελληνικός Ζεόλιθος
Ελληνικό Ζεόλαδο
Ανάπτυξη Θράκης