Ν. Χρηστάκης - Πώς τα κοινωνικά δίκτυα προβλέπουν επιδημίες

Μετά τη χαρτογράφηση περίπλοκων κοινωνικών δικτύων των ανθρώπων, ο Νικόλας Χρηστάκης και ο συνάδελφός του Τζέιμς Φάουλερ άρχισαν να ερευνούν πως αυτή η πληροφορία θα μπορούσε να βελτιώσει τις ζωές μας. Τώρα, αποκαλύπτει τα μόλις δημοσιευμένα ευρήματά του: Αυτά τα δίκτυα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ανίχνευση επιδημικών φαινομένων νωρίτερα από ποτέ, από την εξάπλωση καινοτόμων ιδεών μέχρι τις επικίνδυνες συμπεριφορές και τους ιούς (όπως ο Η1Ν1).  Τα τελευταία δέκα χρόνια, περνάω τον καιρό μου προσπαθώντας να καταλάβω πώς και γιατί τα ανθρώπινα...

Ν. Χρηστάκης - Η κρυφή επιρροή των κοινωνικών δικτύων

Ο Νικόλας Χρηστάκης είναι καθηγητής ιατρικής και ιατρικής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαντ, το 2009 συμπεριλήφθηκε από το «TIME» στον κατάλογο των εκατό προσωπικοτήτων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη.  Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι σε τεράστια κοινωνικά δίκτυα φίλων, οικογένειας, συναδέλφων κ.α. Ο Νικόλας Χρηστάκης περιγράφει πώς μια ευρεία ποικιλία χαρακτηριστικών - από την ευτυχία μέχρι την παχυσαρκία - μπορούν να διαδοθούν από άτομο σε άτομο, δείχνοντας πώς η θέση μας στο δίκτυο μπορεί να επηρρεάσει τη ζωή μας με τρόπους που...

Πως αλλάζοντας την καθημερινότητα μου, αλλάζω τον κόσμο

Ως «μια οργανωμένη ομάδα ανθρώπων η οποία αποτελείται από δύο ειδών στοιχεία: τα ανθρώπινα όντα και τους δεσμούς μεταξύ τους» ορίζουν το κοινωνικό δίκτυο οι καθηγητές Ιατρικής Κοινωνιολογίας Νικόλας Χρηστάκης (Πανεπιστήμιο Γέιλ) και Τζέιμς Φάουλερ (Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο) και δύο εκ των «πιο επιδραστικών ανθρώπων του 2010», σύμφωνα με το περιοδικό «Time», στο βιβλίο τους με τίτλο «Συνδεδεμένοι: Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πώς αυτά διαμορφώνουν τη ζωή μας» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάτοπτρο). Τα κοινωνικά δίκτυα διαπερνούν...

Η δύναμη των ασθενών δεσμών

Η βασική ιδέα πίσω από τη διάχυση της καινοτομίας είναι ότι οι πληροφορίες και οι επιρροές τείνουν να εξαπλώνονται μέσω στενών, ισχυρών συνδέσεων. Αν μπορούμε να επηρεάσουμε ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε, αυτό συμβαίνει επειδή εκμεταλλευόμαστε μια σειρά ισχυρών δεσμών. Ενώ αυτή η δομή είναι καλή αν θέλουμε να επηρεάσουμε τους πάντες μέσα στην ομάδα μας, ακόμη δε και να ενισχύσουμε τη δική μας συμπεριφορά μέσω βρόχων ανατροφοδότησης, είναι πολύ κακή αν επιθυμούμε να επηρεάσουμε άτομα έξω από την ομάδα. Ο κοινωνιολόγος Mark Granovetter ήταν ένας από...

Νίκος Λυγερός - Κοινωνική μίμηση

Όπως και ο οπορτουνισμός, η μίμηση ως κοινωνικό εργαλείο επιτρέπει την επιβίωση δίχως τη χρήση δημιουργικών λύσεων. Μέσα σε έναν κόσμο που δεν ελέγχει το άτομο, αναπόφευκτα πρέπει να βρεθούν στρατηγικές επιβίωσης και μια από αυτές είναι η μίμηση και ειδικά η κοινωνική μίμηση. Η οποία αν και φαινομενικά παρουσιάζεται ως η έκφραση μιας ελεύθερης βούλησης, στην πραγματικότητα λειτουργεί μέσω της εξάρτησης. Διότι η μίμηση δεν γίνεται με όλα τα άτομα. Η μίμηση έχει ως πηγή τα άτομα που επηρεάζουν, αλλά και την κοινωνική αδράνεια. Η πρώτη περίπτωση συσχετίζεται...

Είναι αξιόπιστη η άποψη του πλήθους;

Μολονότι το πλήθος συχνά είναι σοφό, μπορεί κάποιες φορές να κάνει και μεγάλα λάθη στη λήψη αποφάσεων. Η διαφορά μεταξύ αυτών των δύο άκρων (για παράδειγμα, μεταξύ μιας ομαλής εκλογή και μιας οργισμένης εξέγερσης) έχει μεγάλη σχέση με τη διαδρομή της ροής πληροφορίας μέσα στα δίκτυα. Το κατά πόσον ομάδες ανθρώπων μπορούν να φθάσουν σε μια σωστή απόφαση για κάτι (την αξία ενός προϊόντος, τον αριθμό των φασολιών που περιέχονται σε ένα βάζο, το βάρος ενός μοσχαριού) εξαρτάται από το αν οι προβλέψεις γίνονται ταυτόχρονα ή ακολουθιακά. Αν μια ομάδα ανθρώπων...

Ο αναπάντεχος ρόλος της διασύνδεσης στη συνεργασία

Η φυσική επιλογή είναι μια αδυσώπητη διαδικασία. Μόνο τα «αρμοστικότερα» άτομα επιβιώνουν και καταφέρνουν να αναπαραχθούν και να μεταβιβάσουν τα γονίδιά τους στην επόμενη γενιά. Αυτό δημιουργεί έναν γρίφο όσον αφορά τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Ας υποθέσουμε ότι έχετε την τάση να μοιράζεστε την τροφή σας με φίλους με τους οποίους δεν έχετε συγγένεια εξ αίματος. Αν η τροφή σπανίζει, τότε η γενναιοδωρία σας θα βοηθήσει τους φίλους σας να γίνουν ισχυρότεροι. Συνεπώς, θα κάνει εσάς λιγότερο ισχυρούς (λιγότερο ικανούς να επιβιώσετε). Έτσι,...

Θεωρία των ανθρώπινων δικτύων

Η ανάγκη για καινούργιες και εύστοχες μεθόδους που θα βοηθήσουν στην ερμηνεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς και σκέψης είναι αρχέγονη. Κάθε νέα όμως πρόταση αντιμετωπίζεται αναπόφευκτα με επιφύλαξη. Μία τέτοια επιφύλαξη ίσως προκαλέσει και το παρόν άρθρο της Παπαβασιλείου Σεβαστής.Η λέξη «δίκτυο» παραπέμπει σε τεχνικούς όρους των Επικοινωνιών και της πληροφορικής. Αποτελεί όμως μεθοδολογικό εργαλείο και για τις κοινωνικές επιστήμες. Η έννοια της «Ανάλυσης των δικτύων» είναι ήδη καταξιωμένη στην Αμερική και στην Γαλλία και εξελίσσετε συνεχώς. Στην Ελλάδα...

Ένας για όλους και όλοι για έναν

Οι παραδοσιακοί τρόποι κατανόησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς δεν είναι επαρκείς. Μια κλασική μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την κατανόηση της συλλογικής συμπεριφοράς εξετάζει τις επιλογές και τις ενέργειες των ατόμων. Για παράδειγμα, μπορούμε να δούμε τις αγορές, τις εκλογές ή τις εξεγέρσεις ως απλά παραπροϊόντα αποφάσεων των ατόμων να αγοράσουν και να πουλήσουν, να ψηφίσουν ή να εκφρά σουν την οργή τους. Το κλασικό παράδειγμα αυτής της προσέγγισης, το οποίο είναι γνωστό ως μεθοδολογικός ατομικισμός, είναι η αντίληψη του Άνταμ Σμιθ για την αγορά ως το...

Μετάδοση συναισθημάτων

Τα συναισθήματα μεταδίδονται από άτομο σε άτομο χάρη σε δύο γνωρίσματα της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης: από βιολογική σκοπιά, έχουμε την εγγενή ικανότητα να μιμούμαστε τις εξωτερικές εκδηλώσεις των άλλων· και μιμούμενοι τις εξωτερικές εκδηλώσεις τους, καταλήγουμε να υιοθετούμε τις εσωτερικές καταστάσεις τους. Έτσι, η φίλη σας που νιώθει ευτυχισμένη χαμογελά, χαμογελάτε κι εσείς, οπότε χαμογελώντας καταλήγετε να νιώθετε και εσείς ευτυχισμένος. Οι άνθρωποι, όπου και αν αλληλεπιδρούμε —στο μπαρ, στην κρεβατοκάμαρα, στη δουλειά ή στον δρόμο—, έχουμε την τάση...

Ο ρόλος και η επίδραση των κοινωνικών δικτύων στη ζωή μας

Η Αγγλία δεν είχε ξαναδεί τέτοια κρίση απο το 1866. Το καλοκαίρι του 2007, η παγκόσμια φούσκα της αγοράς ακινήτων έσκαγε, η αγορά υποθηκευμένων τίτλων πάγωνε και οι βρετανικές τράπεζες αντιμετώπιζαν όλο και περισσότερες δυσκολίες στην άντληση κεφαλαίων από τις χρηματαγορές. Ο τομέας των υποθηκών επλήγη ιδιαίτερα και πολλοί δανειστές βρίσκονταν σε αδιέξοδο. Την Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου, η τράπεζα Northern Rock έκλεισε τις πόρτες της και ζήτησε χρήματα από την κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας για να καλύψει τους καταθέτες της. Τα νέα διαδόθηκαν γρήγορα στα μέσα...

Η δύναμη των δικτύων - The Network (1976, Ελληνικοί υπότιτλοι)

Η δύναμη των δικτύων The Network (1976, Ελλην.υπότιτλοι). Η καταπληκτική ταινία του Sidney Lumet που μας αποκαλύπτει πως ένα μεγάλο δίκτυο τηλεόρασης εκμεταλλεύεται τον κεντρικό παρουσιαστή των ειδήσεων του και τι επιρροή έχει αυτή η διαδικασία στο κοινό που παρακολουθεί αλλά και στον ίδιο.. Πρόκειται για μια δραματική ταινία, με μεγάλη απήχηση από όταν κυκλοφόρησε μέχρι και σήμερα. Αν ψάχνετε μια ταινία, η οποία απεικονίζει τα προβλήματα και τις ανησυχίες της σημερινής εποχής. τότε η ταινία Network είναι η ιδανική επιλογή, καθώς πρόκειται για...

Έχοντες και μη έχοντες: η αδικία στα (κοινωνικά) δίκτυα

Έχοντες και μη έχοντες: Η αδικία στα κοινωνικά δίκτυα. Είναι συνηθισμένο στις μέρες μας να μιλάμε για τις κοινωνικές ανισότητες, που φαίνεται να πηγάζουν από τη φυλή, το εισόδημα, το φύλο ή τη γεωγραφική θέση. Παρατηρούμε ότι όσοι έχουν καλύτερη εκπαίδευση απολαμβάνουν γενικά καλύτερη υγεία ή τους παρουσιάζονται περισσότερες οικονομικές ευκαιρίες ότι οι λευκοί συχνά έχουν περισσότερα πλεονεκτήματα σε σχέση με διάφορες μειονότητες* ότι το πού ζει κανείς επηρεάζει τις προοπτικές της ζωής του. Πολιτικοί, ακτιβιστές, φιλάνθρωποι και διανοούμενοι συχνά...

Το μεγαλείο του όλου | Ο ανθρώπινος υπεροργανισμός

Σύμφωνα με οσα αναφερονται στο βιβλίο της γενεσης, στη Βαβυλώνα (ή Βαβέλ), την αρχαία πόλη της Μεσοποταμίας που χτίστηκε μετά τον μεγάλο μυθικό κατακλυσμό, η ανθρωπότητα ήταν ενωμένη: «Και είπεν τότε ο Κύριος: “Ιδού έως τώρα ένας λαός είναι αυτοί και μίαν γλώσσαν ομιλούν όλοι, [...] και νομίζουν ότι τώρα δεν θα τους λείψει τίποτε από όσα σκέπτονται να κάμουν”». Και το πρώτο πράγμα που σκέφτηκαν να κάνουν οι κάτοικοι της Βαβυλώνας ήταν να χτίσουν έναν πύργο τόσο ψηλό, που θα έφτανε έως τους ουρανούς. Σύμφωνα με τη Γένεση, ο Θεός τιμώρησε...