Υπογραφή για το θαλάσσιο οικόπεδο 2 της Ελληνικής ΑΟΖ

Έγινε λοιπόν! Το πρώτο απτό αποτέλεσμα του Μεγάλου Διαγωνισμού για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα της ελληνικής ΑΟΖ έγινε πραγματικότητα. Όσο και να ήθελαν μερικοί να ακυρώσουν αυτόν τον διαγωνισμό και στη συνέχεια να τον καθυστερήσουν λόγω γραφειοκρατίας και ιδεολογίας, το θαλάσσιο οικόπεδο 2, που βρίσκεται στο Ιόνιο, δυτικά της Κέρκυρας είναι πλέον ελεύθερο. Η Ελλάδα υπέγραψε με την κοινοπραξία Total - Edison - ΕΛΠΕ (50% - 25% - 25%, αντίστοιχα) τη Σύμβαση Μίσθωσης για το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο θαλάσσιο οικόπεδο 2. Αυτή η πρωτιά έχει μεγάλη σημασία, αφού ποτέ πριν δεν είχε γίνει κάτι το ανάλογο στην ελληνική ΑΟΖ. Βέβαια αυτή η πορεία ακολουθεί τα βήματα ανάπτυξης της κυπριακής ΑΟΖ και δεν πρέπει να το ξεχνάμε, αφού αποτελεί μοντέλο για τα ελληνικά δεδομένα. Αν σκεφτούμε επίσης ότι σε αυτό το θαλάσσιο οικόπεδο έχουμε ήδη εντοπίσει τα κοιτάσματα Πύρρος (90km2) και Αχιλλέας (450km2) μπορούμε να αντιληφθούμε ότι είναι δυνατόν ν' ακολουθήσουμε το μοντέλο του θαλάσσιου οικοπέδου 12 της Κύπρου με το κοίτασμα Αφροδίτη. Αυτή η πρώτη υπογραφή θα έχει και συνέχεια, αφού θα υπάρξει σύμβαση και για το θαλάσσιο οικόπεδο 10 και μπορεί και το 1 πιο μετά με τα ΕΛΠΕ. Εδώ σημειώνουμε ότι υπάρχει δυνατότητα συμμαχικού πλαισίου με την Exxon Mobil για όλες αυτές τις περιοχές. Το στίγμα έχει δοθεί στην Κύπρο με το θαλάσσιο οικόπεδο 10 που αποδεικνύει το ενδιαφέρον της αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας για την Ανατολική Μεσόγειο. 

Νίκος Λυγερός - Επιτέλους η αρχή

Μπορεί πολλοί να περίμεναν τόσα χρόνια την πρώτη υλοποίηση του οράματος της Ελληνικής ΑΟΖ αλλά τώρα δικαιώνεται για πρώτη φορά αυτός ο αγώνας για την αξιοποίησή της. Έτσι ενώ η έννοια της ΑΟΖ υπάρχει από το 1982 και ο Νόμος περί Υδρογονανθράκων από το 1995 μόνο το 2012 ζήσαμε μια αλλαγή φάσης όταν η ΑΟΖ μπήκε στην πολιτική για πρώτη φορά επί της ουσίας, πράγμα που οδήγησε το 2014 στην προκήρυξη του Μεγάλου Διαγωνισμού το 2014. Από τότε έπρεπε να υποστούμε το παράλογο, τον εκφοβισμό της ακύρωσης και στη συνέχεια της απαράδεκτης καθυστέρησης. Αλλά τα ξεπεράσαμε και αυτά με επιμονή δίχως ποτέ να το βάλουμε κάτω, ακόμα κι αν οι συνθήκες ήταν αντίξοες. Διότι το μόνο που έχει σημασία είναι να τα καταφέρει η Ελλάδα. Και όσοι ζουν από την κινδυνολογία, την καταστροφολογία και συνωμοσιολογία, θα πρέπει να αποδεχτούν ότι εδώ πετύχαμε έναν άθλο που όλοι θεωρούσαν απλώς αδιανόητο. Ενώ τώρα μιλάμε για πραγματικότητα και μάλιστα με προοπτικές. Διότι μετά το θαλάσσιο οικόπεδο 2, έχουμε το 10 και το 1. Στη συνέχεια νέο γύρο αδειοδότησης και στο ενδιάμεσο συμμαχίες σε διεθνές επίπεδο με την Total, την Edison και την Exxon Mobil. Έτσι όσοι έλεγαν ότι δεν γίνεται, τώρα θα πρέπει να ζήσουν με αυτήν την πραγματικότητα γιατί το μέλλον της Ελλάδας έχει αρχίσει και αυτοί που δεν το αντέχουν ας κάνουν πιο πέρα, γιατί θα συνεχίσουμε τον αγώνα της ανάδειξης της Ελληνικής ΑΟΖ και της στρατηγικής αξιοποίησής της.

Νίκος Λυγερός - Edison, Exxon Mobil, Total στην Ελλάδα

Έχει ενδιαφέρον να εξετάζουμε πώς πάνε τα πράγματα, ενώ μας έλεγαν ότι ποτέ δεν θα γίνει. Ακούσαμε τόσα πολλά για τα ελληνικά δεδομένα και ότι ποτέ δεν θα γίνουν κινήσεις ούτε καν διαπραγματεύσεις με πετρελαϊκές εταιρείες και ειδικά ξένες. Ότι ποτέ δεν θα υπάρξει ενδιαφέρον συνεργασίας με τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς, επειδή είναι Δυτικοί και θα πρέπει καλύτερα να κάνουμε επαφές με τους Ανατολικούς. Επίσης ότι πρέπει να μην περιμένουμε τίποτα το καλό από τη νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ. Κι ότι πρέπει να είμαστε ουδέτεροι με τα θέματα της Κύπρου. Τελικά τι βλέπουμε από όλα αυτά; Απολύτως τίποτα, σκέτη παραπληροφόρηση και προπαγάνδα. Διότι η Edison είναι ιταλική και η Total γαλλική, δηλαδή ευρωπαϊκές εταιρείες. Η Exxon Mobil αμερικάνικη. Ταυτόχρονα καμία επαφή με ρώσικη εταιρεία. Κι αν προσθέσουμε και την ιταλική Eni που βρίσκεται στην κυπριακή ΑΟΖ, γίνεται κατανοητό ακόμα και στους πιο άσχετους του τομέα των υδρογονανθράκων το τι ακριβώς γίνεται στην Ανατολική Μεσόγειο. Με άλλα λόγια, απολύτως καμιά σχέση με όλα όσα ακούμε. Κι όσον αφορά τις κινήσεις της Exxon Mobil, αυτές γίνονται πράξη με την κυβέρνηση Trump, η οποία είχε δηλώσει από την αρχή ότι ενδιαφέρεται ν’ αναπτυχθεί στην περιοχή επειδή βλέπει ότι έχει μέλλον. Τώρα βλέπουμε επί του πρακτέου τις ανακοινώσεις που είχαν γίνει. Ας συνεχίσουμε λοιπόν την πορεία μας με πραγματικούς συμμάχους, δηλαδή με κράτη που έχουν κοινά συμφέροντα κι ας αφήσουμε τα σύμφωνα φιλίας.

Υπάρχει ελευθερία της βούλησης;

Θέσεις και ερωτήματα ως προς τον τρόπο που βουλεύεται και δρα ο ανθρώπινος νους 

 του Ηλία Κούβελα, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πάτρας

Το πρώτο ερώτημα το οποίο θεωρώ ότι πρέπει να τεθεί σε αυτό το αφιέρωμα είναι τι εννοούμε με τον όρο «ελευθερία της βούλησης». Σύμφωνα με τους φιλοσόφους, ελευθερία της βούλησης είναι η ικανότητα του υποκειμένου να πράττει με δική του απόφαση, κάτω από τον δικό του έλεγχο, χωρίς εξωτερικούς εξαναγκασμούς. Παρ’ όλα τα ενδεχόμενα ερωτήματα που μπορεί να έχει κανείς ως προς το τι είναι «υποκείμενο», «πράξη», «απόφαση» ή «εγώ», θεωρώ ότι ο ορισμός αυτός είναι ικανοποιητικός και μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη συνέχεια της συζήτησης.

Στο ερώτημα λοιπόν εάν υπάρχει ελευθερία της βούλησης πολλοί απαντούν καταφατικά. Θεωρούν ότι ο καθένας έχει απόλυτο έλεγχο των πράξεών του και είναι υπεύθυνος για αυτές. Είναι προφανές ότι όσοι πιστεύουν τα παραπάνω θεωρούν πως έχουν απόλυτο έλεγχο και των επιθυμιών που κατευθύνουν τις πράξεις τους. Η στάση αυτή προφανώς απλοποιεί τα πράγματα και ως προς την ατομική ευθύνη του καθενός για τις πράξεις του και στο προσωπικό επίπεδο και ως προς τις σχέσεις του με την κοινωνία και ως προς τις συνέπειες σε θέματα δικαίου.

«Έχω απόλυτη επίγνωση των κινήτρων μου και είμαι απόλυτα υπεύθυνος για τις πράξεις μου. Είναι όλα συνειδητά» υποστήριζε ο αείμνηστος, βραβευμένος με βραβείο Νομπέλ, γάλλος μοριακός βιολόγος Jacques Μonod, γόνος αυστηρής οικογένειας Ουγενότων. «Jacques, ας πούμε απλά ότι όλα όσα είπε ο Freud ισχύουν για μένα και όχι για σένα» του απάντησε κάποτε ο επίσης βραβευμένος με βραβείο Νομπέλ αμερικανός νευροβιολόγος Gerald Εdelman. «Ακριβώς, αγαπητέ μου φίλε» απάντησε ο Μonod.

Ο διάλογος αυτός μεταξύ δύο κορυφαίων επιστημόνων αναδεικνύει την πολυπλοκότητα του προβλήματος. Υποθέτω ότι και όσοι υποστηρίζουν τον απόλυτο έλεγχο των επιθυμιών και των πράξεών τους αντιλαμβάνονται τον νου του ανθρώπου να βουλεύεται και να δρα με τρόπο ανεξάρτητο από τον φυσικό κόσμο και το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζει και αναπτύσσεται το υποκείμενο. Άποψη προφανώς μεταφυσική. Αν όμως ο νους του ανθρώπου δεν είναι κάτι που βρίσκεται έξω από τον φυσικό κόσμο αλλά αποτελεί μέρος της βιολογικής ζωής, τότε θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο νους του ανθρώπου είναι ιδιότητα ή χαρακτηριστικό του υλικού σύμπαντος στο οποίο ζούμε και εκφράζεται με τις λειτουργίες του εγκεφάλου. Έτσι το θέμα της ελευθερίας της βούλησης αποκτά άλλες δια στάσεις και γίνεται ένα εξαιρετικά πολύπλοκο πρόβλημα και στο θεωρητικό αλλά και στο πρακτικό επίπεδο.

Όπως έχω γράψει σε προηγούμενο κείμενό μου, η αρχιτεκτονική του εγκεφάλου τροποποιείται από την εμπειρία και αυτού του είδους τροποποιήσεις συμμετέχουν στη βιολογική έκφραση της ατομικότητας. Η δομή του εγκεφάλου του ανθρώπου, παρ’ όλο ότι περιορίζεται από το γενετικό υλικό, βρίσκεται υπό συνεχή αναμόρφωση υπό την επίδραση της εμπειρίας και από τη λειτουργία του ίδιου του εγκεφάλου.

Μπορεί να υποστηριχθεί το παράδοξο ότι ένα χαρακτηριστικό της εξέλιξης του ανθρώπου είναι η επιλογή γονιδίων που μας επιτρέπει να ξεφεύγουμε από αυτά υπό την έννοια ότι προσδίδουν στον εγκέφαλο τη δυνατότητα να υφίσταται σημαντικές πλαστικές αλλαγές και κατά συνέπεια το ίδιο συμβαίνει και με τη συμπεριφορά του κάθε ατόμου. Επομένως η δομή του εγκεφάλου είναι αποτέλεσμα της προσωπικής μας ιστορίας και ο νους μας δεν προσδιορίζεται από ανελαστικά νευρωνικά κυκλώματα.

Αντιθέτως ο νους μας είναι ένα φαινόμενο ιστορικό, πολιτικό ή κοινωνικό. Με άλλα λόγια, υποστηρίζω έναν ιστορικό-κοινωνικό ντετερμινισμό, στο πλαίσιο βέβαια ενός βιολογικού-εξελικτικού ντετερμινισμού. Ενός αλληλεπιδρώντος ντετερμινισμού, για να αντιγράψω την καρτεσιανή ορολογία. Πόση ελευθερία στη βούληση μας επιτρέπει αυτός ο ντετερμινισμός; Αναμφισβήτητα πολύ μεγαλύτερη από έναν μονοδιάστατο βιολογικό ντετερμινισμό. Ερμηνεύει την υπό χαοτική μορφή έκφραση της συμπεριφοράς του ανθρώπου και δεν απαλλάσσει τα άτομα από την ευθύνη τους απέναντι στον νόμο. Η Νευροεπιστήμη δεν έχει ανακαλύψει ούτε θα ανακαλύψει στον εγκέφαλο το αντίστοιχο της υπευθυνότητας. Η υπευθυνότητα είναι μια ηθική αξία για την οποία αποφασίζει η κοινωνία και όχι η νευροεπιστήμη. Με το σύντομο αυτό εισαγωγικό κείμενο προσπάθησα να θέσω μερικά ερωτήματα και να εκφράσω κάποιες δικές μου θέσεις για το θέμα της «ελευθερίας της βούλησης».

Ο κανόνας Pareto 80/20 - Πως πετυχαίνω περισσότερα κάνοντας λιγότερα

Ο Vilfredo Federico Damaso Pareto (1848-1923) ήταν ένας Ιταλός μηχανικός, κοινωνιολόγος, οικονομολόγος, πολιτικός επιστήμονας και φιλόσοφος. 

Εισήγαγε την έννοια της «αποτελεσματικότητας κατά Pareto» και βοήθησε στην ανάπτυξη του τομέα της μικροοικονομίας. 

Ήταν επίσης ο πρώτος που παρατήρησε, το 1897, ότι το 80% των εσόδων στην Ιταλία προέρχεται από το 20% του πληθυσμού και επίσης ότι το 20% του πληθυσμού κατέχει το 80% της γης. 

Ο Pareto έκανε και άλλες έρευνες σε άλλες χώρες και διαπίστωσε με έκπληξη ότι η κατανομή αυτή ίσχυε παντού, και όχι μόνο στην οικονομία ή στην κατανομή της γης, αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. 

Αν και το 1930 στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Δρ. Joseph M. Juran ήταν ο πρώτος που διατύπωσε μια καθολική αρχή την οποία απεκάλεσε κανόνα «των σημαντικών ολίγων και των ασήμαντων πολλών» (law of the vital few and the trivial many), η ονομασία «αρχή του Pareto» επεκράτησε. 

Η κληρονομιά που άφησε ο Pareto, ως οικονομολόγος, είναι σημαντική. Εν μέρει επειδή εξαιτίας του, το πεδίο εξελίχθηκε από αντικείμενο μελέτης της ηθικής φιλοσοφίας (όπως αντιμετωπίζεται από τον Adam Smith), σε αντικείμενο επιστημονικής έρευνας, με εντατική επεξεργασία δεδομένων και χρήση των μαθηματικών. 

Τα βιβλία του είναι γεμάτα πίνακες στατιστικών στοιχείων, εξισώσεις, περίπλοκα διαγράμματα και γραφικές παραστάσεις, και μοιάζουν περισσότερο με αυτά της σύγχρονης οικονομίας παρά με τα περισσότερα άλλα κείμενα της εποχής του. 

Αποτελεσματικό κατά Παρέτο 

Το κατά Παρέτο αποτελεσματικό (ή κατά Παρέτο βέλτιστο) είναι εκείνο κατά το οποίο, μία μεταβολή στην τιμή ή στην ποσότητα βελτιώνει τη θέση κάποιου χωρίς όμως παράλληλα να χειροτερεύει τη θέση κάποιου άλλου. 

Με λίγα λόγια, η κατά Παρέτο αποτελεσματικότητα μας βεβαιώνει ότι έχουμε βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας στο σύνολό της, αφού έχουμε την καλυτέρευση ενός ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων, χωρίς να χειροτερεύει η θέση κανενός άλλου. 

Η Παρετιανή αποτελεσματικότητα, θεωρείται συνήθως ότι είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση όταν μελετάμε την ευημερία που φέρνει ένας συγκεκριμένος μηχανισμός.

Αυτό, γιατί προφανώς και ανεξαρτήτως ιδεολογίας, είναι καλό πρώτα να μεγιστοποιείται η πίτα, πριν καθορίσουμε πώς θα μοιραστεί. Ένας μηχανισμός που αποτυγχάνει να την μεγιστοποιήσει είναι λοιπόν υποδεέστερος ενός μηχανισμού που προσφέρει το μέγιστο αποτέλεσμα με τα δεδομένα στοιχεία.

Αρχή του Pareto ή κανόνας του 80/20

Ο κανόνας του 80/20 είναι η βασική αρχή της ανάλυσης κατά Pareto και σημαίνει ότι το 80% των αποτελεσμάτων προκύπτουν από 20% των μέσων ή αιτίων.

Με άλλα λόγια, ο κανόνας 80-20 σημαίνει ότι, σε κάθε κατάσταση, λίγοι παράγοντες (20%) είναι ζωτικοί και πολλοί (80%) είναι επουσιώδεις.

Ο κανόνας 80-20 μπορεί να εφαρμοστεί σε οτιδήποτε, από την οικονομία και την επιστήμη του μάνατζμεντ μέχρι το φυσικό κόσμο.

Μερικά παραδείγματα:

• Το 20% του αέρα είναι υπεύθυνο για την ζωή στη γη, αφού αποτελείται από οξυγόνο και το υπόλοιπο 80% από άζωτο (αυτό που δεν φέρει ζωή).
• Οι υπεύθυνοι διαχείρισης έργων γνωρίζουν ότι 20% της εργασίας (το πρώτο 10% και το τελευταίο 10%) αναλώνουν 80% του χρόνου και των πόρων.
• Το 80% των μηχανικών καθυστερήσεων προέρχεται από το 20% των μηχανών μας.
• Μόνο το 20% των προϊόντων ή των υπηρεσιών, μιας επιχείρησης, δίνει το 80% των κερδών της.
• Το 80% των παραπόνων των πελατών προέρχεται από το 20% των προϊόντων ή των παροχών υπηρεσίας μίας επιχείρησης.
• Μόνο 20% των πελατών αποφέρουν το 80% των συνολικών πωλήσεων.
• Το 80% των κερδών προέρχονται από 20% των πελατών (όχι απαραίτητα του ίδιου 20% από το οποίο προέρχεται το 80% των πωλήσεων).
• Το 80% της μόλυνσης που οφείλεται στο κυκλοφοριακό προκαλείται από 20% των οχημάτων.
• Το 20% της διαφήμισης αποδίδει το 80% των αποτελεσμάτων της διαφημιστικής σας εκστρατείας.