Θέματα φιλοσοφικά, επιστημονικά, κοινωνικά, ψυχολογικά, για τον άνθρωπο. Νευροεπιστήμες, εγκέφαλος,συνείδηση και νοημοσύνη. Νίκος Λυγερός.

Όλες οι ανθρώπινες έννοιες είναι προβολές του ανθρώπινου πνεύματος γι'αυτό σε τελική ανάλυση πολλές φορές είναι απατηλές. Δεν βλέπουμε την πραγματικότητα , την αντιλαμβανόμαστε (όπως νομίζουμε εμείς πως είναι). Ο,τι βλέπουμε είναι μια ερμηνεία της πραγματικότητας, που βασίζεται σε υποκειμενικά, ελαττωματικά ή προκατειλημμένα παραδείγματα. Αυτό έχει επιπτώσεις όχι μόνο στο πώς καταλαβαίνουμε τον κόσμο, αλλά και πώς καταλαβαίνουμε τους ανθρώπους... Όταν κάποτε ρώτησαν τον Ηράκλειτο πώς γνωρίζει όσα γνωρίζει απάντησε: «ερεύνησα τον εαυτό μου». Όμως δεν αρκεί μόνο η αυτογνωσία, χρειάζεται και η εμπάθεια... O Σωκράτης, μέσω της μεθόδου διαλόγου που είχε αναπτύξει, εκμαίευε (εξ ου και Μαιευτική Μέθοδος) από τον συνομιλητή του την αλήθεια/γνώση που είχε μέσα του αλλά δεν γνώριζε. Ο άνθρωπος δε μπορει να αναζητά αυτό που δε γνωρίζει γιατί τότε δεν ξέρει τί να αναζητήσει αλλά ούτε αυτό που γνωρίζει μπορεί να αναζητά γιατί το ξέρει ήδη. Ο άνθρωπος τίποτε νέο δε μαθαίνει, παρά μόνο παίρνει συνείδηση των όσων ήδη γνωρίζει. Η γνώση (μάθηση) είναι ανάμνηση (ενθύμιση) , υπάρχει λοιπόν η ανάμνηση μέσα μας...

Δομική μελέτη

Νίκος Λυγερός--Δομική μελέτη [νοημοσύνη, μνήμη, ανθρωπότητα]

αH
Ηb
αα = α
αb = Η
bα = Η
bb = b
Νοητικός Ισομορφισμός
α: = Αχιλλέας
b: = Οδυσσέας
Η: = Προμηθέας


σ


Σ



Αχ   Ε Αχ


Αχ
Αχ   Ε   Οδ


Πρ
Οδ   Ε   Αχ


Πρ
Οδ   Ε   Οδ


Οδ

Κάθε στίχος μέσω του συντακτικού συμπλέγματος δύο χαρακτηριστικών στοιχείων καθορίζει σημασιολογικά ένα από τα μέρη του νοητικού ισομορφισμού.

Κώδικας


  • Η νοημοσύνη είναι το μέλλον της ανθρωπότητας.
  • Η μνήμη είναι το κομμάτι της ανθρωπότητας που βρίσκεται στη νοημοσύνη.
  • Μνήμη μέλλοντος.
Αχιλλέας →  Μ                   Οδυσσέας →  Α



Επίγραμμα
Η μοναξιά ήταν πια μοναδικότητα
όταν η μνήμη συνάντησε την αλήθεια.
Τότε η αξία άγγιξε το μέλλον
κι ο άνθρωπος έγινε ανθρωπότητα.


Προβολική Υπερομάδα.

Το απέραντο γαλάζιο του Ελληνισμού (Video)

Νίκος Λυγερός--Το απέραντο γαλάζιο του Ελληνισμού, Υπογραφές υπέρ της θέσπισης της Ελληνικής ΑΟΖ
Αν σκεφτείς μία μέρα πόσο απλός είναι ο ελληνισμός, τότε θα αντιληφθείς ότι κι εσύ μπορείς να είσαι ένα κομμάτι του με το έργο σου. Στο κάτω κάτω της γραφής, τι άλλο είσαι εκτός από ήλιο, θάλασσα και ουρανό. Ζεις σε μια λεπτή λωρίδα γης, μπορεί και πάνω σ' ένα από τα νησιά μας, αλλά είσαι μία ψηφίδα από το ψηφιδωτό μας; Αναρωτιέσαι λοιπόν τι μπορείς να κάνεις για να συμβάλλεις στο έργο του ελληνισμού και ζητάς κάτι το πρακτικό. 

Διότι δεν έχεις συνειδητοποιήσει ότι όταν πας να ψαρέψεις, συμπληρώνεις την ταυτότητά σου. Όταν κοιτάς το βυθό μας, κοιτάς τον πλούτο μας. Βλέπεις την κληρονομιά, που σου άφησαν οι πρόγονοι σου με τις μάχες τους. Όταν περπατάς πάνω στους κυματοθραύστες μας, δεν νιώθεις το έργο των δικών μας που άλλαξαν τα λιμάνια της μνήμης για να προστατεύουν το μέλλον των δικών τους; Πρέπει να το χαρείς που μπορείς να έχεις κοντά σου τόση θάλασσα, διότι σε γεμίζει με τα χάδια του χρόνου. Κι αν μένεις ψηλά στα βουνά, μην ξεχνάς ποτέ την δύναμη του άνεμου είναι και αυτή για σένα, διότι οι δικοί σου πολέμησαν για να κρατήσουν αυτά τα βουνά. Κι αν δεν έχεις τίποτα από αυτά, τότε κοίτα τον ήλιο της δικαιοσύνης που σε λούζει με το φως του κάθε μέρα και σκέψου ότι υπάρχουν άνθρωποι στον κόσμο που δεν τον γνωρίζουν καλά καλά.

Κάθε λέξη έχει τη σημασία της

Νίκος Λυγερός - Κάθε λέξη έχει τη σημασία της
Κάθε λέξη έχει τη σημασία της
ειδικά όταν παραμένεις σιωπηλός
για να μην πληγώσεις τους άλλους
με την βαθιά αλήθεια της πίστης
όταν κανείς δεν πιστεύει σε τίποτα
και ασχολείται μόνο με τη μέρα
δίχως να ξέρει για την εβδομάδα.
Διότι πώς να εξηγήσεις σε κάποιον
τα χίλια χρόνια που πέρασες
για να ζήσεις ακόμα μια στιγμή
μαζί τους και μόνος
όταν όλοι θέλουν απλώς
να παραμείνουν ήσυχοι,
ήρεμοι κι ευτυχισμένοι.

Οι ελεύθεροι σκλάβοι

Νίκος Λυγερός--Οι ελεύθεροι σκλάβοι
- Γιατί αυτή η θυσία;
- Είναι το πρέπον!
- Δεν έπρεπε…
- Κι όμως.
- Γιατί;
- Ποια είναι η χρησιμότητα;
- Η ανάγκη.
- Και σε ποιον θα το πούμε;
- Δεν θα το πούμε, θα το δείξουμε.
- Και ποιος θα το δει;
- Μόνο οι άνθρωποι.
- Αυτοί είναι οι άλλοι.
- Είμαστε Έλληνες επειδή είμαστε…
- Τι;
- Ελεύθεροι σκλάβοι!
- Μα είναι οξύμωρο.
- Είναι παράλογο.
- Είναι μόνο παράδοξο.
- Αλλά είναι η αλήθεια.
- Οι σκλάβοι που δεν αλλάζουν παραμένουν δούλοι.
- Κι οι ελεύθεροι δεν ξέρουν την αξία της ελευθερίας τους.
- Κι εμείς;
- Ελεύθεροι πολιορκημένοι από την αρχή, για να γίνουμε ελεύθεροι σκλάβοι στο τέλος.
- Είναι αινιγματική η σκέψη σου.
- Και τα αινίγματα λύνονται.
- Από ποιους;
- Από αυτούς που ζουν για την αλήθεια.
- Οι εχθροί μας δεν αγαπούν τον Σωκράτη.
- Εμείς όμως, ναι.
- Ποιος θα καταλάβει το μαιευτικό σχήμα;
- Αυτοί που είναι έτοιμοι.
- Ποιος είναι έτοιμος να πεθάνει;
- Αυτός που ξέρει να ζει.
- Ποιος είναι έτοιμος να θυσιαστεί;
- Αυτός που αγαπάει τους άλλους.
- Ποιος θα έχει την τόλμη;
- Οι σκλάβοι που θέλουν την ελευθερία.
- Όχι για τον εαυτό τους μόνο.
- Αλλά και για τους άλλους.
- Μόνο έτσι προσφέρουμε.
- Είναι λοιπόν θέμα συνείδησης.
- Είμαστε μόνοι, μαζί, για τους άλλους.
- Ποιος μπορεί να καταλάβει το μήνυμα του Ελληνισμού;
- Αυτός που ξέρει ότι είναι ο ίδιος μήνυμα.
- Γι’ αυτό θέλουν να μας καταστρέψουν οι εχθροί μας;
- Βλέπουν σ’ εμάς κομμάτια της Ανθρωπότητας και προσπαθούν να μας εξοντώσουν με τα εγκλήματά τους.
- Δεν παλεύουμε μόνο για μας.
- Παλεύουμε και για άλλους που δεν μπορούν να το κάνουν.
- Κι έχουν μόνο εμάς.
- Οι Αθώοι και οι Δίκαιοι.
- Η αντίσταση είναι θέμα στάσης.
- Και ικανότητας.
- Πολυμήχανοι μονομάχοι.
- Δεν είναι πια μονομάχοι.
- Είμαστε μαζί, στον ίδιο αγώνα.
- Στην ίδια μάχη.
- Ενωμένοι με την ανθρωπιά μας.
- Σιωπηλή συνεννόηση.
- Ήρθε η ώρα της αντεπίθεσης.
- Το στίγμα του Ελληνισμού.
- Ενάντια στην βαρβαρότητα.
- Τώρα που αντέξαμε την επίθεση πρέπει να δείξουμε την αξία μας και για το μέλλον, όχι μόνο για το παρελθόν.
- Και πού θα βρούμε τα όπλα μας;
- Εκεί όπου γεννηθήκαμε.
- Τι θέλεις να πεις;
- Γεννηθήκαμε στη θάλασσα.
- Εκεί βρίσκεται η δύναμη μας.
- Μα κανείς δεν το βλέπει.
- Γιατί κανείς δεν το σκέφτεται.
- Ο καθένας είμαστε ένα νησί.
- Μια μοναξιά που έγινε μοναδικότητα.
- Και μέσω της θάλασσας…
- Είμαστε ενωμένοι…
- Η θάλασσα είναι η γέφυρα του Ελληνισμού.
- Ο φόβος σάς έχει τρελάνει.
- Μια γέφυρα θάλασσας.
- Τι άλλο θ’ ακούσω;
- Ό,τι μπορείς και μόνο!
- Πότε θα σταματήσει αυτή η καταπίεση;
- Με την αντεπίθεσή μας.
- Ποιος μπορεί να πιστέψει ότι θα τα βγάλουμε πέρα;
- Αρκεί να το πιστέψουμε εμείς, οι άλλοι θα το δουν με το έργο μας.
- Έχει νόημα αυτό που λέει.
- Είναι λοιπόν θέμα πίστης.
- Ακόμα και στις χειρότερες στιγμές, η πίστη μάς έσωσε.
- Είναι η ιστορία της πατρίδας μας.
- Με το παράδειγμά τους πίστεψα σε μας.
- Πρέπει να εμπιστευτούμε τον εαυτό μας.
- Για να πάψουν οι αμφιβολίες.
- Και ν’ αρχίσει η δράση.
- Ο λαός μας θ’ ακολουθήσει την τόλμη.
- Τώρα σε αυτήν την κατάσταση.
- Ειδικά τώρα.
- Γιατί;
- Γιατί δεν έχει πια τίποτα να χάσει.
- Ελευθερία ή θάνατος λοιπόν…
- Αυτή είναι η αλήθεια μας.
- Αυτή είναι και η παράδοσή μας.
- Κανένας δεν θα μείνει σκλάβος.
- Ο Ελληνισμός δεν θέλει δούλους.
- Γιατί η δουλεία δεν είναι ζωή.
- Και μόνο η ελεύθερη ζωή έχει νόημα.
- Κι αν μας σκοτώσουν;
- Πάλι ελεύθεροι θα είμαστε!
- Δεν γεννηθήκαμε για να είμαστε δούλοι.
- Δεν γεννηθήκαμε για να πεθάνουμε.
- Όλοι πεθαίνουν.
- Σημασία έχει πώς ζεις κι όχι ότι θα πεθάνεις.
- Σήμερα διαλέγουμε τη ζωή μας.
- Σαν να μην υπήρχε πριν.
- Μπορεί να πεθάνουμε λοιπόν, αλλά τώρα αποφασίζουμε ότι θα ζήσουμε για τους άλλους.
- Για το μέλλον.
- Για τη μνήμη.
- Για τη μνήμη μέλλοντος.
- Κανείς δεν θα πει ότι εγκαταλείψαμε τον αγώνα.
- Ούτε τη μάχη.
- Σήμερα γεννιόμαστε μαχητές.
- Για να ζήσουμε ελεύθεροι.
- Ή να πεθάνουμε άξιοι.
- Κανείς δεν μπορεί ν’ αντισταθεί σε αυτήν την απόφαση.
- Κανείς.
- Και τώρα;
- Τελείωσε ο θάνατος.
- Αρχίζει η ζωή.
- Με τη μάχη.
- Με το έργο.
- Ενάντια στη βαρβαρότητα.
- Για τον Ελληνισμό.
- Για την Ανθρωπότητα!

Άξιοι εστί

Νίκος Λυγερός--Άξιοι εστί
- Τους έπιασαν όλους ;
- Όχι.
- Ήταν ήδη νεκροί ;
- Όχι !
- Τι έγινε τότε ;
- Έδωσαν τη μάχη.
- Μα ήταν τόσο λίγοι.
- Και οι άλλοι τόσοι πολλοί.
- Οι πολλοί ήταν λίγοι.
- Και οι λίγοι έγιναν σπάνιοι.
- Είναι απίστευτο.
- Κι όμως αληθινό.
- Κατάφεραν ν’ αντισταθούν ;
- Έως την τελευταία στιγμή.
- Δεν καταλαβαίνω τίποτα.
- Είναι αδιανόητο.
- Η ουτοπία που έγινε πράξη.
- Διότι είχαν όραμα.
- Γι’ αυτό άλλαξαν την πραγματικότητα.
- Δίχως καμιά βοήθεια.
- Έτσι είναι μια ομάδα κρούσης.
- Μα ήταν αθώοι.
- Κι έγιναν δίκαιοι.
- Ποιος θα το πιστέψει ;
- Εμείς !
- Ακόμα και για μας είναι απίστευτο αυτό που πέτυχαν.
- Γι’ αυτό είναι κατόρθωμα !
- Έκαναν μία νοητική επανάσταση.
- Μια χούφτα ανθρώπων.
- Κι εμείς τι θα κάνουμε τώρα;
- Δεν πρέπει να τους ξεχάσουμε.
- Όλοι οι άλλοι τους ξέχασαν.
- Αυτό δεν έχει καμιά σημασία.
- Η δυσκολία θα δώσει αξία στο έργο μας.
- Μα δεν συγκρίνονται αυτά τα έργα.
- Είναι ασύγκριτα και λοιπόν;
- Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν και τα δύο αξία.
- Έχεις δίκιο.
- Ο καθένας το ρόλο του.
- Αλλά όλοι παλεύουμε για τον ίδιο σκοπό.
- Με την πράξη τους άλλαξαν τα δεδομένα.
- Με τη μνήμη μας θα τα κρατήσουμε.
- Μόνο αυτή μπορεί να νικήσει το θάνατο.
- Δεν πρόκειται για θάνατο.
- Αλλά για θυσία.
- Ήξεραν ότι ήταν χαμένοι από την πρώτη στιγμή.
- Εννοείς ότι δεν περίμεναν βοήθεια;
- Όχι !
- Πώς είσαι τόσο σίγουρος;
- Δεν ήλπιζαν τίποτα.
- Μόνο έτσι παρέμειναν ελεύθεροι.
- Διότι δεν φοβήθηκαν κανέναν.
- Κι εμείς;
- Θ’ ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους.
- Τη θυσία τους;
- Το έργο τους.
- Αυτό πρέπει να συνεχιστεί!
- Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο ζει η πατρίδα μας.
- Δεν πεθαίνει διότι οι δικοί μας θυσιάζονται.
- Το δείχνουν με τη ζωή τους.
- Από τα πιο παλιά χρόνια.
- Αυτός είναι Ελληνισμός.
- Και όχι μόνο!
- Είναι προσφορά για την Ανθρωπότητα.
- Έτσι γεννήθηκε ο Ουμανισμός.
- Επί του πρακτέου όμως τι κάνουμε τώρα;
- Πρέπει να βρούμε τους δικούς μας.
- Μα δεν ξέρουμε πού τους πήγαν.
- Αυτό θα μάθουμε.
- Δεν έχουμε την οργάνωση των εχθρών μας.
- Ούτε αυτοί τη νοημοσύνη μας.
- Η πλάγια σκέψη δεν αρκεί εδώ.
- Τότε θα χρησιμοποιήσουμε την πλάγια επίθεση.
- Επίθεση είπες;
- Μα δεν είμαστε μαχητές.
- Μόνο αγωνιστές.
- Θα γίνουμε τότε.
- Γιατί ο αγώνας μας έγινε μάχη.
- Δεν έχουμε άλλη επιλογή.
- Όχι καμιά άλλη.
- Πρέπει να τους βρούμε.
- Θα είναι νεκροί ή ζωντανοί ;
- Δεν αλλάζει τίποτα για μας.
- Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τους πάρουμε πίσω.
- Κι αν δεν τα καταφέρουμε;
- Ούτε αυτήν την επιλογή έχουμε.
- Οι δικοί μας έδωσαν τα πάντα για μας.
- Κι εμείς έχουμε μόνο τη ζωή μας.
- Και το έργο μας.
- Είναι σαν να μας έδωσαν τη σκυτάλη.
- Είμαστε όμως άξιοι να την πάρουμε;
- Το έργο μας θα δείξει την αξία μας.
- Δεν έχουμε άλλη ευκαιρία.
- Ποιος πιστεύει από εμάς ότι είναι ζωντανοί;
- Κανείς.
- Είναι πάντως αγνοούμενοι.
- Και το καθήκον μας είναι να τους ψάξουμε.
- Όπου και να βρίσκονται.
- Έπρεπε να τους είχαμε βρει ήδη.
- Μην το σκέφτεσαι.
- Γιατί;
- Διότι υπάρχουν ανάλογες περιπτώσεις στην ιστορία της πατρίδας μας.
- Και τι σημαίνει αυτό;
- Στις περισσότερες δεν είχαμε γεννηθεί.
- Η βραδύτητα.
- Η βραδύτητα;
- Αργήσαμε να γεννηθούμε.
- Τότε θ' αργήσουμε να πεθάνουμε για να σώσουμε περισσότερους.
- Με το έργο αυτό μπορεί και να μην αργήσουμε.
- Φοβάσαι;
- Βέβαια.
- Κι εγώ.
- Τότε γιατί ρωτάς;
- Για να ξέρω.
- Τι να ξέρεις ;
- Ότι είμαστε άνθρωποι, αλλά ο φόβος μας δεν πρόκειται να μας ενοχλήσει.
- Ακριβώς.
- Είμαστε άνθρωποι που θέλουν να βρουν ανθρώπους.
- Είναι το δικαίωμά μας.
- Αυτό το δικαίωμα είναι ακριβό.
- Και η άνοιξη είναι ακριβή.
- Σωστά.
- Πρέπει να φύγουμε τώρα.
- Τώρα;
- Ναι τώρα!
- Δεν έχουμε άλλο περιθώριο.
- Ο χρόνος είναι μαζί μας.
- Θα πρέπει να αποδείξουμε ότι είμαστε μαζί του.
- Μπορεί και να είναι πιο δύσκολο.
- Όλα εξαρτώνται από εμάς.
- Εμάς και μόνο.
- Ακόμα και οι δικοί μας.
- Τώρα είμαστε όλοι ένα.
- Ένα και μόνο.
- Έτοιμοι όλοι;
- Όλοι και όλες.
- Έχεις δίκιο δεν υπάρχουν πια γυναίκες και άντρες.
- Μόνο μαχητές.
- Για τους δικούς μας.
- Για τους άξιους.
- Για την πατρίδα μας.

Οι Έλληνες ποτέ δεν πεθαίνουν

Νίκος Λυγερός--Οι Έλληνες ποτέ δεν πεθαίνουν

- Δεν ήρθαν !
- Δεν θα έρθουν.
- Πώς το ξέρεις ;
- Δεν μπορεί να το ξέρει.
- Άρα θα έρθουν ;
- Όχι !
- Ποια είναι η διαφορά.
- Δεν υπάρχει διαφορά.
- Αυτός που ξέρει…
- Κι αυτός που ξέρει ;
- Απλώς είναι γεγονός.
- Δεν υπάρχει λόγος λοιπόν ;
- Δεν υπάρχει δικαιολογία.
- Είχαν το δικαίωμα ;
- Δεν το είχαν.
- Το πήραν όμως.
- Και τώρα ;
- Δεν είναι ανάγκη να περιμένουμε.
- Μα δεν είναι άδικο ;
- Είναι.
- Και δεν πειράζει ;
- Μόνο για λίγο.
- Για λίγο ;
- Όσο ζήσουμε.
- Θα πεθάνουμε μέσα στην αδικία ;
- Όχι !
- Θα δικαιωθούμε ;
- Όχι !
- Μα τότε ;
- Δεν θα πεθάνουμε !
- Για ποιό λόγο ;
- Οι Έλληνες ποτέ δεν πεθαίνουν.
- Κι όμως η ιστορία μας είναι γεμάτη νεκρούς.
- Δεν πεθαίνουν !
- Πώς είναι δυνατόν ;
- Είναι !
- Πώς είσαι σίγουρος ;
- Διότι θυσιάζονται !
- Αυτό εννοούσες ;
- Ακριβώς !
- Και γιατί θυσιάζονται ;
- Για να ζήσουν οι άλλοι.
- Οι άλλοι άλλοι.
- Ο Ελληνισμός δεν κοιτάζει μόνο τον εαυτό του.
- Βλέπει τους άλλους.
- Έτσι υπάρχει.
- Συνεχώς.
- Πάντα.
- Εφήμεροι Έλληνες για την αθανασία.
- Αθάνατοι Έλληνες για τη μνήμη.
- Κι εμείς ;
- Δεν θα πεθάνουμε !
- Ακόμα κι αν δεν έρθουν.
- Επειδή δεν θα έρθουν.
- Θα θυσιαστούμε.
- Για τους άλλους.
- Για τη συνέχεια.
- Για το μέλλον !
- Ενώ δεν είχαμε παρόν.
- Κοίτα τη ζωή σου.
- Τώρα ;
- Μετά θα είναι αργά.
- Αργά ;
- Δεν υπάρχει χρόνος πια.
- Υπήρχε πριν.
- Όχι.
- Γιατί ;
- Δεν ήξερες ότι περνούσε.
- Και τώρα ;
- Ξέρεις ότι χάνεται.
- Πού ;
- Στο μέλλον.
- Δίχως εμάς.
- Ούτε αυτός θα έρθει.
- Σωστά.
- Και τώρα τι κάνουμε ;
- Την αλλαγή!
- Ποια αλλαγή ;
- Αυτή που είναι μη αναστρέψιμη.
- Ποια ;
- Η θυσία.
- Για ποιον ;
- Κανέναν !
- Για ποιους ;
- Όλους.
- Ποιους ;
- Τους Έλληνες.
- Μα είμαστε τόσο λίγοι !
- Πρέπει να γίνουμε σπάνιοι.
- Πώς ;
- Με τους εχθρούς μας.
- Αυτοί θα έρθουν.
- Πάντα έρχονται.
- Αυτή τη φορά θα είμαστε εδώ.
- Είναι η πρώτη φορά που το αποφασίζουμε.
- Δεν θα φύγουμε ;
- Δεν θα δραπετεύσουμε ;
- Όχι !
- Όχι ;
- Θ’ αντισταθούμε !
- Εδώ ;
- Ναι !
- Σ’ αυτό το σπίτι ;
- Δεν έχουμε άλλο.
- Θα γίνει σύμβολο.
- Με τον αγώνα μας.
- Με την αντίστασή μας.
- Με τη θυσία μας.
- Ποιος θέλει να φύγει ;
- Κανένας !
- Είμαστε μόνοι αλλά μαζί !
- Οι λίγοι θα γίνουν σπάνιοι.
- Και ποιος θα το μάθει ;
- Κανένας…
- Αφού θα πεθάνουμε εδώ.
- Και η μάχη μας ;
- Δεν θα πεθάνουμε.
- Η μάχη είναι διαφορετική.
- Πρέπει να κάνουμε την υπέρβαση.
- Ποια υπέρβαση ;
- Αυτή που αλλάζει τα πάντα.
- Τίποτα δεν θα είναι ίδιο μετά.
- Μετά ;
- Δεν υπάρχει μετά για μας.
- Δεν κατάλαβες ακόμα.
- Εμείς γράφουμε τη μοίρα μας.
- Κανένας άλλος.
- Κι οι εχθροί μας ;
- Το μελάνι μας.
- Για να γράψουμε την ιστορία.
- Εδώ η μοίρα μας μπορεί να γίνει ιστορία.
- Έτσι ζουν οι Έλληνες.
- Έτσι πεθαίνουν με τη θυσία.
- Αλλιώς η ζωή τους δεν θα είχε νόημα.
- Πώς θα αμυνθούμε ;
- Με τη βοήθεια του χρόνου.
- Μα έλεγες πως…
- Όντως.
- Και τώρα ;
- Τώρα τα πράγματα άλλαξαν.
- Κι ο χρόνος είναι μαζί μας.
- Γιατί ;
- Επειδή επιλέξαμε.
- Τι ;
- Να γράψουμε την ιστορία.
- Έτσι ζει η πατρίδα μας.
- Με το έργο μας.
- Μόνο με αυτό.
- Μόνο αυτό θα μείνει για τους άλλους.
- Ως θυσία.
- Ως προσφορά.
- Ως παράδειγμα για τους δικούς μας.

Το θαύμα της σιωπής

Νίκος Λυγερός--Το θαύμα της σιωπής
Το θαύμα της σιωπής
προέρχεται από την ικανότητά της
να ενσωματώνει σκέψεις
δίχως να ειπωθούν λέξεις
για να εκφράσουν
την ουσία των ανθρώπων
έτσι ο χρόνος
κι η ανθρωπότητα
έχτισαν μαζί
την ανοιχτή δομή
που μας επιτρέπει
να ζήσουμε όλοι
ελεύθεροι
αν μπορέσουμε να την αγγίξουμε
μέσω των πράξεών μας
για να συμβάλλουμε κι εμείς
στο απαραίτητο έργο
της εξέλιξης
δίχως θόρυβο
δίχως λόγια
μέσα στης σιωπής
το θαύμα.





Ξεχασμένες μάχες

Νίκος Λυγερός--Ξεχασμένες μάχες [μάχη του Μαντζικέρτ και του Μυριοκέφαλου]
Αν ξέχασες τη μάχη του Μαντζικέρτ
και του Μυριοκέφαλου
τότε εύκολα
μπορείς να πέσεις
στην παγίδα
όπου θα σε ρίξει
το τέχνασμα
του στρατηγικού βάθους
διότι θα πιστέψεις
ότι υπάρχει
μια διαφορά
εκεί που βρίσκεται
απλώς μια συνέχεια
με τον ίδιο στόχο
και την ώρα
που ξεχνιέσαι
κοιτάζοντας
τη σειρά
των ονείρων σου
άλλοι γράφουν
το μέλλον
που δεν έχεις πια.




Το μέγεθος του πάθους

Νίκος Λυγερός - Το μέγεθος του πάθους
Αν είσαι μακριά
από τον σταυρό
δεν μπορείς ν’αντιληφθείς
το μέγεθος του πάθους
και δεν πιστεύεις
ούτε καν στον πόνο,
κι αν δεις τα λουλούδια
να κοκκινίζουν από αίμα,
νομίζεις ότι είναι παπαρούνες,
και αν δεις την αποκαθήλωση
περιμένεις την ανάσταση
λες και δεν υπήρξαν πάθη,
όλα φαίνονται μαγικά
γιατί είσαι ανίκανος
λόγω υστέρησης
να δεις τη θυσία
αυτού του ανθρώπου
που ήρθε μόνο για μας
δίχως να περιμένει
κανένα αντάλλαγμα
μόνο λόγω αγάπης.

Το μονοπάτι των δασκάλων

Νίκος Λυγερός--Το μονοπάτι των Δασκάλων

Το μονοπάτι των δασκάλων
δεν έχει αγκάθια
όπως πιστεύουν οι περισσότεροι
αλλά μετέωρα διαμάντια
που δεν πρέπει
να σπάσει ο μαθητής
την ώρα της εξέλιξης
διότι διαβάζει
τα έργα της Ανθρωπότητας
για να βοηθήσει κι αυτός
τα τέρατα που βοηθούν
όλους τους ανθρώπους
δίχως να επιλέγουν
γιατί ο ρόλος τους
είναι να σηκώσουν
το βάρος του φωτός
αλλιώς οι σκιές
θα καταπατούσαν
κάθε ύπαρξη,
κι αν χρειαστεί
πολλές ζωές
για να μπορέσει
να κάνει ό,τι δεν μπορεί
ο σπάνιος μαθητής
ο δάσκαλος θα είναι
πάντα δίπλα του.

Ο Μικρός Πρίγκιπας, η αλεπού και το τριαντάφυλλο

Ο Μικρός Πρίγκιπας, η αλεπού και το τριαντάφυλλο
Αφού περπάτησε για πολλές ώρες ανάμεσα από σωρούς άμμου, βράχους και χιόνια, ανακάλυψε επιτέλους ένα δρόμο. Κι όλοι οι δρόμοι σε οδηγούν στους ανθρώπους.
- Καλημέρα, είπε.

Ήταν ένας κήπος γεμάτος ανθισμένα τριαντάφυλλα.
- Καλημέρα, είπαν τα τριαντάφυλλα.

Ο μικρός πρίγκιπας τα κοίταξε. Όλα έμοιαζαν με το δικό του λουλούδι.
- Τι είσαστε εσείς ; τα ρώτησε κατάπληκτος.
- Είμαστε τριαντάφυλλα, είπαν.
- Α! έκανε ο μικρός πρίγκιπας.

Κι ένιωσε πολύ δυστυχισμένος. Το λουλούδι του είχε πει ότι ήταν το μοναδικό σ' όλον τον κόσμο από το είδος του. Και να τώρα που βρίσκονταν μπροστά του πέντε χιλιάδες, όλα τα ίδια, μέσα σ' ένα μόνο κήπο!

«Πολύ θα στενοχωρηθεί, σκέφτηκε, αν τα έβλεπε όλ' αυτά ... θα το' πιανε φοβερός βήχας και θα 'κανε σαν να 'ταν να πεθάνει για να γλιτώσει από τη γελοιοποίηση. Κι εγώ είμαι αναγκασμένος να κάνω πως τάχα το περιποιούμαι γιατί, αν δεν το κάνω, για να με ταπεινώσει κι εμένα, θ' άφηνε τον εαυτό της να πεθάνει στ' αλήθεια...»

Ύστερα, σκέφτηκε πάλι: «Πίστευα πως ήμουν πλούσιος επειδή είχα ένα μοναδικό σ' όλο τον κόσμο λουλούδι, ενώ δεν είχα παρά ένα συνηθισμένο τριαντάφυλλο. Αυτό και τα τρία μου ηφαίστεια που μου φτάνουν μέχρι τα γόνατα και που από αυτά το ένα, ίσως, είναι σβησμένο για πάντα, το δίχως άλλο δεν με κάνουν μεγάλο πρίγκιπα ... Και, ξαπλωμένος πάνω στο χορτάρι, έκλαψε».

Τότε ήταν που παρουσιάστηκε η αλεπού:
- Καλημέρα, είπε η αλεπού.
- Καλημέρα, απάντησε ευγενικά ο μικρός πρίγκιπας, που γύρισε προς το μέρος απ' όπου ακουγόταν η φωνή, μα δεν είδε τίποτε.

- Εδώ είμαι, είπε η φωνή, κάτω από τη μηλιά ...
- Ποια είσαι συ; είπε ο μικρός πρίγκιπας. Είσαι πολύ όμορφη ...
- Είμαι μια αλεπού, είπε η αλεπού.
- Έλα να παίξεις μαζί μου, της πρότεινε ο μικρός πρίγκιπας. Είμαι τόσο λυπημένος ...
- Δεν μπορώ να παίξω μαζί σου, είπε η αλεπού, δεν είμαι εξημερωμένη.
- Α! συγνώμη, έκανε ο μικρός πρίγκιπας. Μα, αφού σκέφτηκε λίγο, πρόσθεσε:

- Τι πάει να πει «εξημερωμένη»;
- Δεν θα είσαι από 'δω, είπε η αλεπού, τι ψάχνεις να βρεις;
- Ψάχνω να βρω τους ανθρώπους, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Τι σημαίνει εξημερωμένη;
- Οι άνθρωποι, είπε η αλεπού, έχουν τουφέκια και κυνηγούν. Αυτό είναι πολύ ενοχλητικό. Ακόμη ανατρέφουν κότες. Είναι το μόνο που τους ενδιαφέρει. Μήπως ψάχνεις για κότες;

- Όχι, είπε ο μικρός πρίγκιπας, ψάχνω για φίλους. Τι σημαίνει «εξημερώνω»;
- Είναι κάτι ξεχασμένο για τα καλά, τώρα πια, είπε η αλεπού. Αυτό σημαίνει «δημιουργώ δεσμούς».
- Δημιουργώ δεσμούς;

- Ναι, βέβαια, είπε η αλεπού. Για μένα εσύ δεν είσαι ακόμη παρά ένα αγοράκι όμοιο με εκατό χιλιάδες άλλα μικρά αγόρια. Και δεν έχω την ανάγκη σου. Κι εσύ το ίδιο δεν έχεις την ανάγκη μου. Για σένα, δεν είμαι παρά μια αλεπού όμοια με εκατό χιλιάδες άλλες αλεπούδες. Μα, αν εσύ με εξημερώσεις, θα 'χουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. Θα 'σαι για μένα μοναδικός στον κόσμο. Θα 'μαι για σένα μοναδική στον κόσμο...

- Αρχίζω να καταλαβαίνω, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Υπάρχει ένα λουλούδι... νομίζω πως μ' έχει εξημερώσει...

- Καθόλου απίθανο, είπε η αλεπού. Πάνω στη Γη βλέπει κανείς κάθε λογής πράματα ...

- Ω! Αυτό δεν έγινε στη Γη, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Η αλεπού φάνηκε να ενδιαφέρεται πολύ.

- Σ' ένα άλλο πλανήτη;
-Ναι.
- Υπάρχουν κυνηγοί σε κείνο εκεί τον πλανήτη;
- Όχι.
- Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον! Και κότες;
- Όχι.

- Τίποτε δεν είναι τέλειο, αναστέναξε η αλεπού. Όμως, η αλεπού ξαναγύρισε στην ιδέα της:

- Η ζωή μου είναι μονότονη. Κυνηγώ κότες, οι άνθρωποι κυνηγούν εμένα. Όλες οι κότες μοιάζουν μεταξύ τους κι όλοι άνθρωποι μοιάζουν το ίδιο. Λοιπόν, κι εγώ κάπως βαριέμαι. Όμως, αν με εξημερώσεις, η ζωή μου θα μοιάζει σαν να την πλημμύρισε ο ήλιος. Θα γνωρίσω ένα θόρυβο από βήματα διαφορετικά απ' όλα τ' άλλα. Τα άλλα βήματα με κάνουν να καταχωνιάζομαι μέσα στη γη. Το δικό σου θα με φωνάζει να βγω έξω από την τρύπα μου, σαν να 'ναι μια μουσική. Κι ύστερα, κοίταξε! Βλέπεις εκεί κάτω τα σταροχώραφα; Εγώ δεν τρώω ψωμί. Για μένα, το σιτάρι δεν χρησιμεύει σε τίποτε. Κι αυτό είναι θλιβερό! Μα εσύ έχεις χρυσαφένια μαλλιά. Θα 'ναι υπέροχα όταν θα μ' έχεις εξημερώσει! Το στάρι που είναι χρυσαφένιο, εσένα θα μου θυμίζει. Και θ' αγαπώ το θόρυβο του ανέμου καθώς θα περνάει ανάμεσα από τα στάχυα του σταριού.

Η αλεπού σώπασε και βάλθηκε να κοιτάζει το μικρό πρίγκιπα για πολλή ώρα.

- Σε παρακαλώ, εξημέρωσέ με, είπε!
- Πολύ το θέλω, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας, μα δεν έχω καιρό. Έχω ν' ανακαλύψω φίλους και να γνωρίσω πολλά πράγματα.

- Δεν ξέρουμε παρά εκείνα που μας δίνουν την δυνατότητα να δημιουργούμε δεσμούς, είπε η αλεπού. Οι άνθρωποι δεν έχουν πια καιρό να μάθουν κάτι. Αγοράζουν πράγματα ετοιματζίδικα, φτιαγμένα μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια από τους εμπόρους. Και καθώς δεν υπάρχουν ποτέ έμποροι που να γίνονται φίλοι, οι άνθρωποι δεν έχουν πια φίλους. Αν θέλεις ένα φίλο, εξημέρωσε με!

- Τι πρέπει να κάνω; είπε ο μικρός πρίγκιπας.

- Πρέπει να είσαι πολύ υπομονετικός, απάντησε η αλεπού. Στην αρχή θα πρέπει να καθίσεις κάπως μακριά από μένα, όπως κάνω τώρα εγώ, πάνω στο χορτάρι. Θα σε κοιτάζω με την άκρη του ματιού μου και συ δεν θα λες τίποτε. Η κουβέντα γίνεται αιτία να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις. Όμως, κάθε μέρα, θα μπορείς να 'ρχεσαι και να κάθεσαι κάπως πιο κοντά σε μένα ...
Την άλλη μέρα, ο μικρός πρίγκιπας ξαναγύρισε.

- Θα 'ταν καλύτερα να 'ρχεσαι την ίδια ώρα, είπε η αλεπού. Αν, για παράδειγμα, πρόκειται να έρθεις στις τέσσερις το απόγευμα, από τις τρεις κιόλας εγώ θ' αρχίσω να 'μαι ευτυχισμένη. Όσο θα προχωρεί η ώρα, τόσο περισσότερο ευτυχισμένη θα νιώθω. Στις τέσσερις κιόλας θ' αρχίσω να εκνευρίζομαι και ν' ανησυχώ. Θα 'χω ανακαλύψει το τίμημα της ευτυχίας! Μα όταν εσύ θα 'ρχεσαι μια οποιαδήποτε ώρα, δεν ξέρω ποια, ποτέ δεν θα ξέρω πότε θ' αρχίσω να καρδιοχτυπώ... Χρειάζονται ορισμένα τυπικά.

- Τι είναι ένα τυπικό; ρώτησε ο μικρός πρίγκιπας.

- Είναι κι αυτό κάτι ξεχασμένο από πολύν καιρό, είπε η αλεπού. Κάτι που κάνει κάποια μέρα να 'ναι διαφορετική από τις άλλες μέρες, μια ώρα διαφορετική από τις άλλες ώρες. Για παράδειγμα, υπάρχει μια τυπικότητα στους κυνηγούς. Την Πέμπτη χορεύουν με τις κοπέλες του χωριού. Τότε, η Πέμπτη είναι μια μέρα υπέροχη! Κατηφορίζω για περίπατο μέχρι τ' αμπέλι. Αν οι κυνηγοί χόρευαν κάθε φορά που θα τους ερχόταν το κέφι, οι μέρες θα 'μοιαζαν όλες ίδιες, με αποτέλεσμα να μην έχω εγώ ποτέ διακοπές.

Έτσι ο μικρός πρίγκιπας εξημέρωσε την αλεπού. Κι όταν πλησίαζε να 'ρθει η ώρα του αποχωρισμού:
- Αχ! είπε η αλεπού ... Θ' αρχίσω τα κλάματα.
- Δικό σου είναι το λάθος, είπε ο μικρός πρίγκιπας.
- Ναι, σωστά, είπε η αλεπού.
- Μα συ θα βάλλεις τα κλάματα, είπε ο μικρός πρίγκιπας.
- Και βέβαια, είπε η αλεπού.
- Τότε, από αυτό, δεν κερδίζεις τίποτε! - Κάτι κερδίζω, είπε η αλεπού είναι το χρώμα του σταριού.
Ύστερα πρόσθεσε:

-Πήγαινε πάλι να δεις τα τριαντάφυλλα, θα καταλάβεις πως το δικό σου είναι μοναδικό στον κόσμο.
- Θα ξανάρθεις να με αποχαιρετήσεις κι εγώ θα σου κάνω δώρο ένα μυστικό.

Ο μικρός πρίγκιπας έφυγε για να πάει να ξαναδεί τα τριαντάφυλλα:
- Δεν είναι ολότελα όμοια με το δικό μου, ακόμη δεν είσαστε, τους είπε. Κανείς δεν σας έχει εξημερώσει και σεις δεν έχετε εξημερώσει κανένα. Είσαστε όπως ήταν η αλεπού μου. Κι εκείνη δεν ήταν παρά όμοια με εκατό χιλιάδες άλλες. Όμως εγώ την έχω κάνει φίλη μου κι είναι τώρα μοναδική στον κόσμο.

Και τα τριαντάφυλλα έδειξαν να τα 'χουν πειράξει πολύ τα λόγια του μικρού πρίγκιπα.

- Είσαστε όμορφα, μα είσαστε άδεια, πρόσθεσε. Κανείς δεν θα μπορούσε να πεθάνει για σας.

Σίγουρα, κάποιος τυχαίος περαστικός, βλέποντας το δικό μου λουλούδι θα νόμιζε πως σας μοιάζει. Μα, από μόνο του αυτό, είναι πιο σημαντικό από όλα εσάς, γιατί εγώ το ποτίζω, το προφυλάσσω κάτω από ένα γυάλινο δοχείο. Γιατί είναι αυτό που εγώ προφύλαξα με το παραβάν. Γιατί αυτό είναι που του σκότωσα τις κάμπιες (εκτός από δυο ή τρεις που τις άφησα για να γίνουν πεταλούδες). Γιατί αυτό είναι εκείνο που το άκουσα να παραπονιέται ή να περηφανεύεται ή, μάλιστα, μερικές φορές να σωπαίνει. Γιατί είναι το τριαντάφυλλό μου.

Και γύρισε προς την αλεπού.
- Γεια σου, είπε ...

- Γεια σου, είπε η αλεπού. Να το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό: δεν βλέπει κανείς πολύ καλά παρά μονάχα με την καρδιά. Ότι είναι σημαντικό, δεν το βλέπουν τα μάτια.

- Ότι είναι σημαντικό δεν το βλέπουν τα μάτια, επανέλαβε ο μικρός πρίγκιπας, για να το θυμάται.

- Είναι ο χρόνος που έχεις χάσει για το τριαντάφυλλό σου και που το κάνει τόσο σημαντικό.

- Είναι ο χρόνος που έχω χάσει για το τριαντάφυλλό μου ... έκανε ο μικρός πρίγκιπας, για να το θυμάται.

- Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει αυτή την αλήθεια, είπε η αλεπού. Όμως εσύ δεν πρέπει να την ξεχάσεις. Να γίνεις υπεύθυνος για πάντα εκείνου που έχεις εξημερώσει. Είσαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό σου ...

- Είμαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό μου... επανέλαβε ο μικρός πρίγκιπας, για να μην το ξεχάσει.

Μερικά λόγια ...

Νίκος Λυγερός - Μερικά λόγια

Μερικά λόγια
είναι κάποτε αρκετά
για να καταλάβεις
ότι ο άλλος σε σκέφτεται
όχι μόνο επιφανειακά
αλλά με το βάθος της ψυχής
γι’ αυτό μη δίνεις σημασία
μόνο και μόνο στις λέξεις
αλλά στην ύπαρξή τους
διότι χωρίς σχέση
δεν θα είχαν γραφτεί
από τον άλλο σου εαυτό.
Γι’ αυτές τις λεπτομέρειες
ζούμε σαν άνθρωποι
και θυσιαζόμαστε ως τέρατα.

Ν. Λυγερός - Το παράδειγμα του Leonardo da Vinci

Νίκος Λυγερός - Το παράδειγμα του Leonardo da Vinci [κοινωνία, ανθρωπότητα]

Το παράδειγμα του Leonardo da Vinci
είναι πια ξεκάθαρο για όλους
κι αν περιμένεις από τους άλλους
να αλλάξουν τον δικό σου κόσμο
τότε θα πεθάνεις όπως γεννήθηκες
μέσα σε μία σάπια κοινωνία.
Ενώ αν ακολουθήσεις τα βήματα
του δασκάλου της Αναγέννησης
ακόμα κι αν σε χτυπούν σκληρά
λόγω της σπουδαιότητας του έργου σου
τότε θα είσαι μία προσφορά
για τον Χρόνο και την Ανθρωπότητα.
Επιλογή δίχως κόστος,
δεν υπάρχει πουθενά
άρα μην περιμένεις τίποτα
αν δεν θυσιάσεις κάτι.
Ο κόσμος δεν αλλάζει
παρά μόνο με τις πράξεις.
Μην κάθεσαι λοιπόν να κλαις
και πάλεψε μαζί μας
για να ζήσεις με τους ελεύθερους
δίχως συμβιβασμούς.

Ελληνική σονάτα

Νίκος Λυγερός--Ελληνική σονάτα

Σ’ ένα δωμάτιο μ’ ένα πιάνο.

Αγαθή: Τι έχεις;
Άγγελος: Σκέφτομαι.
Αγαθή: Αυτό το βλέπω. Χρόνος. Τι σκέφτεσαι;
Άγγελος: Τη συνάντηση με το μέλλον.
Αγαθή: Πάλι;
Άγγελος: Ήξερε για μας…
Αγαθή: Τι έκανε λέει;
Άγγελος: Πρόσεξε το δώρο σου…
Αγαθή: Χαμογελώντας. Χαίρομαι.
Άγγελος: Πρόσεξε και τα δάκτυλα…
Αγαθή: Τα δάκτυλα; Μήπως είναι…
Άγγελος: Είδε ότι έπαιζα πιάνο.
Αγαθή: Μόνο από τα δάκτυλα;
Άγγελος: Και κατάλαβε ότι ετοίμαζα τη σονάτα…
Αγαθή: Ε, άι στο καλό.
Άγγελος: Κι εμένα με ξάφνιασε.
Αγαθή: Θα ξαναβρεθείτε;
Άγγελος: Δεν ξέρω. Χρόνος. Μπορεί…
Αγαθή: Μπορεί;
Άγγελος: Θα ΄ρθει ν’ ακούσει τη συναυλία.
Αγαθή: Ωραία. Χρόνος. Είναι μουσικός;
Άγγελος: Μπορεί… δεν είμαι σίγουρος.
Αγαθή: Πώς τον λένε;
Άγγελος: Δεν τον ρώτησα.
Αγαθή: Μα, τι είπατε τόση ώρα;
Άγγελος: Την ουσία.
Αγαθή: Άγγελε, πολύ μου τα μασάς.
Άγγελος: Τι άλλο να σου πω;
Αγαθή: Καλά δεν κατάλαβες ότι είναι ανώμαλος ο άνθρωπος;
Άγγελος: Ανώμαλος; Σιωπή. Τι σημαίνει για σένα;
Αγαθή: Έχει προβλήματα.
Άγγελος: Αυτό είναι το μόνο σίγουρο….
Αγαθή: Είδες!
Άγγελος: Ναι, για πρώτη φορά στη ζωή μου, είδα.
Αγαθή: Τι είδες;
Άγγελος: Την ανθρώπινη πραγματικότητα.
Αγαθή: Τι αστεία που τα λες!
Άγγελος: Δεν τα κατανοώ όλα και μάλλον τα εκφυλίζω.
Αγαθή: Έπαιξες σήμερα;
Άγγελος: Θα παίξω τώρα…
Αγαθή: Καλώς. Θα πάω στην αγορά. Θες να σου πάρω κάτι;
Άγγελος: Τους δίκαιους…
Αγαθή: Τους δίκαιους; Τι θες να πεις;
Άγγελος: Τους δίκαιους του Καμύ.
Αγαθή: Πάλι βιβλία;
Άγγελος: Πάρε καφέ τότε.
Αγαθή: Δεν μας έμεινε;
Άγγελος: Θέλω να έχουμε…
Αγαθή: Για ποιο λόγο; Περιμένουμε κάποιον; Χρόνος. Α, κατάλαβα, μπορεί να ΄ρθει ο ανώμαλος.
Άγγελος: Ναι, μπορεί.
Αγαθή: Καλά, θα σου πάρω και το βιβλίο για να μη λες.
Άγγελος: Δεν είπα τίποτα.
Αγαθή: Το ξέρω.

Του δίνει ένα φιλί και βγαίνει. Ο Άγγελος αρχίζει να παίζει το Allegro non troppo.

Λίγο πριν ...

Νίκος Λυγερός--Οι Δίκαιοι, Λίγο πριν
Dora
Μα είναι παράλογο Boria!

Σιωπή.

Annenkov
Dora, νομίζεις πως ο άνθρωπος μπορεί ν’ αλλάξει το πεπρωμένο;

Dora
Του αλλουνού,σίγουρα· το δικό του,αμφιβάλλω.

Annenkov
Ωστόσο, αν αποδέχεσαι τη δυνατότητα του πρώτου, τότε αναγκαστικά οφείλεις να κάνεις το ίδιο και για το δεύτερο.

Dora
Δεν βλέπω τον λόγο! Πώς θα μπορούσε ο άνθρωπος να δράσει πάνω στο δικό του πεπρωμένο;

Annenkov
Μετατρέποντας αυτό του άλλου!

Dora
Εξηγήσου Boria.

Annenkov
Άκου, εάν ένας άνθρωπος ενεργεί πάνω στο πεπρωμένο αλλουνού, ο δεύτερος μπορεί να το κάνει όπως κι ο πρώτος. Έτσι ο πρώτος άνθρωπος θα έχει ενεργήσει πάνω στο δικό του πεπρωμένο έμμεσα…

Dora, σκεφτική
Άρα κάθε μας πράξη μπορεί να μας μεταβάλλει.

Annenkov
Και ιδίως το σχέδιο που έχουμε αποφασίσει!

Dora
Ναι, τώρα, καταλαβαίνω. Δεν θα ’μαστε ποτέ ξανά οι ίδιοι μετά…

Annenkov
Ακριβώς, Dora. Να γιατί ο καθένας μας πρέπει να ’ναι έτοιμος για τούτη τη μεταμόρφωση.

Dora
Είμαι έτοιμη, Boria, μα φοβάμαι για τον Yanek. Χρόνος. Είναι τόσο…

Annenkov
Μην ανησυχείς για κείνον! Τα πάντα σε κείνον είναι μεγάλα!

Dora
Έχεις δίκιο. Μα τι νομίζεις για τους άλλους; Τον Voinov, τον Stepan, ...

Ακούμε το κουδούνι της εισόδου, μία φορά. Ο Annenkovκάνει μια χειρονομία για να σταματήσει τη Dora που φαίνεται να θέλει να μιλήσει. Το κουδούνι ξαναχτυπά δύο φορές, διαδοχικά.

Annenkov
Αυτός είναι.

Βγαίνει. Η Dora περιμένει, ακίνητη πάντα. Ο Annenkov επιστρέφει με τον Stepan που τον κρατά από τους ώμους.

"Οι Δίκαιοι"

Annenkov : Νίκος Λυγερός 
Dora : Σβέτα Σταμπολίδου
Σχόλια : Βασιλική Τσατσαμπά

Ο άνθρωπος χωρίς όνειρα

Νίκος Λυγερός--Ο άνθρωπος χωρίς όνειρα
''...Ξέρετε, ζούμε σε κοινωνίες που ζουν μέσα στα όνειρά τους. Όταν η κοινωνία δεν το καταλαβαίνει, τους φτιάχνουν και μία Ονειρούπολη. Όταν η κοινωνία ζει μέσα στην Ονειρούπολη βρίσκει ότι η κοινωνία είναι σκληρή. Όταν η κοινωνία είναι σκληρή, γίνεται θέαμα. Όταν είναι θέαμα, γίνεται ψεύτικη. Όταν γίνεται ψεύτικη, γίνεται θέατρο. Άρα εγώ αποφάσισα να αρχίσω κατ' ευθείαν με την αλήθεια του θεάτρου, που ομολογεί σε όλους ότι είναι θέατρο.Δεν είμαστε στον χώρο του ονείρου, αλλά στον χώρο του οράματος. Στην ουσία, αν το σκεφτείτε καλά, όταν σας προτείνουν να ονειρεύεστε, στην πραγματικότητα σας προτείνουν να κοιμάστε. Γιατί μόνο όταν κοιμάστε ονειρεύεστε. Άρα θα ήταν καλό όταν σας πουλάν όνειρα, να μην ξεχνάτε ότι σας πουλάν ύπνο. Και όπως ξέρετε, η λέξη έξυπνος σημαίνει αυτόν που βγαίνει από τον ύπνο. Κατά συνέπεια είναι λίγο δύσκολο να ονειρευτεί.''



Κοντά στη θάλασσα, ένα ζευγάρι συζητά.

Αγαθή: Τι έγινε χθες;
Άγγελος: Συνάντησα το μέλλον.
Αγαθή: Άγγελε, άσε τα αστεία. Δεν έχω καμιά όρεξη.
Άγγελος: Δεν είναι αστείο.
Αγαθή: Πες το πιο λιανά.
Άγγελος: Συνάντησα έναν άνθρωπο.
Αγαθή: Τώρα μάλιστα.
Άγγελος: Αυτό σου αρκεί ;
Αγαθή: Όχι, αλλά είναι μια καλή αρχή.
Άγγελος: Έτσι νόμιζα κι εγώ.
Αγαθή: Δηλαδή τι νόμιζες ακριβώς;
Άγγελος: Ότι αυτός ο άνθρωπος είναι σαν εμάς.
Αγαθή: Και δεν είναι;
Άγγελος: Δεν ξέρω ακριβώς.
Αγαθή: Έχει κάτι το ειδικό; Του λείπει κάτι;
Άγγελος: Δεν ξέρω σε ποιον λείπει κάτι.
Αγαθή: Τι εννοείς;
Άγγελος: Μακάρι να ‘ξερα.
Αγαθή: Ούτε Σωκράτης να ήσουν! Με τι μοιάζει;
Άγγελος: Με μας…
Αγαθή: Τότε ποιο είναι το πρόβλημα;
Άγγελος: Εμείς δεν του μοιάζουμε.
Αγαθή: Και τι πειράζει; Στο κάτω - κάτω γιατί να είμαστε όλοι ίδιοι;
Άγγελος: Σωστά.
Αγαθή: Επιτέλους.
Άγγελος: Την ίδια στιγμή εντάξει αλλά όταν είναι διαφορετικές.
Αγαθή: Άντε πάλι.
Άγγελος: Ένιωθα ότι δεν τον άγγιζε το παρόν.
Αγαθή: Αυτό είναι αδύνατο.
Άγγελος: Κι όμως.
Αγαθή: Βάλθηκες να με σκάσεις σήμερα;
Άγγελος: Δεν έχει σημασία το σήμερα αν…
Αγαθή: Τι αν;
Άγγελος: Αν δεν βλέπεις το αύριο.
Αγαθή: Μην ξεχνάς ότι δεν ήμουν μαζί σου χθες.
Άγγελος: Δεν μπορώ να το ξεχάσω.
Αγαθή: Και γιατί παρακαλώ;
Άγγελος: Γιατί σ’ αγαπώ. Το ξέχασες.
Αγαθή: Κάπου κάπου είσαι τρυφερός.
Άγγελος: Χαμογελώντας. Όχι πάντα.
Αγαθή: Κάτι έγινε χθες.
Άγγελος: Έχεις δίκιο.
Αγαθή: Θα μου πεις ή θα βάλω τα κλάματα;
Άγγελος: Προσπαθώ να συγκεντρώσω τις ιδέες μου.
Αγαθή: Τόσο δύσκολο είναι;
Άγγελος: Αν ήξερες τι έζησα.
Αγαθή: Θα με πεθάνεις σήμερα!
Άγγελος: Εγώ πέθανα χθες.
Αγαθή: Ανήσυχα. Τι θες να πεις; Τον αγκαλιάζει.
Άγγελος: Δεν βρίσκω τα λόγια.
Αγαθή: Αγκάλιασέ με κι εσύ. Την αγκαλιάζει
Άγγελος: Ήταν τόσο κοντά μου…
Αγαθή: Ποιος;
Άγγελος: Το μέλλον.
Αγαθή: Τι;
Άγγελος: Ο άνθρωπος.
Αγαθή: Ποιος;
Άγγελος: Ο άνθρωπος χωρίς όνειρα.


Δίπλα στο γιατί

Κοντά στα σιδερένια λουλούδια της λίμνης, ένα ζευγάρι.

Μυρσίνη: Σε πλήγωσα;
Μιχάλης: Δεν πειράζει…
Μυρσίνη: Το ξέρω ότι σε πλήγωσα. Μη λες ψέματα.
Μιχάλης: Είπα απλώς ότι δεν πειράζει. Δεν είναι ψέμα.
Μυρσίνη: Άρα σε πλήγωσα.
Μιχάλης: Ναι, αλλά δεν πειράζει.
Μυρσίνη: Το θέμα δεν είναι αν πειράζει ή όχι. Απλώς δεν θέλω να σε πληγώνω.
Μιχάλης: Δεν γίνεται αλλιώς.
Μυρσίνη: Μα, γιατί;
Μιχάλης: Γιατί ανήκεις στον κόσμο μου.
Μυρσίνη: Και τι σημαίνει αυτό;
Μιχάλης: Είμαι υπεύθυνος για σένα.
Μυρσίνη: Ακόμα και αν δεν το θέλω.
Μιχάλης: Είμαι το παρελθόν και το μέλλον.
Μυρσίνη: Μα βλέπω μόνο το παρόν.
Μιχάλης: Κοίτα με.
Μυρσίνη: Αυτό κάνω…
Μιχάλης: Όχι, κοιτάς την αγάπη σου.
Μυρσίνη: Κάνω λάθος;
Μιχάλης: Όχι, απλώς δεν βλέπεις την ανθρωπιά.
Μυρσίνη: Θα ’πρεπε;
Μιχάλης: Έχεις δίκιο, δεν έχει νόημα.
Μυρσίνη: Τότε, τι έχει;
Μιχάλης: Το πάθος.
Μυρσίνη: Αυτό δεν είναι που σε πληγώνει;
Μιχάλης: Όχι, η κοινωνία.
Μυρσίνη: Πώς να ζήσουμε αλλιώς;
Μιχάλης: Μέσα στην ανθρωπότητα.
Μυρσίνη: Και τι σημαίνει αυτό για μας;
Μιχάλης: Ότι υπάρχουν οι άλλοι.
Μυρσίνη: Εσένα θέλω, όχι τους άλλους.
Μιχάλης: Κι εγώ το ίδιο. Όμως υπάρχουν και οι άλλοι.
Μυρσίνη: Και πρέπει να θυσιαστείς γι’ αυτούς;
Μιχάλης: Μόνο να πεθάνω.
Μυρσίνη: Ζωντανό σε θέλω, ακούς! Ακόμα και πληγωμένο αλλά ζωντανό.
Μιχάλης: Το ξέρω. Δεν θα σ’ αφήσω.
Μυρσίνη: Είσαι ο άνθρωπος μου!
Μιχάλης: Είμαι η ανθρωπιά σου.
Μυρσίνη: Κοίτα τον ήλιο. Τι βλέπεις;
Μιχάλης: Τη δικαιοσύνη.
Μυρσίνη: Ακόμα και άδικο, εσένα θέλω.
Μιχάλης: Δεν επέλεξα να είμαι δίκαιος.
Μυρσίνη: Τότε, γιατί;
Μιχάλης: Έπρεπε.
Μυρσίνη: Γιατί;
Μιχάλης: Δεν μπορώ να ξεχάσω τα θύματα.
Μυρσίνη: Όλοι το έκαναν και τι έγινε;
Μιχάλης: Οι δίκαιοι δεν τα ξέχασαν.
Μυρσίνη: Πόσοι νομίζεις ότι είναι οι δίκαιοι;
Μιχάλης: Ελάχιστοι.
Μυρσίνη: Ακριβώς! Και νομίζεις πως θα τα καταφέρετε;
Μιχάλης: Αυτός είναι ο λόγος της ύπαρξης μας.
Μυρσίνη: Όχι! Εσένα σε θέλω για μένα.
Μιχάλης: Για σένα ζω.
Μυρσίνη: Αλλά πεθαίνεις για τους άλλους.
Μιχάλης: Θα πεθάνω και για σένα.


Νίκος Λυγερός: Ο άνθρωπος χωρίς όνειρα - Αλεξανδρούπολη 14/12/08


Ο χρόνος είναι μαζί μας!

Νίκος Λυγερός--Ο χρόνος είναι μαζί μας!

Ο χρόνος είναι μαζί μας!

Ποιός το πιστεύει πραγματικά
στην κοινωνία της λήθης
όπου υπάρχει μόνο το παρόν;

Απλά κανένας!

Πρέπει ν’ ανήκει κανείς
στην Ανθρωπότητα
για να το αποδεχτεί.

Ποιος θα είναι μαζί του;

Το κρίσιμο ερώτημα
αγγίζει λιγότερους
αν δεν έχουν Δάσκαλο.

Πάντως υπάρχουν τα Τέρατα.

Γι’ αυτό μην ανησυχείς
ακόμα κι αν υποκύψεις
αυτά θα είναι εδώ.

Διότι είναι μόνο Ανθρωπότητα και Χρόνος!

Μόνος με την Ανθρωπότητα!

Νίκος Λυγερός-Μόνος με την Ανθρωπότητα

Μόνος με την Ανθρωπότητα!
εφόσον έτσι έχεις αποφασίσει,
θα παλέψω ενάντια στους Θεούς σου
και στην κοινωνία σου των αθάνατων
που δεν αντέχει το φως
ούτε τη δικαιοσύνη των ανθρώπων
επειδή προτιμούν όλοι να ζήσουν
ακόμα και μέσα στον ίδιο το θάνατό τους
από το να διακινδυνεύσουν να πεθάνουν
ζώντας μια μόνη στιγμή.
Γι’ αυτό πρόσεχε
επειδή ο κόσμος σου θα καταρρεύσει
κάτω από το βάρος της μνήμης
και το μεγαλείο του πεπρωμένου
ο μύθος γεννιέται τώρα.



Στην άκρη του τίποτα

Νίκος Λυγερός--Στην άκρη του τίποτα


Στην Ελβετία. Στην άκρη της λίμνης.

Ο Stepan και ο Voinov είναι καθισμένοι σ’ ένα παγκάκι αντίκρυ στη λίμνη.

Stepan, ένα χαρτί στο χέρι
Το κόμμα πήρε την απόφασή του: μέσα σε δύο βδομάδες πρέπει να είμαι στη Μόσχα.

Voinov
Πότε φεύγεις;

Stepan, με αποφασιστικότητα
Το νωρίτερο δυνατόν. Θα πάρω το πρώτο τρένο.

Voinov, ξαφνιασμένος
Φαίνεσαι απογοητευμένος.

Stepan
Θα προτιμούσα μια εγγύτερη ημερομηνία. Μα οι διαταγές είναι διαταγές. Πρέπει να υπακούμε: αυτή είναι η δύναμή μας.

Voinov
Δεν σε καταλαβαίνω Stepan! Εσύ που είσαι τόσο ανεξάρτητος και αντίθετος με κάθε μορφή εξουσίας…

Stepan, με τόνο ξερό αλλά φιλικό
Δεν υπάρχει τίποτε να καταλάβεις Alexis. Οι διαταγές είναι πάντοτε καθαρές. Δεν είμαστε παρά μόνον πιόνια σε μια επανάσταση εν κινήσει. Καμία πρωτοβουλία δεν θα είναι ανεκτή. Είμαστε όπως οι αθάνατοι της τελικής μάχης: δίκαιοι, άκαμπτοι και κυρίως αναλώσιμοι.

Voinov, συναινώντας
Έχεις αναμφίβολα δίκιο.

Stepan, αλλάζοντας τόνο
Έμαθες για τη σφαγή;

Voinov, με επαναστατικότητα
Ναι! Το μαστίγιο έπεσε πάλι στην Αγία Πετρούπολη.

Stepan
Τη φορά τούτη, θα εκδικηθούμε. Θα φτάσουμε ως το τέλος…

Voinov
Στη θυσία;

Stepan, χαμογελώντας
Ακόμη πιο μακριά…

Voinov
Είναι παράξενο το χαμόγελό σου Stepan.

Stepan
Βλέπεις αυτή τη λίμνη; Είν’ η εικόνα της ανθρώπινης ψυχής: μεγάλη, όμορφη και απύθμενη· μάταιη με λίγα λόγια.

Voinov
Πώς μπορείς να το λες αυτό; Η ψυχή μας, είναι ό,τι μας χαρακτηρίζει. Η ουσία της ύπαρξής μας, εκείνη ολόκληρου του λαού μας.

Stepan
Είμαι σαν τη φωτιά: δεν μπορώ να ζήσω παρά μόνον καταστρέφοντας. Δεν εξαγνίζω παρά μόνον καίγοντας.

Voinov
Πρέπει να έχεις πολύ πονέσει Stepan

Stepan
O πόνος δεν είναι τίποτε μπροστά στην επανάσταση!

Voinov
Ναι, αλλά για ποιον σκοπό;

Stepan
Το τίποτα!

Σιωπή. Ο Voinov φαίνεται καταβεβλημένος από την ομολογία τούτη.

Επιχείρηση Νέμεσις

Νίκος Λυγερός: Επιχείρηση Νέμεσις

Σε ένα δικαστήριο του Βερολίνου, το σωτήριο έτος 1921 ...


Ο Πρόεδρος
Ποιο είναι το επώνυμό σας;


Ο κατηγορούμενος
Tehlirian.


Ο Πρόεδρος
Το όνομά σας;


Ο κατηγορούμενος
Soghomon.


Ο Πρόεδρος
Η ημερομηνία γέννησής σας;


Ο κατηγορούμενος
2 Απριλίου του 1897.


Ο Πρόεδρος
Ο τόπος γέννησής σας;


Ο κατηγορούμενος
Pakarish, κοντά στην πόλη Erzincan.


Ο Πρόεδρος
Μέσα στην Οθωμανική Aυτοκρατορία…


Ο κατηγορούμενος
Η Erza ήταν η κύρια εστία των Αρμενίων μέσα στο αρχαίο βασίλειο της Αρμενίας.


Ο Πρόεδρος
Δεν σας ζητάμε να ανακατασκευάσετε την ιστορία. Απλά να απαντήσετε στα ερωτήματά μας.


Ο κατηγορούμενος
Σ’ αυτή την περίπτωση, επιτρέψτε μου να σας πω ότι η Οθωμανική αυτοκρατορία σύντομα θα πεθάνει.


Ο Πρόεδρος
Η πολιτική δεν έχει θέση μέσα στο δικαστήριό μου.


Ο κατηγορούμενος
Κατά συνέπεια, θα μου επιτραπεί να φύγω.


Ο Πρόεδρος
Κατηγορείστε για έγκλημα ενάντια στο πρόσωπο του Ταλαάτ Πασά.


Theodor Niemeyer
Ο κύριος Soghomon Tehlirian δεν έχει αμφισβητήσει ποτέ αυτήν την κατηγορία.


Ο Πρόεδρος
Θεωρείται ένοχος για αυτό;


Ο κατηγορούμενος
Όχι. Δεν έχω κάνει παρά το καθήκον μου.


Ο Πρόεδρος
Να δολοφονήσετε έναν άνθρωπο;


Ο κατηγορούμενος
Ο Ταλαάτ ήταν ένας δήμιος!


Ο Πρόεδρος
Σας παρακαλώ! Ησυχία! Στις 15 Μαρτίου του σωτήριου έτους 1921, πήρατε το δικαίωμα να σκοτώσετε με μία σφαίρα περίστροφου, μέσα στην πόλη του Βερολίνου, στο φως της ημέρας και παρουσία αρκετών μαρτύρων. Αμφισβητείτε τα γεγονότα;


Ο κατηγορούμενος
Απολύτως όχι! Αντίθετως, τα διεκδικώ!


Theodor Niemeyer
Βλέπετε, κύριε Πρόεδρε, ο πελάτης μου δεν αμφισβητεί τίποτα.


Ο Πρόεδρος
Αυτό είναι γεγονός! Ποια είναι λοιπόν η θέση της υπεράσπισής σας;


Theodor Niemeyer
Για να απαντήσω στο ερώτημα αυτό, θα πρέπει να επιστρέψω στην Επιχείρηση Νέμεσις.


Ο Πρόεδρος
Περί τίνος πρόκειται;


Theodor Niemeyer
Η δράση αυτή οργανώνεται από την Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία για την εκτέλεση της ποινής των δικαστηρίων, όταν αυτά έχουν αποφανθεί ερήμην.


Ο Πρόεδρος
Και με ποιο δικαίωμα, κύριε Συνήγορε;


Theodor Niemeyer
Αυτό της Ανθρωπότητας!


Ο Πρόεδρος
Για ποιο δικαίωμα μιλάτε;


Theodor Niemeyer
Γι’ αυτό που αφορά το μέλλον...


Ο Πρόεδρος
Δεν σας καταλαβαίνω, να δώσετε εξηγήσεις.


Theodor Niemeyer
Ο κύριος Soghomon Tehlirian είναι ένας επιζών! Επέζησε μιας σφαγής, τόσο ολικής, τόσο συστηματικής, τόσο οργανωμένης, ώστε αυτή η λέξη δεν είναι αρκετή! Αλλά ας αφήσουμε στους νομικούς του μέλλοντος, να βρουν την δίκαιη λέξη. Σε κάθε περίπτωση, έχουμε να κάνουμε με ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.


Ο Πρόεδρος
Να είστε πιο ακριβής, κύριε Συνήγορε.


Theodor Niemeyer
Ο Ταλαάτ Πασάς έδωσε εντολή να σκοτωθούν συστηματικά Αρμένιοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά , χωρίς εξαίρεση.


Ο Πρόεδρος
Αυτή είναι η αιτιολόγησή σας;


Theodor Niemeyer
Ο κύριος Soghomon Tehlirian επιβίωσε αλλά είδε τον λαό του συνθλίβεται από την βαρβαρότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.


Ο Πρόεδρος
Κι αυτό, σύμφωνα με εσάς, του έδωσε το δικαίωμα να σκοτώσει τον κύριο Ταλαάτ Πασά.


Theodor Niemeyer
Δεν σας μιλώ για δικαίωμα, κύριε Πρόεδρε.


Ο Πρόεδρος
Ωστόσο, αυτό είναι το σωστό μέρος για αυτό.


Theodor Niemeyer
Το να μιλάς για καθήκον, όλοι οι χώροι είναι κατάλληλοι! Κύριε Πρόεδρε, μπορείτε να φανταστείτε τις διαπραχθείσες ωμότητες;


Ο Πρόεδρος
Με δυσκολία, σας ομολογώ. Αλλά δεν είναι αυτός εδώ ο σκοπός μας. Γιατί φαντάζομαι αρκετά καλά τη δολοφονία του θύματος.


Theodor Niemeyer
Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα. Το έγκλημα που διαπράχθηκε εναντίον του αρμενικού λαού είναι απλά αδιανόητο για έναν άνθρωπο σαν εσάς ή σαν εμένα. Κι όμως, σχεδιάστηκε από τον Ταλαάτ Πασά.


Ο Πρόεδρος
Έτσι τον κατηγορείτε ότι έχει διαπράξει ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.


Theodor Niemeyer
Ακριβώς, κύριε Πρόεδρε.


Ο Πρόεδρος
Έστω, πιστεύετε ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το γεγονός για να διαπραχτεί η δολοφονία εναντίον ενός ατόμου;


Theodor Niemeyer
Δεν υπάρχει από την πλευρά μας καμία επιθυμία να αρνηθούμε τη δολοφονία του Ταλάτ Πασά, το έχετε καταλάβει , κύριε Πρόεδρε. Η άποψή μας είναι διαφορετική...


Ο Πρόεδρος
Νομίζω ότι το έχω διαπιστώσει, Κύριε Συνήγορε ... Συνεχίστε ...


Theodor Niemeyer
Το σημαντικό σ’ αυτή την υπόθεση, δεν είναι τα γεγονότα που κανείς εδώ δεν αρνείται, αλλά οι αιτίες. Μπορείτε να φανταστείτε την ψυχική κατάσταση ενός επιζώντα αφού έχει δει τα πεδία του τρόμου που προκλήθηκαν από τη βούληση του οθωμανικού συστήματος;


Ο Πρόεδρος
Προσπαθώ, Κύριε Συνήγορε.


Theodor Niemeyer
Αυτό δεν είναι αρκετό. Γιατί είμαστε στο Βερολίνο, σε μια χώρα του δικαίου που σέβεται τα άτομα. Ενώ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, μόνον οι διαταγές είναι σεβαστές και τίποτα άλλο. Εάν μια ανθρώπινη ζωή θεωρηθεί περιττή, απλά εξολοθρεύεται. Μόνο που εδώ μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Καταλαβαίνετε, κύριε Πρόεδρε;


Ο Πρόεδρος
Προσπαθώ να εκτιμήσω την υπεράσπισή σας.


Theodor Niemeyer
Ωστόσο, τα πράγματα είναι απλά. Φανταστείτε ένα δάσος που καίγεται, κύριε Πρόεδρε, ένα δάσος από εκατοντάδες χιλιάδες δέντρα. Πιστεύετε, μάλλον, ότι η αναλογία τελειώνει εκεί. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει, κύριε Πρόεδρε, το αντίθετο!


Ο Πρόεδρος
Τι χειρότερο θα πρέπει να φανταστώ;


Theodor Niemeyer
Μια πυρκαγιά εξαπλώνεται φυσικά χωρίς καμία ειδική επέμβαση. Ενώ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ήταν απαραίτητο να δοθεί η εντολή προκειμένου να εξαπλωθεί η σφαγή του αρμενικού λαού και αυτή η εντολή δόθηκε από τον Ταλαάτ Πασά... Αλλά υπάρχει και χειρότερο, κύριε Πρόεδρε ... Ο θάνατος δεν εξαπλώνεται έτσι διάμεσο των νεκρών.


Ο Πρόεδρος
Πού θέλετε να καταλήξετε, Κύριε Συνήγορε;


Theodor Niemeyer
Το έγκλημα αυτό κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκε είναι ακόμα πιο φρικαλέο. Φανταστείτε ένα θύμα στη θέση του κάθε δέντρου. Και όλα αυτά τα θύματα σφαγιάστηκαν, βιάστηκαν, κάηκαν. Υπάρχει, λοιπόν, αυτή η λεπτομέρεια που κάνει όλη τη διαφορά.


Ο Πρόεδρος
Ποια;


Theodor Niemeyer
Έπρεπε να καούν, ένα προς ένα, κάθε ένα από αυτά τα δέντρα. Μπορείτε να καταλάβετε τι μίσος πρέπει να έχετε μέσα σας για να κάψετε ένα δέντρο, να το δείτε να καίγεται, και να προχωρήσετε στο επόμενο; Μπορείτε να φανταστείτε αυτό για εκατοντάδες χιλιάδες φορές, κύριε Πρόεδρε;


Ο Πρόεδρος
Όχι, αυτό είναι αδύνατο για εμάς.


Theodor Niemeyer
Κι όμως αυτή είναι η εκτελεθείσα εντολή του Ταλαάτ Πασά, ο οποίος διέπραξε αυτό το αδιανόητο έγκλημα για έναν άνθρωπο σαν και εσάς. Γι 'αυτό και ένας επιζών έγινε δίκαιος, κύριε Πρόεδρε.