Νίκος Λυγερός: Νοημοσύνη και Άνθρωπος (video) +Italian Translate

"Θα μιλήσουμε λοιπόν για τον άνθρωπο και την νοημοσύνη. … θεωρείτε όλοι ότι είσαστε και άνθρωποι και ότι έχετε νοημοσύνη, μπορεί μετά από μία ώρα να αναρωτιέστε και για το ένα και για το άλλο. … νοημοσύνη θα είναι αυτό που έχετε χωρίς να έχετε μάθει τίποτα. Άρα αυτόν που έχει μόνο νοημοσύνη θα τον ονομάσουμε ΗΛΙΘΙΟ. Ο ηλίθιος θα είναι ο έξυπνος που δεν έχει γνώσεις. Άρα ηλίθιος δεν είναι ο βλάκας. Βλάκας είναι αυτός που δεν έχει καν την νοημοσύνη. … Αν έχετε μόνο νοημοσύνη έχετε ένα πρόβλημα γιατί δεν έχετε μνήμη. Φανταστείτε ότι μετά από πέντε λεπτά δεν θυμάστε τι έχετε κάνει. Φανταστείτε λοιπόν να έχετε μνήμη μόνο για πεντάλεπτο. Το χρυσόψαρο μέσα στη γυάλα έχει τόσο μικρή μνήμη που την ώρα που κάνει τον γύρο δεν βλέπει ότι είναι ο ίδιος γύρος. Άρα συνεχώς ταξιδεύει. Το χρυσόψαρο δεν βαριέται γιατί βλέπει συνεχώς κάτι νέο. Άμα δεν έχετε μνήμη βλέπετε συνεχώς κάτι νέο. Άρα δεν είναι απαραίτητα καλό. Ζούμε σε μια εποχή όπου πρέπει να είμαστε νέοι και όμορφοι … Εμείς επειδή είμαστε από την μεριά των γέρων θα προσπαθήσουμε να είμαστε ωραίοι. Αν δεν είσαστε όμορφος, πρέπει να είσαστε ωραίος … Φανταστείτε ότι σας έχουν περιορίσει στο πεντάλεπτο. Το ερώτημα που πρέπει να θέσετε στον εαυτό σας είναι κατά πόσο είσαστε άνθρωπος. Θα δυσκολευτείτε να μπείτε στον τομέα της αξιολογίας (που έχει σχέση με τις αξίες) και να αποδείξετε ότι είσαστε άνθρωπος. Χρειαζόσαστε ένα μεγαλύτερο πάχος χρόνου, μεγαλύτερη μνήμη. Για έναν άνθρωπο που έχει μόνο αυτή τη μνήμη δεν αλλάζουν οι μέρες, δεν αλλάζει η εβδομάδα, ούτε ο μήνας, ούτε ο χρόνος και ζει συνεχώς στο ίδιο παρόν. Στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με το μοντέλο του κοινωνικού ατόμου.

0:05:32 Αν μεγαλώσουμε λίγο το βάθος της μνήμης τότε θα μπορούμε να εντάξουμε μερικά στοιχεία από αυτό που ονομάζουμε ανθρωπότητα. Άτομο είναι το στοιχείο που ανήκει στην κοινωνία. Άνθρωπος είναι το στοιχείο που ανήκει στην ανθρωπότητα. … Όταν δεν έχετε μνήμη μπορούν να σας χειραγωγήσουν. Στην ηλικία που είστε, είστε το ιδανικό κοινό για δικτατορίες γιατί; Πρώτα απ’ όλα δεν τις έχετε ζήσει. Άρα θα είναι κάτι νέο. Εφόσον θα είναι κάτι νέο θα έχετε και ενθουσιασμό. Θα είσαστε από τους πρώτους που θα παλέψουν γι’ αυτόν τον «ιερό αγώνα» γιατί οι γέροι θα είμαστε οι συντηρητικοί. Αν διαβάσετε στην ιστορία θα δείτε ότι κάθε φορά που υπήρχε ένα δικτατορικό καθεστώς ο πρώτος στόχος ήταν η παιδεία, γιατί είσαστε τα καλύτερα θύματα. Εφόσον δεν έχετε μνήμη όταν σας δίνουν δεδομένα δεν μπορείτε να τα συγκρίνετε.

0:09:33 Γενικά όλοι οι νέοι είστε πολύ καλοί στην ταχύτητα. Πάτε πιο γρήγορα από τους γέρους. Έχετε ένα μικρό ελάττωμα, δεν ξέρετε που να πάτε! Αλλά πάτε γρήγορα. Άρα το θέμα είναι ο στόχος. Ο γέρος που δεν μπορεί να τρέξει γρήγορα θα ψάξει πρώτα τον στόχο. Μετά μπαίνει το πλαίσιο της τεμπελιάς. Η τεμπελιά είναι πολύ καλή γιατί αυτό είναι το διαχωριστικό στοιχείο μεταξύ της εξυπνάδας ή όχι. Αν δεν είσαστε καθόλου τεμπέληδες πολύ συχνά είστε μόνο βλάκες, γιατί η τεμπελιά είναι το απαραίτητο στάδιο της νοημοσύνης. Αν δεν είσαστε τεμπέλης δεν σας πειράζει να κάνετε το ίδιο πράγμα. Όπως συχνά δεν έχετε μνήμη έχετε την εντύπωση ότι κάμνετε κάτι καινούργιο. Άρα η ιδέα είναι να θυμηθείτε ότι το έχετε κάνει.

0:11:52 Το θέμα των νέων γενικότερα είναι ότι δεν έχετε πολλές αντοχές. Η ταχύτητα πάει με τη λήθη. Ότι κάμνετε γρήγορα το ξεχνάτε γρήγορα. Να το θυμάστε και για τις σχέσεις σας … Το διάβασμα δεν πάει γρήγορα, αυτό λέγεται πέρασμα, συνήθως είμαστε στα περάσματα … το μάτι σας πέρασε από πάνω από πού ήταν να διαβάσετε … αυτό που περνάτε το λέτε διαβάζω, αυτό που διαβάζετε το λέτε μελετάω, αυτό που λέτε μελετάω λέτε το έμαθα. Η ταχύτητα πάει με τη λήθη, η βραδύτητα πάει με τη μνήμη. Είναι μερικά παιδιά που είναι πιο αργά, αντέχουν περισσότερο και μετά θυμώνουν-θυμούνται. Το θέμα είναι, να θυμάστε ή να μην ξεχνάτε; Ποια είναι η διαφορά.

0:16:34 Υπάρχουν μερικοί από σας που δεν έχουν παρέες; Αυτό που θα εξηγήσουμε για τις παρέες να μην το πείτε στην παρέα σας. Τα άτομα ψάχνουν τις παρέες για να βρουν τον εαυτό τους. Είσαστε με μια παρέα και σας λέει κάποιος τι κάνατε; Λέτε, τίποτα περάσαμε καλά. Αυτός είναι ο στόχος της παρέας. Όταν βγαίνετε με κάποιον για μια παρέα είναι για να βρεθείτε με κάποιον που σας μοιάζει για να μην κάνετε τίποτα και να το ευχαριστηθείτε. Αυτός είναι ο στόχος της παρέας. Ο στόχος της ομάδας είναι να βρείτε ανθρώπους που σας συμπληρώνουν για να κάνετε ένα έργο. Εδώ έχετε ένα ανθρώπινο πλαίσιο που είναι πιο δύσκολο. Στις παρέες οι δείκτες νοημοσύνης σχετίζονται. Το πιο ωραίο βέβαια είναι ότι ο καθένας μέσα στη παρέα θεωρεί ότι είναι ο πιο έξυπνος της παρέας, αλλά ξεχνάει ότι είναι ο καθένας. … Το ωραίο στις παρέες είναι ότι επιπλέον συμφωνείτε. Τα δικτατορικά καθεστώτα το πρώτο πράγμα που κάνουν όταν πιάνουν ένα νέο είναι να πιάσουν την παρέα του γιατί είναι του ίδιου τύπου, όπως επηρεάζουν αυτόν θα επηρεάσουν και την παρέα του. Εκτός αν αντιστέκονται.

0:32:24 Η έννοιες που έχουν αξίες είναι συχνά πολύπλοκες ως δομή και είναι απλές. Τι είναι μια εκκλησία; Αν σας πω περιγράψτε μου μια εκκλησία τότε θα αρχίσετε να δυσκολεύεστε …

0:43:57 Ο καθηγητής θέλει να είναι αποδεκτός, ο δάσκαλος δέχεται την αμφισβήτηση. Εδώ ακόμα κι ο Χριστός τη δέχτηκε, δηλαδή, έδειξε τα χέρια του στον Θωμά. Ο δάσκαλος γιατί δέχεται την αμφισβήτηση; Γιατί η αμφισβήτηση είναι η πρώτη μορφή διαλόγου. Η μίμηση είναι η πρώτη μορφή θαυμασμού. Ο κανονικός καθηγητής θέλει οι φοιτητές να είναι σαν αυτόν. … θέλει να απαντήσετε όπως θα απαντούσε αυτός. Ο δάσκαλος θέλει από σας απλώς να βρείτε μια λύση. Μπορεί να είναι μια διαφορετική, δεν μας πειράζει. Ο δάσκαλος θα σας πει να διασταυρώσετε αυτά που σας λέει, να μην τα πιστεύετε, να θεωρείτε ότι είναι λάθος.

0:46:20 Πρέπει να δώσεις χρόνο στον άλλον, να σε αμφισβητήσει, να πει δεν μπορεί να είναι σωστό αυτό που λες, να το βρει και αν το βρει προχωράει στο επόμενο. Αν σου πει, δάσκαλε δεν το κατάλαβα, του εξηγείς. Αλλά δεν του εξηγείς πριν. Οι καθηγητές σας εξηγούν πριν νιώσετε την δυσκολία, γιατί είναι ο τρόπος για να επιβληθούν πιο γρήγορα.

0:52:27 Δεν υπάρχει πλαίσιο εμπιστοσύνης μεταξύ δασκάλου και μαθητή διότι ο δάσκαλος δεν του κρύβει κάτι. Πάει ανάποδα. Ενώ εσείς λέτε, πρέπει να τον εμπιστεύεσαι τον δάσκαλο. Όχι, γιατί άμα το κάνετε αυτό όταν θα σας πει κάτι το οποίο είναι λανθασμένο θα συμφωνήσετε.

0:57:57 Για να αντισταθείς, θες αντοχή, θες κότσια, θες ανθεκτικότητα, είναι δύσκολο. Για να αντιδράσεις, σου λεν κάτι αντιδράς αμέσως. Η αντίσταση είναι μια έννοια που είναι πολύ σημαντική για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι το άτομο που αντιστέκεται, και γιατί αντιστέκεται; Γιατί θυμάται. Αν θυμάστε τότε η νοημοσύνη σας έχει κομμάτια ανθρωπότητας. Το πιο χαρακτηριστικό κομμάτι της ανθρωπότητας που έχει η νοημοσύνη σας είναι η μνήμη, την οποία σιγά-σιγά θα την μετατρέψετε σε συλλογική μνήμη, δηλαδή δεν θα είσαστε πια μόνος, δεν θα έχετε ένα φαινόμενο σολιψισμού, θα έχετε ένα διαχρονικό σημείο.

1:10:13 Τη νοημοσύνη την έχετε ή δεν την έχετε. Η σκέψη είναι αυτό που σας διδάσκει ο δάσκαλος. Η σκέψη πάνω στην σκέψη είναι η συνείδηση. Ξέρεις ότι σκέφτεσαι. Οι υπολογιστές σκέφτονται αλλά δεν το ξέρουν. … Πολύ συχνά στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδος ποντάρουμε πολύ στην ταχύτητα, διευκολύνει τους γρήγορους μαθητές και βέβαια τους κόπανους που απαντάν από αντίδραση. Δεν βάζουνε δύσκολες ερωτήσεις. Άμα βάζαμε δύσκολες ερωτήσεις θα έπρεπε να περιμέναμε ένα τέταρτο μέχρι να έχουμε τη πρώτη απάντηση. … Η αποθέωση του μαθητή προέρχεται από την ταχύτητα της απάντησης.

1:16:13 Αυτό που έχει ξετινάξει το σύστημα της εκπαίδευσης είναι ότι πρέπει να βρούμε ψυχολογικά προβλήματα, να τον δικαιολογήσουμε, να του πούμε, ξέρεις, είσαι κόπανος αλλά δεν πειράζει θα τα καταφέρεις. Ενώ εγώ θεωρώ ότι δεν είναι κόπανος και του δίνω τη δυνατότητα να το σκεφτεί. … Άμα δεν τον σεβόμουνα θα του έλεγα, πήγαινε. … Πες μου γιατί η ερώτησή του («μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις πράξεις μία φορά αναγκαστικά ή όχι;» Εγώ τώρα ξέρω ότι δεν το έχεις βρει – με τους αριθμούς 1, 3, 4, 6 βρείτε το 24 χρησιμοποιώντας τις τέσσερεις μαθηματικές πράξεις) μου αποδεικνύει ότι δεν έχει βρει την απάντηση; Είναι πολύ κακό που έχουμε στην εκπαίδευση το να μην πειράξουμε τον μαθητή. Η διδασκαλία είναι να πειράζω. Άμα δεν πειράζω ο άλλος δεν εξελίσσεται.

1:18:48 Ο Πλάτωνας ήταν μαθητής του Σωκράτη. Ο Αριστοτέλης ήταν μαθητής του Πλάτωνα. Ο Αλέξανδρος ήταν μαθητής του Αριστοτέλη. Δεν με ενδιαφέρει γιατί οι άλλοι δεν έγιναν έτσι. Εμένα αυτό που με αγγίζει είναι ότι αυτή η τετράδα υπάρχει. Μ’ αγγίζει ο άνθρωπος, μ’ αγγίζει το σπάνιο. Δεν με ενδιαφέρει οι άλλοι αν δεν θέλουν να το κάνουν. Ας μη το κάνουν.

1:20:28 Μερικές φορές με ρωτάν οι εκπαιδευτικοί, πώς να αγγίξουμε τα παιδιά; Πρώτον, γιατί θέλετε να τα αγγίξετε; Αλλά και να θέλετε, αυτό που έχει σημασία είναι να σας αγγίξει αυτό.

1:22:16 Η νοημοσύνη φανταστείτε ότι είναι ένα ποτήρι. Μερικοί έχουν μεγάλο ποτήρι και μερικοί έχουν μικρό ποτήρι. Θα μου πείτε γιατί να πάμε στο σχολείο; Το σχολείο είναι αυτό που σας επιτρέπει να το γεμίσετε. Είναι μερικοί που έχουν σφηνάκι, αλλά είναι τίγκα. Και είναι μερικοί που έχουν ένα μεγάλο ποτήρι και είναι άδειο. Δεν χρησιμοποιήθηκαν. … Για τον Τολστόι το μεγαλύτερο ταλέντο είναι να χρησιμοποιείς το ταλέντο σου. Αλλά αυτό είναι μετά-ταλέντο. Τι εννοούμε μετα-ταλέντο; Αυτό που λέει ο Σωκράτης. Όταν ο Σωκράτης λέει, εγώ ξέρω ότι δεν ξέρω, λέμε, μας δουλεύει. Γιατί θεωρούμε ότι εφόσον ξέρει ότι δεν ξέρει τότε γιατί δεν ξέρει, ξέρει τουλάχιστον ότι δεν ξέρει. Δεν έχουν αντιληφθεί ότι το πρώτο ξέρω δεν έχει σχέση με το δεύτερο. Το δεύτερο, εφόσον είναι δεύτερο δεν έχει πια το νόημα του πρώτου. Η σκέψη πάνω στη σκέψη είναι δύο φορές η λέξη σκέψη, αλλά όμως επειδή την έχω βάλει πάνω έχει γίνει συνείδηση, δεν είναι πια σκέψη, έχει αλλάξει. Δηλαδή η γνώση της άγνοιας δεν είναι μια γνώση, είναι μετα-γνώση, είναι πιο πάνω, είναι μία συνείδηση ότι δεν ξέρω. Το ότι συνειδητοποιώ ότι δεν ξέρω δεν σημαίνει ότι ξέρω κάτι, απλώς το συνειδητοποιώ.

Αυτό που προσπαθούσα τώρα με τον μικρό είναι να συνειδητοποιήσει ότι κάτι δεν πάει καλά. Πριν μου έκανε σκέψη. Τώρα έχει μπει στη διαδικασία να κάνει σκέψη πάνω στη σκέψη. Γιατί αυτό που ρώτησα λέει στον Λυγερό ότι δεν το έχω βρει; Αν του έλεγα είναι σωστό ή όχι θα θεωρούσα ότι είναι απλός υπολογιστής. Δεν θα του έδινα την ανθρωπιά, δεν θα έμπαινα σε αυτή τη διαδικασία. Έχετε λοιπόν την εντύπωση, όταν λειτουργούμε κοινωνικά για να βοηθήσουμε κάποιον ότι στην πραγματικότητα δεν τον βοηθάμε να αναπτυχθεί, βοηθάμε τον εαυτό μας για να εκτονωθεί. Την ώρα που δεν το άφησα να πάει εσένα σε νευρίασα. … Όταν διαβάζετε τους διαλόγους του Σωκράτη τώρα, το μόνο που μπορείτε να πείτε για τον Σωκράτη είναι ότι είναι πρήχτης. Δηλαδή λες, έλεος! Από δω τον έχει, από κει τον έχει, …

1:28:23 Βλέπετε τη διαφορά μεταξύ ξεχνώ, δεν ξεχνώ και θυμάμαι; Το θυμάμαι είναι παθητικό, απλώς κρατάς. Το δεν ξεχνώ, αποφασίζεις να αντισταθείς. Μεγάλη διαφορά.

1:29:18 Εγώ αυτό που θέλω να καταλάβω είναι ότι εφόσον υπάρχει τοίχος μετά θα πρέπει να ψάξω για πόρτα. Όταν θα περάσω από την πόρτα, θα βρεθώ ακριβώς πίσω από τον τοίχο, θα είναι σαν να έχω διασχίσει τον τοίχο. Η νοημοσύνη είναι αυτό που εντοπίζει τον τοίχο. Η σκέψη είναι αυτό που σας λέει πώς να τον ξεπεράσετε. Οι δάσκαλοι στο σχολείο σας δίνουν μεθοδολογίες για να ξεπεράσετε τα όρια σας. Για να ξεπεράσετε τα όρια σας όμως δεν πρέπει να είσαστε ισορροπημένοι. Και αυτό που λέει ο Prigogine είναι ότι η δημιουργικότητα στα συστήματα τα πολύπλοκα γίνεται εκτός ισορροπίας. Όταν έχουμε την ισορροπία στα θερμοδυναμικά συστήματα έχουμε μία νέκρα. Όλα σταθεροποιούνται. … Στην εκπαίδευση δεν δίνουμε αρκετό βαθμό ελευθερίας στον μαθητή, γιαυτό πάμε γρήγορα να του δώσουμε τη λύση, και όταν δίνουμε γρήγορα τη λύση δεν καταλαβαίνει τη δυσκολία.

1:31:45 Ανοιχτά προβλήματα. Δηλαδή, όταν βλέπετε την εκφώνηση, φαίνεται απλό. Όταν βλέπετε τη λύση φαίνεται απλό. Αλλά δεν ξέρετε πώς να περάσετε από το ένα στο άλλο. Άρα έχετε ένα τετράγωνο που πρέπει να το κόψετε στα πέντε, όπως θέλετε και να τα ξανασυναρμολογήσετε τα πέντε για να φτιάξετε δύο τετράγωνα. Βλέπετε όμως ότι η εκφώνηση δεν σας βοηθάει να πείτε προς πια κατεύθυνση να πάω για να βρω. Και δυστυχώς δεν χρησιμοποιούμε πολλές ασκήσεις τέτοιου τύπου.

Τώρα μιλάω στους εκπαιδευτικούς. Μετά από δυο-τρία μαθήματα έχετε μία κατάταξη. Δύσκολα ξεκολλάτε από αυτή τη κατάταξη. … θα δείτε όταν βαθμολογείτε έναν που έχει καλούς βαθμούς δεν κοιτάζετε την κόλλα με την ίδιο τρόπο, με αυτόν που έχει κακούς βαθμούς. … Την πρώτη φορά που έκανα ένα μάθημα μαθηματικών πληροφορικής σε μία τάξη, αυτοί είχαν μια κατάταξη μεταξύ τους, βάζω μια άσκηση και πετάγεται ένας και λέει, τέλειωσα. Εγώ δεν τους ξέρω, πηγαίνω και βλέπω ότι τέλειωσε. Μέσα στη τάξη τώρα, οι άλλοι, ε, όχι και τέλειωσε αυτός! Με την κατάταξη που είχε γίνει αυτός δεν μπορούσε να είχε τελειώσει πριν από τους άλλους. Εγώ κάνω ότι δεν ακούω. Βάζω άλλη άσκηση. Καμία σχέση με την πρώτη … τέλειωσα! Εκεί τα πήραν εντελώς οι άλλοι … το πρώτο πράγμα που λεν, είναι αυτοί γνωρίζονται δεν γίνεται, ξέρει ήδη τις ασκήσεις. Γιατί θεωρούν ότι πιθανότατα θα είναι ήδη γνωστός αυτός που θεωρούσαν ότι δεν είναι καλός και ποτέ δεν σκέφτηκαν ότι αυτός ήταν καλός σε τέτοια προβλήματα. Και όταν τους βάλαμε τέτοια προβλήματα, οι κανονικοί μαθητές που κάνουν δεκαπέντε φορές το ίδιο πράγμα χωρίς καμιά δυσκολία ενώ ο άλλος βαριέται.

1:44:32 Χάνουμε χρόνο, γιατί μόνο όταν χάνουμε χρόνο υπάρχει μια επένδυση στο έργο. Δίχως χάσιμο χρόνου δεν παράγουμε τίποτα … Οι συνάδελφοι μου λένε, δεν έχουμε χρόνο, δεν έχουμε τελειώσει την ύλη, τι πρέπει να κάνουμε; Εγώ τους λέω: εγώ είμαι εκτός ύλης, εγώ ασχολούμαι μόνο με ενέργεια, και το να χάνω χρόνο είναι ο μόνος τρόπος που δείχνω στον μαθητή ότι τον σέβομαι. Γιατί αυτός ο χρόνος που χάνει ο ένας είναι ο χρόνος που επενδύει ο άλλος. Κι εφόσον υπάρχει αυτό το χάσιμο χρόνου υπάρχει και μια εξέλιξη και δημιουργείται αυτή η σχέση. Βέβαια είναι μια σχέση που βασίζεται πάνω στη γνώση και δεν είναι θέμα εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη λειτουργεί πολύ μετά. Εμάς μας ενδιαφέρει στη ζωή για να γίνουμε άνθρωποι να υπάρχουν προβλήματα. Γιατί όταν δεν υπάρχουν τα προβλήματα δεν υπάρχουν και οι λύσεις. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι μέσα από τις δυσκολίες μπορείτε να τις ξεπεράσετε. Ξεπερνάμε μόνο τις δυσκολίες όχι ευκολίες! Άρα όταν σας δίνει κάποιος δυσκολίες να λέτε, εντάξει, αλλά όταν το προσπαθήσετε να το κάνετε. Ευχαριστώ πολύ, νάστε καλά.

Γενοκτονία είναι να σου αφανίζω τόσα πολλά στοιχεία που να μην μπορείς να αποδείξεις ότι είσαι εσύ.

1:50:44 Στη ζωή μας ενδιαφέρει, για να γίνουμε άνθρωποι να υπάρχουν προβλήματα, γιατί όταν δεν υπάρχουν τα προβλήματα δεν υπάρχουν και οι λύσεις. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι μέσα από τις δυσκολίες μπορείτε να τις ξεπεράσετε. Ξεπερνάμε μόνο τις δυσκολίες, όχι τις ευκολίες. Άρα όταν σας δίνει κάποιος δυσκολίες να λέτε, εντάξει."

* * * * * * *

Esegesi di Nikos Lygeros sull’argomento “Intelletto e uomo”. Centro culturale di Krya Vrysi, 18/01/2012 frammenti del discorso

Traduzione: Lucia Santini

Parliamo dunque per l’uomo e per l’intelletto……tutti credete che siete uomini e che avete intelletto, forse dopo un’ora vi chiederete sia per l’uno che per l’altro …… intelletto sarà ciò che avete senza avere imparato nulla. Quindi colui che ha solo intelletto lo chiameremo IDIOTA. L’idiota sarà l’intelligente che non ha cognizioni. Quindi l’idiota non è il deficiente. Deficiente è colui che non ha neppure intelletto…Se avete solo intelletto avrete un problema perché non avete memoria. Immaginatevi che dopo cinque minuti non vi ricordiate più cosa avete fatto. Immaginate quindi di avere una memoria solo di cinque minuti. Il pesciolino rosso dentro la palla di vetro ha una memoria così piccola che nel tempo in cui gira non si accorge che fa sempre lo stesso giro. Quindi viaggia in continuazione. Il pesciolino non si annoia perché vede continuamente qualcosa di nuovo. Se non avete memoria vedete sempre qualcosa di nuovo. Quindi la memoria non è necessariamente una cosa buona. Viviamo in un’ epoca in cui dobbiamo essere sempre giovani e belli….Noi poiché siamo dalla parte degli anziani cercheremo di essere piacevoli. Se non siete belli, dovete essere piacevoli… Immaginate che vi abbiano delimitati nei cinque minuti. La domanda che dovete porre a voi stessi è di quanto siete uomini. Vi troverete in difficoltà ad entrare nel campo della valutazione (che è rapportabile ai valori) e dimostrare che siete uomini. Abbiamo bisogno di uno spessore temporale maggiore, memoria maggiore. Per un uomo che ha solo questa memoria non cambiano i giorni, non cambia la settimana, neppure il mese, neppure l’anno e vive sempre lo stesso presente. In realtà abbiamo a che fare con il modello della persona sociale.

0:05:32 Se ingrandiamo di poco la profondità della memoria allora potremmo formulare alcuni elementi di ciò che chiamiamo umanità. Persona è l’elemento che appartiene alla società. Uomo è l’elemento che appartiene all’umanità. Nell’età che avete, siete la cellula sociale ideale per le dittature perché? Prima di tutto non le avete vissute. Quindi sarà qualcosa di nuovo. Poiché sarà qualcosa di nuovo avrete anche entusiasmo. Sarete fra le prime persone che lotteranno per <> perché noi gli anziani saremo conservatori. Se leggete la storia vedrete che ogni qual volta ci fù una dittatura il primo obiettivo era l’istruzione, perché siete le migliori vittime. Dal momento che non avete memoria quando vi danno dei dati non potete confrontarli….

0:09:33 In generale tutti i giovani e voi compresi siete molto bravi nella velocità. Andate più veloci degli anziani. L’anziano che non può correre veloce cerca prima l’obiettivo. Poi entra nel campo della pigrizia. La pigrizia è un bene perché è l’elemento divisorio fra l’intelligenza e non. Se non siete per nulla pigri spesso siete solo deficenti, perché la pigrizia è lo stadio necessario dell’inteletto. Se non siete pigri non vi nuoce di fare la stessa cosa. Ecco che spesso non avete memoria e avete l’impressione che fate qualcosa di nuovo. Quindi la questione è ricordarsi di averlo già fatto…

0:11:52 Il problema dei giovani in generale è che non avete molte resistenze. La velocità si associa all’oblio. Quando fate qualcosa velocemente lo dimenticate velocemente. Ricordatevelo anche nei vostri rapporti….Lo studio non è veloce, se è veloce lo chiamiamo una passata, d’abitudine siamo di passaggio ….l’occhio passa sopra a ciò che avreste dovuto studiare….ciò che passate lo dite lettura,ciò che leggete lo dite studio, ciò che studiate lo dite apprendimento. La velocità si associa all’oblio, la lentezza si associa alla memoria. Ci sono alcuni ragazzi che sono più lenti, resistono di più e poi arrabbiandosi si ricordano. Il problema è, ricordarsi o non dimenticarsi? Dov’è la differenza.

0:16:34 Ci sono alcuni fra voi che non hanno compagnie? Questo che spiegheremo per le compagnie non lo dite alla vostra compagnia. Le persone cercano le compagnie per trovare se stessi. Siete in una compagnia e qualcuno vi chiede cosa avete fatto? Rispondete niente siamo stati bene. Questo è l’obiettivo della compagnia. Quando uscite in compagnia di qualcuno è per ritrovarvi con qualcuno che vi assomoglia per non far nulla e per sentirvi bene. Questo è l’obiettivo della compagnia. L’obiettivo del gruppo è trovare uomini che fungono da vostro complemento perché compiate un’opera. A questo punto siete in un contesto umano che è più difficile. Nelle compagnie i marcatori d’intelligenza sono simili. La cosa bella è che ognuno all’interno della compagnia crede di essere il più intelligente, però si dimentica che è uno qualunque… Il bello delle compagnie è che per di più siete sempre di buon accordo. Le dittature la prima cosa che fanno quando vogliono accostare un giovane accostano la sua compagnia perché è dello stesso tipo, come influenzano il giovane allo stesso modo influenzeranno la sua compagnia. Escluso il fatto che resistino.

0:32:24 I concetti che hanno valori intrinseci hanno spesso un struttura complessa anche se semplici. Che cosa è una chiesa? Se però vi dico di descrivermi una chiesa allora comincerete a trovarvi in difficoltà….

0:43:57 Il professore vuole essere approvato, il maestro invece accetta la contestazione. Pensate che persino Gesù Cristo l’accettò, cioè, ha mostrato le sue mani a Tommaso. Il maestro perché accetta la contestazione? Perché la contestazione è la prima forma di dialogo. L’imitazione è la prima forma di ammirazione. Il professore di norma vuole che i suoi studenti siano uguali a lui…. Vuole che rispondiate come avrebbe risposto lui. Il maestro vuole semplicemente che troviate la soluzione. Forse potrebbe anche essere diversa ma questo non ci nuoce. Il maestro vi dirà di confrontare ciò che lui vi dice, di non crederci, di supporre che è sbagliato.

0:46:20 Bisogna dar tempo all’altro, perché diffidi, perché dica che ciò che dici non può essere giusto, perché la scopra e se lo scopre allora avanzerà nella fase successiva. Se vi dirà, maestro non l’ho capito glielo spiegherai. Ma non glielo spiegherai prima. I professori vi spiegano prima ancora di trovarvi in difficoltà, perché è il modo con il quale si impongono più in fretta.

0:52:27 Non c’è un contesto di fiducia fra il maestro e allievo perché il maestro non gli nasconde nulla. Le cose vanno al contrario. Eppure voi dite, dovete aver fiducia nel maestro. No, perché se agirete così quando vi dirà qualcosa che è sbagliato voi l’accetterete.

O:57:57 Per contrariarsi, ci vuole resistenza, ci vuole coraggio, ci vuole tenacia, è difficile. Per reagire, ti dicono qualcosa e reagisci subito. La resistenza ha un significato più importante per l’uomo. L’uomo è una persona che resiste, e perché resiste? Perché si ricorda. Se ricordate allora il vostro intelletto ha una parte di umanità. La parte più caratteristica dell’umanità che possiede il vostro intelletto è la memoria, la quale pian piano la trasformerete in memoria collettiva, cioè non sarete più soli, non avrete manifestazioni di solipsismo, avrete invece un criterio senza limite di tempo.

1:10:13 L’intelletto o l’avete o non l’avete. Pensare è ciò che vi insegna il maestro. Il pensiero sopra il pensiero è la coscienza. Sai cosa pensi. I compiuters pensano ma non lo sanno….Spesso nel campo dell’istruzione greca diamo importanza alla sveltezza, facilita gli allievi veloci e chiaramente anche i cretini che rispondono per reazione. Non poniamo mai domande difficili. Se ponessimo domande difficili dovremmo attendere un quarto d’ora fin quando avremo la prima risposta…. L’apoteosi dell’allievo deriva dalla velocità della risposta.

1:16:13 Ciò che ha mandato in aria il sistema didattico è che bisogna trovare i problemi psicologici, per scusarlo, per dirgli, sai, sei cretino però non importa ce la farai. Invece io credo che non è cretino e gli do la possibilità di pensarci ….Se non lo avessi rispettato gli avrei detto, vai. … Dimmi perché la sua domanda (<> Io so già che non ha trovato la soluzione del problema con i numeri 1,3,4,6, trovate il numero 24 adoperando le quattro operazioni matematiche) mi dimostra che non ha trovato la risposta? È un gran male che nell’istruzione non stimoliamo l’allievo. L’insegnamento è lo stimolo. Se non stimolo l’altro non si evolve.

1.18.48 Platone era l’allievo di Socrate. Aristotele era l’allievo di Platone. Alessandro era l’allievo di Aristotele. Non mi interessa perché gli altri non si sono formati così. A me ciò che mi colpisce è che ci sia l’insieme dei quattro. Mi interessa l’uomo, mi colpisce la rarità. Non mi interessa se gli altri non vogliono farlo. Che non lo facciano.

1:20:28 Alcune volte mi chiedono gli insegnanti, come stimoliamo i ragazzi? Primo, perché volete stimolarli? Ma anche se volete,quello che è importante è che vi stimoli questo.

1:22:26 Immaginatevi che l’intelletto sia un bicchiere. Alcuni hanno un bicchiere grande altri un bicchiere piccolo. Mi direte perché dobbiamo andare a scuola? La scuola è il mezzo che vi permette di riempirlo. Ci sono alcuni che hanno un bicchierino, ma è strapieno. E ci sono alcuni che hanno un bicchiere grande ma è vuoto. Non sono stati adoperati. …. Per Tolstoi il più grande talento è adoperare il proprio talento. Ma questo è un post-talento. Cosa intendiamo con post-talento? Quello che dice Socrate. Quando Socrate dice, so che non so, diciamo che ci prende in giro. Perché crediamo che dal momento che sa che non sa allora perché non sa, sa almeno che non sa. Non hanno percepito che il primo so non è rapprtabile al secondo. Il secondo, dal momento che è secondo non ha lo stesso significato del primo. Il pensiero sopra il pensiero è due volte la parola pensiero, però poiché l’ho posto sopra il primo è diventato coscienza, non è più pensiero, è cambiato. Cioè la conoscenza della ignoranza non è conoscenza, è post-conoscenza, è più in alto, è una consapevolezza che non so. Il fatto di prender coscienza che non so non vuol dire che so qualcosa, semplicemente ne prendo coscienza. Cercavo di far capire al ragazzo che deve rendersi conto che qualcosa non quadra. Prima ha espresso un pensiero. Ora cerca di pensare sul pensiero. Perché sulla mia domanda non dice a Lygeròs non ho trovato la soluzione? Se gli avessi risposto è giusto o non è giusto avrei supposto che è un compiuter. Non lo avrei trattato con umanità, e non sarei entrato in questo contesto umanitario. Avete quindi l’impressione, che quando agiamo socialmente per aiutare qualcuno in realtà non l’aiutiamo ad evolversi,in realtà aiutiamo noi stessi a sentirci meglio. Nell’ora in cui non l’ho lasciato procedere tu ti sei arrabbiato….Quando leggete i dialoghi di Socrate, l’unica cosa che potete dire per Socrate è che è un rompiscatole. Cioè dite misericordia! Riprende l’interlocutore da tutte le parti.

1:28:23 Intuite la differenza fra dimentico, non dimentico e ricordo? Ricordo è una azione passiva, semplicemente trattengo. Non dimentico invece, decidi di resistere. Una gran differenza.

1:29:18 Quello che voglio comprendere è che dal momento che c’è un muro bisogna che cerco una porta. Quando varcherò la porta mi troverò esattamente dietro il muro, è quindi come se fossi passato attraverso il muro. L’intelletto ha la capactà di individuare il muro. Il pensiero ci dice come superarlo. I maestri a scuola vi insegnano il metodo come superare i vostri limiti. Per superare i propri limiti però dovete essere equilibrati. E Prigogine dice che la creatività nei sistemi complessi diventa squilibrata. Quando abbiamo equilibrio nei sistemi termodinamici regna la stazionarietà. Tutto si stabilizza…. Nell’istruzione non diamo un buon margine di libertà all’allievo, per questo cerchiamo in fretta di dargli la soluzione, e quando diamo velocemente la soluzione non ne comprende la difficoltà.

1:31:45 Problemi aperti. Cioè, quando vedete l’enunciazione, sembra semplice. Quando vedete la soluzione sembra semplice. Ma non sapete come passare da un punto all’altro. Allora, avete un quadrato che bisogna tagliarlo in cinque pari, a piacere e con le cinque parti componete due quadrati. Vedete però che l’enunciazione non vi aiuta a dire verso quale direzione andrò a cercare. E purtroppo non diamo molti di simili esercizi. Adesso parlo agli insegnanti. Dopo due tre lezioni avete una classifica. Difficilmente vi distaccate dalla classifica… vedrete quando valutate uno che ha dei buoni voti non guardate il compito scritto come guardereste quello di colui che ha brutti voti…La prima volta che ho dato lezione di informatica in una classe, gli allievi avevano una classifica fra loro, do un esercizio e all’improvviso uno dice, ho finito. Io non li conoscevo, mi avvicino e vedo che aveva finito. All’interno della classe, gli altri dicevano, e, non non può aver finito lui! Con la classifica che era stata fatta quel ragazzo non poteva aver finito prima degli altri. Faccio finta di non sentire. Do un altro esercizio. Nessuna similitudine con il primo….ho finito! A questo punto grande meraviglia …la prima cosa che dicono, questi due si conoscono, sa da prima gli esercizi. Perché credono che probabilmente l’esercizio gli era noto perché credevano che non era bravo e non hanno minimamente pensato che invece era bravo su questo tipo di esercizi. E quando abbiamo dato questo tipo di esercizi, gli allievi normali fanno quindici volte lo stesso esercizio senza difficoltà invece l’altro si annoia.

1:44:32 Perdiamo tempo, perché solo quando perdiamo tempo c’è investimento nell’opera. Senza perdere tempo non produciamo nulla… I colleghi mi dicono, non abbiamo tempo, non abbiamo finito la materia,cosa dobbiamo fare,io rispondo sono fuori materia io mi occupo solo dell’energia, e perder tempo è il solo modo col quale mostro all’allievo che lo rispetto. Perché il tempo che uno perde è il tempo che investe l’altro. E dal momento che c’è questa perdita di tempo c’è un evolversi e si crea questo rapporto. Certamente è un rapporto basato sulla conocenza e non comprende la fiducia. La fiducia opera molto più tardi. A noi interessa che nella vita per diventare uomini ci siano problemi. Perché se non ci sono problemi non ci sono soluzioni. Quello che è importante è che potete superare le difficoltà all’interno delle stesse. Grazie tante statemi bene.