Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού περι ΑΟΖ και Ελλάδας 17/3/12

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στην εκπομπή 'Casus Belli' της Δ.Αλεξάκη στις 17-03-12, περί της Ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) συναρτήση της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας. 

Ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) - Η μόνη οικονομική λύση που προσφέρει πραγματικές δυνατότητες ανάπτυξης, οι οποίες μετατρέπουν το ελληνικό χρέος σε ποσοστό και μόνο.

Ακολουθούν αποσπάσματα του άρθρου ''Ελληνική ΑΟΖ: Η εθνικά κρίσιμη ανάγκη καθορισμού της", ενώ λίγες γραμμές παρακάτω, το βίντεο της συνέντευξης.

Στρατηγικό βήματα προς την καθιέρωση της ελληνικής ΑΟΖ. 

Η εμμονή μας να λύσουμε όλα τα προβλήματά μας με την Τουρκία, για να καθορίσουμε εκ των υστέρων τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ δεν είναι μόνο μη αποτελεσματική, αλλά και επικίνδυνη σε βάθος χρόνου. Το casus belli, τα 12 ναυτικά μίλια και το πρόβλημα της υφαλοκρηπίδας δεν είναι παρά μόνο λεπτομέρειες σε σχέση με το γενικό πλαίσιο της ΑΟΖ. Η στρατηγική μας αποκτά έναν απλοϊκό χαρακτήρα, όπως το απέδειξαν οι συμφωνίες της Κύπρου με την Αίγυπτο και τον Λίβανο. Το Θέμα μας δεν είναι να επικεντρωθούμε στην Τουρκία και ειδικά με έναν αποκλειστικό τρόπο. Αλλιώς οι καθυστερήσεις και οι πλάγιες επιθέσεις οτο χώρο των διαπραγματεύσεων δεν δίνουν μόνο ιδέες στους άλλους παίκτες της θεωρίας παιγνίων, αλλά δημιουργούν και δεδικασμένα τουλάχιστον στο de facto επίπεδο. Έχουμε το παράδειγμα της Γαύδου με τη Λιβύη. Στην πραγματικότητα, ο καθορισμός της ελληνικής ΑΟΖ δεν έχει λόγο ν’ αρχίσει με την Τουρκία.

• Θεωρούμε ότι το πρώτο βήμα πρέπει να γίνει με τηνΙταλία, η οποία είναι η μόνη χώρα που συνορεύει μαζί μας και ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δίχως προβλήματα με την Τουρκία, με την οποία έχουμε ήδη υπογράψει μια σύμβαση όσον αφορά στο F.I.R.

• Το δεύτερο βήμα θα πρέπει να γίνει με την Αλβανία, και αυτό με δίκαιο τρόπο.

• Το τρίτο βήμα αφορά την Λιβύη και την επίλυση του προβλήματος της Γαύδου.

• Το τέταρτο βήμα πρέπει να γίνει με την Κύπρο, έτσι ώστε να ενισχυθεί το όλο πλαίσιο του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος.

• Και μόνο το πέμπτο βήμα θα αγγίξει την Τουρκία. Έτσι, αυτή η τελική διαπραγμάτευση, που θα γίνεται βέβαια σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, δεν θα είναι σε πρωτογενές επίπεδο, αφού θα έχουν προηγηθελι όλες οι άλλες συμφωνίες τόσο σε ευρωπαϊκό πεδίο όσο και σε ευρωμεσογειακό πεδίο.

Ο Νίκος Λυγερός στο Casus Belli με την Δήμητρα Αλεξάκη - 17/03/2012

Το θέμα της ΑΟΖ δεν είναι μόνο ένα πρόβλήμα, αλλά ένας ολόκληρος προβληματισμός που πρέπει να έχει απαραίτητα η πατρίδα μας, αν θέλει να ενσωματώσει τα νέα δεδομένα που καθορίζουν το παγκόσμιο γίγνεσθαι.Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει νόημα να περιμένουμε τη συγκρότηση μιας επιτροπής με ειδικές αρμοδιότητες όσον αφορά στην ΑΟΖ. Στην πραγματικότητα, η ΑΟΖ πρέπει να συμπεριληφθεί ως ένας παράγοντας στη νοητική μας στρατηγική. Δεν είναι ούτε μία εξαίρεση, ούτε μία ειδική περίπτωση. Ανήκει στα δεδομένα της γεωστρατηγικής μας μέσω της τοποστρατηγικής. Κατά συνέπεια, είναι δική μας ευθύνη να περάσουμε το μήνυμα σε όλο το πολιτικό-διπλωματικό-στρατιωτικό φάσμα, αν θέλουμε πραγματικά να έχουμε απόδοση σε εθνικά θέματα. Εκτός αν λέμε ότι ασχολούμαστε με τα τελευταία, δίχως να πιστεύουμε στο βάθος ότι μπορούμε να τα λύσουμε. Ο προβληματισμός της ΑΟΖ ξεκαθαρίζει πολλά προβλήματα που παρουσιάζονται πρακτικά μόνο σε μεγάλες αποστάσεις. Η εικόνα του Αιγαίου που έχουμε, με τα 6 ναυτικά μίλια, δεν έχει καμιά σχέση με την επόμενη πραγματικότητα. Ας εμπλουτίσουμε τα δεδομένα μας και ας αναδείξουμε τα νοητικά σχήματα που θα μπορέσουν να αντέξουν τις αλλαγές δίχως να υποστούν εκφυλισμούς.

Μαθηματικές λεπτομέρειες και στρατηγικές επιπτώσεις

Στα μαθηματικά προσέχουμε πάντα τις λεπτομέρειες. Αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη, διότι πρόκειται για μια νοητική τέχνη. Στην περίπτωση ης επιστήμης, η πραγματικότητα μέσω της φύσης αναδεικνύει τελικά τις λεπτομέρειες που προκαλούν προβλήματα στις θεωρίες, οι οποίες δεν είναι τίποτα άλλο από μοντέλα. Στην καθημερινότητα δεν δίνουμε λοιπόν σημασία στις μαθηματικές λεπτομέρειες, θεωρώντας ότι δεν έχουν μεγάλη σημασία και βέβαια επιπτώσεις. Κι όσο κανείς δεν έχει μελετήσει με ακρίβεια, όλοι συμφωνούν δίχως να αντιλαμβάνονται τα λάθη τους. Εδώ θα θέλαμε να αναδείξουμε ένα πρόβλημα που ανήκει στις μαθηματικές λεπτομέρειες, όμως έχει στρατηγικές επιπτώσεις. Αρχικά το πρόβλημα προέρχεται από τον συνδυασμό της ύπαρξης του τοπικού και του ολικού. Έχουμε την εντύπωση ότι μία μικρή γωνία είναι ανάλογη με μία μηδενική. Υπολογισμοί στη φυσική μάς δημιουργούν αυτή την τάση, ακόμη και στο επίπεδο ενός κλασικού εκκρεμούς. Η μαθηματική πραγματικότητα είναι ριζικά διαφορετική. Η κλασική ανάλυση επαρκεί για να αποδείξει το λανθασμένο επιχείρημα, ακόμα και μέσω της παραγώγησης. Η αλήθεια είναι ότι μία μικρή γωνία είναι απλώς ανάλογη με μία άλλη μικρή γωνία, εκτός από τη μηδενική. Το πρόβλημα εμφανίζεται στη γεωμετρία, όπου η απόσταση έχει μεγάλη σημασία. Όντως μια μικρή γωνία παραμένει μικρή μόνο σε τοπικό επίπεδο, όσον αφορά στο γραμμικό άνοιγμα και όχι το γωνιακό. Δύσκολα καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει αυτή η λεπτομέρεια. Και μόνο όταν σκεφτόμαστε ολικά και όχι τοπικά το αντιλαμβανόμαστε. Διότι σε μεγάλη απόσταση η παραμικρή γωνία έχει τη σημασία της. Με άλλα λόγια, είναι μία εκφυλισμένη εφαρμογή του «φαινομένου της πεταλούδας», το οποίο ζει στη μορφοκλασματική ανάλυση.Πλέον όλοι μας έχουμε αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του Καστελόριζου όσον αφορά στην ΑΟΖ της Ελλάδας. Το βασικό στοιχείο είναι ότι το νησί του Καστελόριζου επιτρέπει την επαφή των ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδας. Κι όμως, δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Στην πραγματικότητα είναι τοσύμπλεγμα του Καστελόριζου που επιτρέπει αυτήν την επαφή και όχι μόνο το νησί. Αυτή η μικρή διαφορά έχει στρατηγικές επιπτώσεις και γι' αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό να επικεντρωθούμε στη Στρογγύλη. Διότι η διαφορά κάνει τη διαφορά.

Ο ακριβής υπολογισμός της γωνίας δείχνει ότι αυτή η λεπτομέρεια έχει μεγάλες επιπτώσεις μέσω της μέσης γραμμής. Με άλλα λόγια, αν θέλουμε πραγματικά να ενισχύσουμε την όλη μας προσπάθεια, πρέπει να υποστηρίξουμε πρακτικά την οικονομική δραστηριότητα της Στρογγύλης. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στις πηγές που την αναφέρουν όσον αφορά στην ελληνική ΑΟΖ, όποιος κι αν είναι ο φορέας. Και θα πρέπει αυτός ο υπολογισμός να πσρουσιασθεί με ξεκάθαρο τρόπο στους εταίρους στην ΕΕ, για να γνωρίζουν ση η συνεκτικότητα της ευρωπαϊκής ΑΟΖ εξαρ-τάται από αυτή τη μικρή διαφορά, τη μαθηματική λεπτομέρεια που εντοπίσαμε. Πρακτικά, η ανάδειξη του θέματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να ζητηθεί μία ευρωπαϊκή χορηγία στην περιοχή αυτή, η οποία είναι τόσο σημανηκή. Το Φαινόμενο εξηγείται από τον ορισμό της ΑΟΖ, ο οποίος αφορά τα 200 ν.μ. Η μεγάλη απόσταση δίνει σημασία στη μικρή γωνία της κλίσης της ελληνικής ΑΟΖ και επιτρέπει την ύπαρξη του τριπλού σημείου επαφής εκτός κυψέλης Voronoi της Αιγύπτου, πράγμα το οποίο δείχνει την αποτελεσματικότητα των διαγραμμάτων Voronoi για τη μελέτη του προβλήματος, όπου το τοπικό επηρεάζει το ολικό, όπου τα μαθηματικά αναδεικνύουν την στρατηγική.

Από το τριπλό σημείο επαφής έως το Καστελόριζο

Το τριπλό σημείο επαφής των ΑΟΖ της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Κύπρου είναι καθοριστικό, όχι ως ορισμός αλλά ως συνέπεια για το σύμπλεγμα του Καστελόριζου. Αρχικά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο μόνος τρόπος για να υπάρχει επαφή της ΑΟΖ της Ελλάδας με την ΑΟΖ της Κύπρου, είναι να έχει όχι μόνο το Καστελόριζο μια οικονομική δραστηριότητα αλλά και η Στρογγύλη. Επιπλέον, πρέπει η τοπική ΑΟΖ να μην είναι περιορισμένη, διότι αυτή δε θα επαρκούσε για να δώσει την ιδιότητα της συνεκτικότητας στην ευρωπαϊκή ΑΟΖ. Κατά συνέπεια, μια άμεση αντιμετώπισή της μπορεί να μην υποστηριχθεί από το διπλωματικό σώμα. Ένας τρόπος γιο να αποφύγουμε αυτή τη δυσκολία είναι να ενεργοποιήσουμε το τριπλό σημείο επαφής, το οποίο έχει τη δυνατότητα να αποδείξει την ύπαρξη μιας πλήρους ΑΟΖ για το σύμπλεγμα του Καστελόριζου. 0 καθηγητής Καρυώτης προτείνει σε αυτό το πλαίσιο μια διακρατική συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου, Ελλάδος και Κύπρου. Αυτή η ιδέα βασίζεται βέβαια και στη διακρατική συμφωνία της Αιγύπτου με την Κύπρο, η οποία έγινε το 2003. Με άλλα λόγια, να γίνει μια διπλή συμφωνία. Για να προωθήσουμε αυτήν την ιδέα σε πρακτικό επίπεδο μπορούμε να επισημάνουμε ότι η διακρατική συμφωνία με την Αίγυπτο προσφέρει ήδη στην Ελλάδα, το τριπλό σημείο επαφής, πράγμα το οποίο αποδεικνύει de facto και de jure την ύπαρξη της ΑΟΖ του Καστελόριζου και μαζί και δίχως περιορισμούς. Δηλαδή αυτή η κίνηση δημιουργεί ήδη μια κατάσταση η οποία βοηθά το οικοδόμημα της διπλής συμφωνίας μεταξύ των τριών κρατών. Ανή να προσπαθήσουμε να αγγίξουμε πρώτα την κανονική ΑΟΖ του Καστελόριζου, μπορούμε να αναζητήσουμε τη διπλή συμφωνία και για να γίνει αυτή μπορούμε να επικεντρωθούμε στο τριπλό σημείο επαφής.

Σε κάθε περίπτωση, είναι το πρέπον να παίξουμε με την Αίγυπτο, η οποία είναι ένας δύσκολος παίκτης που ξέρει από τη διπλωματία. Δεν πρέπει να έχουμε επιφυλάξεις για τις τοπικές αλλαγές. Τα οικονομικά συμφέροντα είναι τόσο σημαντικά που αγγίζουν αναγκαστικά την υψηλή στρατηγική του κράτους, κατά συνέπεια δεν πρέπει να εμπλέκουμε σε κομματικές αντιπαραθέσεις που δεν έχουν καμιά σχέση με το πλαίσιο της ΑΟΖ. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε και το ιστορικό της Αιγύπτου... Αλλιώς θα παραμείνει επιφυλακτικό σε ένα παραδοσιακό συμμαχικό πλαίσιο. Αλλά σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να παραμερίσουμε το γεγονός ότι η Αίγυπτος υπέγραψε μια συμφωνία με την Κύπρο το 2003. Τώρα είναι η ώρα για την Ελλάδα να κινηθεί.

Η νοητική Χάρτα της ΑΟΖ

Το γενικό πρόβλημα της αντίληψης για τη σημασία της ΑΟΖ είναι ότι δεν έχουμε εικόνα της πραγματικότητάς της. Τα 200 ν.μ. αλλάζουν τόσο πολύ τα συνηθισμένα δεδομένα, που μας δυσκολεύουν στη νοητική μας μοντελοποίηση. Επιπλέον, η κλασική γεωγραφία με την απλοϊκή της έννοια δίνει έμφαση μόνο στην ξηρά. Για την ΑΟΖ χρειαζόμαστε μία θαλασσογραφία, για να αποκτήσουμε μία εικόνα υψηλής στρατηγικής. Μέσω των διαγραμμάτων Voronoi μπορούμε να κατασκευάσουμε μία νοητική Χάρτα της ΑΟΖ, όπου η ξηρά ενσωματώνεται στην κυψέλη Voronoi που ελέγχει και δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο, η θάλασσα και η ξηρά της κυψέλης αποτελούν μία ενιαία οντότητα. Έτσι, τα μεγέθη είναι άμεσα συγκρίσιμα και μας επιτρέπουν μία αποτελεσματική αξιολόγηση της επιρροής της ΑΟΖ από κάθε νοητική οντότητα. Η νοητική Χάρτα της ΑΟΖ παρουσιάζει σημαντικές διαφορές σε σχέση με τον κλασικό γεωγραφικό χάρτη. Βλέπουμε ότι ακόμα και μικρά νησιά τα οποία θεωρούμε και περιθωριακά έχουν ένα εμβαδόν τεράστιο μέσα στο μοντέλο μας και άλλα που θεωρούσαμε παραδοσιακά ως πιο σημανηκά δεν έχουν τόσο μεγάλη έκταση, διότι βρίσκονται κοντά σε άλλες κυψέλες. Κατά συνέπεια, μπορούμε να δούμε την τοποστρατηγική αξία κάθε κυψέλης και να αντιληφθούμε βέβαια πόσο σημαντικές είναι οι ακριτικές -λόγω της ουράς που διαθέτουν- μέσω της τοποθεσίας τους πάνω στο χάρτη. Η νοητική Χάρτα της ΑΟΖ δίνει επιπλέον τη δυνατότητα να μελετήσουμε αντικειμενικά με ποιον τρόπο μάς κοιτάζουν κράτη που έχουν διεκδικήσεις. Βλέπουμε έτσι την αντικειμενική αξία του συμπλέγματος του Καστελόριζου, αλλά και της Γαύδου. Σε αυτή τη Χάρτα έχουν εντελώς διαφορετικές διαστάσεις.

Το Καστελόριζο, παραδείγματος χάρη, αποκτά έτσι την αξία σε μέγεθος της Πελοποννήσου, πράγμα το οποίο διαμορφώνει την άποψή μας για το θέμα. Διότι ακόμα και για τον λιγότερο πατριώτη άλλο είναι να χάσει το Καστελόριζο και άλλο την Πελοπόννησο. Ενώ στην πραγματικότητα, όπως το δείχνει η Χάρτα της ΑΟΖ, είναι απολύτως το ίδιο. Η Χάρτα επιτρέπει μία νέα προσέγγιση των πραγμάτων και των δυνατοτήτων που έχουμε ως Ελλάδα, χάρη στα πολυάριθμα νησιά μας. Τώρα μπορούμε εύκολα να δείξουμε ότι αποτελούμε ένα μεσογειακό μετασχηματισμό του παραδείγματος της γαλλικής ΑΟΖ στην υδρόγειο, η οποία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ΑΟΖ στον κόσμο. Οι μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των νησιών μας που χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για τη δημιουργία άγονων γραμμών, μέσω της Χάρτας, γίνονται ισχυρές διότι παρουσιάζουν τα αληθινά μεγέθη των δεξαμενών έλξης των ελκυστών που είναι τα νησιά μας.

Η νοητική Χάρτα της ΑΟΖ είναι η τοποστρατηγική απόδειξη της ισχύος της Ελλάδας σε αυτόν τον τομέα. Είναι μία εικόνα που κάνει τη διαφορά και δείχνει τη στρατηγική που πρέπει να εφαρμόσουμε, για να μετατρέψουμε αυτό το απέραντο γαλάζιο σε εθνικό θησαυρό.

Η ΑΟΖ, ένα όραμα για την Ελλάδα

Η αλλαγή φάσης υπάρχει. Η ΑΟΖ δεν είναι πλέον υπό αμφισβήτηση από όλους τους άλλους, αντιθέτως, θέλουν πλέον να προλάβουν τα οφέλη της ελληνικής ΑΟΖ, πριν ακόμα υπάρξει καν η θέσπισή της. Μπορεί να υπάρχουν ακόμα μερικοί δικοί μας που δεν πείστηκαν από το θέμα της ελληνικής ΑΟΖ, φανταζόμαστε τώρα ότι οι ΑΟΖ της Αιγύπτου αλλά και της Τουρκίας θα καταφέρουν πιο αποτελεσματικά ν’ αλλάξουν και τους άπιστους της ΑΟΖ. Τώρα, όσον αφορά στους υποστηρικτές της, έγινε πλέον κατανοητό απ’ όλους, ότι το θέμα της ΑΟΖ έχει μια δυναμική, η οποία είναι ανεξάρτητη από τις κυβερνήσεις, αν αυτοί δεν τολμούν να πάρουν αποφάσεις, οι οποίες είναι πια απαιτήσεις για την πατρίδα μας. Το timing είναι καλό, έχουμε την τεχνογνωσία και γνωρίζουμε τα πλεονεκτήματα της τοποθεσίας μας μέσα στην τοποστρατηγική Μεσόγειο, κατά συνέπεια το όλο θέμα είναι πια μια πολιτική πρωτοβουλία. Μόνο που πρέπει να είμαστε προσεχτικοί, διότι οι άλλοι δεν θα περιμένουν τη σειρά τους για να προσπαθήσουν να σπάσουν το μέτωπο της ελληνικής ΑΟΖ σε σχέση με την κυπριακή ΑΟΖ. Διότι ξέρουν από την ανάλυσή τους, ότι η κατάσταση είναι κρίσιμη γι’ αυτούς. Η Κύπρος το κατανόησε πολύ καλά και θα περάσει σύντομα στον δεύτερο γύρο, την ώρα που οι κυβερνήσεις αναρωτιούνται ακόμα πού διεξάγεται ο αγώνας. Ακόμα κι αν δεν παίξει η Ελλάδα το παίγνιο της Μεσογείου, όσον αφορά στην ΑΟΖ, έχει αρχίσει πραγματικά, δεν είναι πλέον θεωρητικό αλλά τρομερά πρακτικό. Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμιά δικαιολογία και δεν είναι η ρητορική που θα σώσει την κατάσταση εκ των υστέρων, είναι τα στρατηγικά μας βήματα που πρέπει να εφαρμοστούν πριν περάσουμε σε τακτικό επίπεδο. Ο στόχος της θέσπισης δεν είναι ούτε περίπλοκος, ούτε πολλαπλός. Ένας είναι, δεν υπάρχει άλλη κατεύθυνση. Μία είναι η λύση και μία είναι η αποστολή. Δεν χρειάζεται να συζητάν ακόμα οι τριακόσιοι της βουλής. Έχουν όλα τα δεδομένα στα χέρια τους. Όποιο και να είναι το κόμμα, η ιδέα είναι η ίδια, διότι η Ελλάδα είναι μία. Δεν μας ενδιαφέρει καν να συμφωνήσουν, ας αφήσουν έναν άνθρωπο με ψυχή να το κάνει για όλους τους άλλους. Στην πατρίδα μας, ακόμα και οι θεσμικές αποφάσεις γίνονται από μια χούφτα ανθρώπων, διότι ο λαός πιστεύει στις αξίες και όχι στις αρχές. Ας αρχίσουμε, λοιπόν, με την αξία. Η ΑΟΖ δεν είναι μια αρχή αλλά μια αξία ανεξάρτητη από κάθε πολιτικάντικη προσέγγιση. Όποιος θέλει να επωφεληθεί της ύπαρξης της ΑΟΖ, ας το κάνει, οι θέσεις και η καριέρα τους μας αφήνουν αδιάφορους. Ας το κάνει για τον εαυτό του, αλλά ας το κάνει. Δεν είναι ανάγκη να μας πείσει για τις καλές προθέσεις του, αφού αξία έχει μόνο η ΑΟΖ. Δεν είναι ανάγκη να δικαιωθεί άμεσα, ας το κάνει η ιστορία μετά. Ο ελληνικός λαός δεν ξεχνά εύκολα. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες και τυπικότητες που όχι μόνο δεν έχουν σημασία, αλλά σε λίγο δεν θα έχουν καν νόημα. Η τοποστρατηγική Μεσόγειος υπάρχει, η σκόνη του Cantor υπάρχει στο Αιγαίο, οι κυψέλες Voronoi υπάρχουν για τα νησιά μας, ας υπάρξει λοιπόν η ΑΟΖ για την πατρίδα μας.

Ελληνική Αποκλειστική Ζώνη (ΑΟΖ)