Είναι η ζήλια μια άλλη μορφή δειλίας ; (Osho)

Η ζήλια είναι πολύ μπλεγμένη υπόθεση. Περιέχει πολλά στοιχεία. Η δειλία είναι ένα από αυτά. Η εγωιστική νοοτροπία, η επιθυμία για το μονοπώλιο είναι ένα άλλο. Δεν είναι εμπειρία αγάπης, αλλά κτητικότητα. Μια τάση να είναι κανείς ανταγωνιστικός. Ένας βαθιά ριζωμένος φόβος τού να είναι κανείς κατώτερος...

Τόσα πολλά πράγματα έχουν σχέση με τη ζήλια.

Αγαπάς κάποιον  τουλάχιστον νομίζεις ότι αγαπάς κάποιον... Αν πραγματικά αγαπάς, τότε η ζήλια δεν είναι δυνατή. Αν ανακαλύψεις ότι ο άνθρωπός σου αγαπάει κάποιον άλλον, θα είσαι ευτυχισμένος. Τον αγαπάς κι εκείνος είναι ευτυχισμένος με κάποιον άλλο. Εσύ θέλεις την ευτυχία του. Δεν θα αισθάνεσαι ζήλια. Απεναντίας, θα αισθάνεσαι ευγνωμοσύνη στο άτομο που έχει κάνει τον εραστή σου ευτυχισμένο. Θα αισθάνεσαι βαθιά φιλικότητα.

Αυτό όμως έχει να κάνει με την αληθινή αγάπη, που είναι μια σπάνια ποιότητα. Αυτό που υπάρχει στο όνομα της αγάπης είναι απλά μια ιδέα.

Το να “αγαπάς” κάποιον σημαίνει ότι
εξουσιάζεις κάποιον.

Το να “αγαπάς” κάποιον σημαίνει πως δεν μπορείς να αγαπήσεις κανέναν άλλο. Αν εκείνος αγαπήσει κάποιον άλλο, αισθάνεσαι προσβλημένη. Αποδεικνύει ότι είσαι κατώτερός του, ότι υπάρχουν καλύτεροι άνθρωποι, που αξίζουν την αγάπη περισσότερο απ’ ό,τι εσύ. Αυτό πληγώνει το εγώ, πληγώνει την κτητικότητά σου, πληγώνει την ιδέα σου για μονοπώλιο.

Και βασικά πρόκειται για δειλία, επειδή δεν προσπαθείς να αντιμετωπίσεις ευθέως τα γεγονότα που αφορούν στην αγάπη σου. Το θέμα δεν είναι ότι ο εραστής σου αγαπάει κάποιον άλλο. Το θέμα είναι αν αγαπάς εσύ τον εραστή σου. Και δεν είσαι αρκετά θαρραλέος για να αντιμετωπίσεις την ερώτηση. 

Κι αυτή είναι η αληθινή ερώτηση που πρέπει να τεθεί.

Αν αγαπώ κάποιον, τότε τίποτε δεν έχει σημασία.

Η αγάπη επιτρέπει την ελευθερία. Η αγάπη επιτρέπει στον άλλο να κάνει ό,τι έχει διάθεση να κάνει ό,τι επιθυμήσει για να είναι μακάριος. Είναι δική του επιλογή.

Αν αγαπάς το άτομο, τότε δεν επεμβαίνεις στην ιδιωτική του ζωή. Αφήνεις την ιδιωτικότητά του ανεμπόδιστη.

Δεν προσπαθείς να εισβάλλεις στην εσωτερική  του οντότητα. Δεν θέλεις να σου πει πού ήταν, γιατί τη νύχτα είναι αργοπορημένος.

Αυτό δεν είναι κανενός είδους δικαίωμα.

Πρόκειται για τη ζωή του. Το πού πηγαίνει και το αν γυρίζει αργά ή όχι... Έχεις αγαπήσει το άτομο όπως είναι. Κι έτσι ακριβώς είναι. Και ποτέ δεν προσπαθείς να επέμβεις στην ιδιωτικότητά του. Δεν ανοίγεις τα γράμματά του, δεν ψάχνεις στις τσέπες του, στο ημερολόγιό του και δεν σημειώνεις τους αριθμούς τηλεφώνου. Δεν προσπαθείς να ανακαλύψεις κάποιο πειστήριο. Όλα αυτά είναι άσχημα.

Πρέπει να το αντιμετωπίσεις μόνος. Αν δεν το αντιμετωπίσεις, πρόκειται για δειλία. Και με το να την κρύβεις, μεγαλοποιείς τόσο πολύ μια έκρηξη ζήλιας, που ξεχνάς τελείως πως πρόκειται για τη δική σου δειλία. Αυτό που χρειαζόταν ήταν το να είσαι πολύ ξεκάθαρος για το αν η αγάπη σου για τον άνθρωπο είναι μια ιδέα, ή είναι πραγματικότητα.

Η πραγματικότητα δεν έχει προβλήματα. Μόνο οι ιδέες δημιουργούν προβλήματα επειδή είναι τεχνητές. Υπάρχουν τόσα σκουπίδια κάτω απ’ αυτές, που οι ιδέες δεν πρόκειται να σε βοηθήσουν. Κάθε τι γίνεται αφορμή για να ζηλέψεις.

Δεν μπορώ να φανταστώ πως αν δυο άνθρωποι αγαπούν ο ένας τον άλλο μπορεί ποτέ να μαλώσουν για οποιοδήποτε λόγο, πως θα προσπαθήσουν για οποιοδήποτε λόγο να επιβάλλουν κάποια ιδέα στον άλλο, πως θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν το άλλο άτομο από το να κάνει κάτι.

Η βασική απαίτηση της αγάπης είναι: “Αποδέχομαι τον άλλον όπως είναι.” Και η αγάπη ποτέ δεν προσπαθεί να αλλάξει τον άλλο σύμφωνα με την ιδέα του ενός από τους δύο. Δεν προσπαθείς να κόψεις τον άνθρωπο εδώ κι εκεί, για να τον φέρεις στα μέτρα σου, πράγμα που γίνεται παντού, σ’ όλο τον κόσμο.

Υπάρχουν άνθρωποι που νομίζουν πως είναι εραστές. Συνεχώς ταλαιπωρούν ο ένας τον άλλον, προσπαθούν να δημιουργήσουν την εικόνα που θέλουν. Θέλουν τον άλλο άνθρωπο να είναι μια μαριονέτα και η κλωστή να είναι στα χέρια τους. Και το ίδιο γίνεται και από τον άλλον άνθρωπο: Θέλει να είσαι μαριονέτα και οι κλωστές να είναι στα χέρια του. Τώρα πρόκειται να έχουμε συνεχή διαμάχη, μιζέρια, πόνο.

Και αρχίζει κανείς να καταλαμβάνεται από μια βαθιά απορία: Γιατί οι ποιητές έχουν γράψει τόσο όμορφα πράγματα για την αγάπη; Επειδή τίποτε δεν φαίνεται να συμβαίνει! Αυτά συμβαίνουν μόνο στα ποιήματα.

Η πραγματικότητα είναι πως οι περισσότεροι από τους ποιητές ποτέ δεν έχουν αγαπήσει. Είναι ερωτευμένοι με την ιδέα της αγάπης, γι' αυτό κάνουν όμορφα ποιήματα, όμορφα μυθιστορήματα. Ίσως και να έχουν αγαπήσει, όμως απέτυχαν τόσο οικτρά, που δημιουργούν το εκ διαμέτρου αντίθετο στην ποίησή τους, για να παρηγορήσουν τον εαυτό τους.

Για παράδειγμα, ο Λέων Τολστόϊ βασανίστηκε από τη γυναίκα του όλη του τη ζωή, ακόμη και μέχρι το τέλος του. Την τελευταία μέρα, τον κούρασε τόσο πολύ που εκείνος βγήκε από το σπίτι μες στη νύχτα και πήγε στο σταθμό όπου και πέθανε σ’ έναν παγκάκι. Ήταν κόμης και είχε τεράστια περιουσία και τεράστιες εκτάσεις κι απ’ όλα, αλλά έζησε σαν φτωχός. Η γυναίκα του είχε τον έλεγχο στο κάθε τι.

Δεν του επέτρεπε να έχει ούτε έναν φίλο, έναν άντρα για φίλο. Ζήλευε τόσο πολύ, που δεν του επέτρεπε να διαβάσει ή να γράψει μπροστά της. Ήταν αναγκασμένος να βγει έξω στον κήπο, ή στα χωράφια για να γράψει. Όλο του το γράψιμο γινόταν εκτός οικίας. Η ζήλια της ήταν τέτοια που.... “Όταν είμαι παρούσα, να μην ενδιαφέρεσαι άλλο πια για το μυθιστόρημά σου. Αλλιώς υβρίζεις το πρόσωπό μου!”

Κι αυτός ο άνθρωπος έχει γράψει τόσο όμορφα βιβλία και τόσο όμορφα πράγματα για την αγάπη, που αν δεν ήξερες τη σύζυγό του, δεν θα μπορούσες να πιστέψεις πώς είναι δυνατόν. Είναι ένα αντιστάθμισμα. Στη ζωή τού λείπει, το βάζει στα μυθιστορήματά του. Στα μυθιστορήματα δημιουργεί τη φαντασία που θα ήθελε να είναι η ζωή του, μόνο και μόνο για να ξεχνάει τη ζωή του, την ασχήμια της ζωής του.

Έτσι, οι ποιητές δεν έχουν ποτέ αγαπήσει και δεν έχουν γνωρίσει την αγωνία της. Ή, αν έχουν αγαπήσει, έχουν γνωρίσει την αγωνία της και ήθελαν να γνωρίσουν την έκστασή της. Γι' αυτό στην ποίησή τους θα βρεις την έκσταση της αγάπης. Η αλήθεια όμως είναι πως όλος ο κόσμος βασανίζεται χωρίς λόγο.

Ναι, είναι η δειλία που σε κρατάει στα βάσανα. Απλά αντιμετώπισε τα αντικειμενικά γεγονότα. Αγαπάς τον άνθρωπο, ή όχι; Αν αγαπάς, τότε δεν πρέπει να τεθούν όροι. Αν δεν αγαπάς, ποιος είσαι εσύ που θα θέσεις όρους;

Είτε έτσι, είτε αλλιώς, είναι ξεκάθαρο. Αν αγαπάς, τότε δεν τίθεται θέμα όρων. Τον αγαπάς όπως είναι. 

Αν δεν αγαπάς, ακόμη και τότε υπάρχει πρόβλημα. Δεν είναι κάποιο σημαντικό πρόσωπο για σένα. Δεν τίθεται θέμα επιβολής όρων. Μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί.

Πρέπει όμως κανείς να αντιμετωπίσει τα συναισθήματά του με έναν ειλικρινή και τίμιο τρόπο. Και αυτή ο ευθεία αντιμετώπιση των συναισθημάτων του, αμέσως σου δείχνει το δρόμο. Η ζωή δεν είναι δύσκολη. Εμείς την κάνουμε έτσι, επειδή είμαστε δειλοί. Δεν βλέπουμε εκείνο που ξέρουμε πως είναι ήδη εκεί.

Είχα έναν φίλο. Ταξιδεύαμε μαζί και ο εισπράκτορας ήρθε. Του έδωσα το εισιτήριό μου, μα ο φίλος μου έψαχνε σ’ αυτήν την τσέπη του, στην άλλη τσέπη του και είχε αναστατωθεί.

Τον ρώτησα, “Γιατί δεν κοιτάς σ’ αυτή την τσέπη;”

Εκείνος απάντησε, “Αυτή είναι η μόνη μου ελπίδα! Αν δεν είναι εκεί, τότε το εισιτήριο έχει χαθεί! Γι' αυτό φοβάμαι να κοιτάξω σ’ αυτή την τσέπη. 

Πρώτα πρέπει να κοιτάξω οπουδήποτε αλλού. Αυτή η τσέπη θα είναι η τελευταία που θα κοιτάξω.” Κι αυτή είναι η κατάσταση στη ζωή. Δεν κοιτάζουμε, επειδή ξέρουμε πως το να την αντιμετωπίσουμε ίσως να είναι δύσκολο. Ξέρω όμως πως δεν είναι δύσκολο. Είναι πάντοτε απλό το να αντιμετωπίσεις την πραγματικότητα. Και σε κάνει αθώο. Και δεν γεννιούνται αχρείαστες πολυπλοκότητες. Ειδαλλιώς κανείς συνεχίζει να ζει στη φαντασία, πως αγαπάει, πως μπορεί να πεθάνει για τον άλλον.

Απλά προσπάθησε να δεις τι νιώθεις στ’ αλήθεια μέσα σου για τον άλλον. Και η ζήλια θα εξαφανιστεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις που υπάρχει ζήλια, εξαφανίζεται και η αγάπη. Ας εξαφανιστεί. Τί νόημα έχει μια αγάπη γεμάτη ζήλια;

Αν εξαφανιστεί η ζήλια και η αγάπη εξακολουθεί να υπάρχει, τότε έχεις κάτι στέρεο στη ζωή σου, που αξίζει να το έχεις.

Οσσο - “Ζήλια”