Ηράκλειτος ο σκοτεινός φιλόσοφος

Ηράκλειτος 475 - 540 Π.Χ.

Βιογραφικό Σημείωμα: Ο Ηράκλειτος γεννήθηκε κ έζησε στήν Έφεσο,ήταν υιός του Βλάσωνος ή Βαύτωρος,έζησε ώς φυσικός φιλόσοφος κ ονομάσθηκε σκοτεινός. Δέν μαθήτευσε σε κανέναν διάσημο φιλόσοφο παρά μόνο για λίγο είς τον Ξενοφάνη,όπως αναφέρει ο Σωτίων οτί είπαν μερικοί. Όσα έγραψε τα μελέτησε με βάση την φυσική του ικανότητα κ' την παρατηριτικότητα του.Άνηκε στο ποιό αριστοκρατικό γένος της πατρίδος του,κατάγεται απο τον οικιστή της Εφέσου Ανδρόκλο,υιό του μυθικού βασιλέως των Αθηνών ΚΟΔΡΟΥ. Οί πρωτότοκοι απόγονοι του Ανδρόκλου έφεραν τίτλο του βασιλέως,αλλά παραιτήθει υπέρ του νεώτερου αδερφού του.Ώς αριστοκράτης κ βασιλεύς (έστω κ με περιορισμένα δικαιώματα),με την αγωγή κ την μόρφωση που του έδωσαν,έπρεπε να είχε γίνει οτιδήποτε άλλο εκτός απο φιλόσοφος,κ μάλιστα εκπονητής μίας καθαρά προοδευτικής κοσμοθεωρίας. Για την εποχή εκείνη,η κοσμοθεωρία του ήταν τόσο προοδευτική,που πολλοί σημερινοί κομμουνιστές,μήδε του Λένιν εξαιρουμένου,προσπάθησαν να τον εμφανίσουν ώς πρόδρομο του Μαρξισμού.Ο Ηράκλειτος έγραψε ένα βιβλίο το "Περί Φύσεως" με όλα του τα πιστεύω,επιστημονικά,πολιτ​ικά κ θεολογικά,το οποίο όμως δεν διεσώθη,για να γνωρίζουμε ακριβώς,με ποιά λογική σκέψη κατέληξε στα συμπεράσματα του. Έφθασαν όμως μέχρι εμάς,ωρισμένα αποσπάσματα του έργου του,με μερικά τελικά συμπεράσματα του μέσω τρίτων συγγραφέων κ ιστορικών,οι οποίοι τα μνημονέουν στα δικά τους έργα για να στηρίξουν κάποια κρητική,η κάποια δική τους ιδέα.

Το έργο του έκαψε ο Ηρώστρατος για να καταστεί περίφημος το 356 π.χ. τότε δε,έκαψε κ τον περίφημο Ναό Τής Αρτέμιδος.Η πράξη αυτή του Ηρώστρατου έλαβε χώρα την ίδια νύχτα που γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Στή εποχή του Ηρακλείτου,δεν ήταν γνωστοί φυσικά οι επιστημονικοί όροι:Ηλεκτρόνια,Φωτόνια,πρ​ωτόνια κ.τλ. κ στήριζαν τις μελέτες τους στα Τέσσερα(4) στοιχεία μόνο, το πύρ,το νερό,τον αέρα,κ την γή.<<Εάν σκεφθούμε την δυσκολία αυτή,πρέπει να θεωρήσουμε κυριολεκτικά Θεϊκό το πνεύμα των ανθρώπων εκείνων κ δή το πνεύμα του Ηρακλείτου>>,ο οποίος όχι απλώς θα δικαιωθεί μιά μέρα,αλλά γιά να τον αντιληφθούν πλήρως οι ανθρώποι θα χρειασθούν άλλα 500 χρόνια. Ο Ηράκλειτος χρησιμοποιούσε το Πύρ όπως εμείς σήμερα τα φωτόνια,γι'αυτό κ οδηγήθηκε σε επιστημονικά συμπεράσματα που θα μείνουν αιωνίως αθάνατα κ αξιοθαύμαστα,θα αποτελούν τα θεμέλια κ το επιστέγμασμα της φυσικής επιστήμης. Ο Ηράκλειτος κατάφερε με δύο (2) μόνο λέξεις κ ένα άρθρο να ορίσει το αιώνιο θεμέλιο κ συγχρόνως επιστέγμασμα της φυσικής επιστήμης <<ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΡΕΙ>>. Όταν ο Σωκράτης διάβασε το βιβλίο του Ηράκλειτου,τον ρώτησαν τι κατάλαβε,κ απάντησε:<<Αυτά που κατάλαβα είναι πολύ σπουδαία,αλλά αυτά που δέν κατάλαβα πρέπει να είναι ποιό σπουδαία.>>

<< Ρήσεις Του Ηρακλείτου >>

Ρήση Υπ.Αρίθ.1: Η συγχώρεση είναι ανώτερη απο την τιμωρία.

Ρήση Υπ.Αρίθ.2: Τον κόσμο αυτό δεν τον έπλασε κανείς, ούτε θεός ούτε άνθρωπος, αλλά υπήρχε, υπάρχει κ θα υπάρχει πάντα: Είναι μιά φωτιά αιώνια ζωντανή που ανάβει κ σβήνει σύμφωνα με ορισμένα μέτρα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.3: Μία είναι η σοφία: Να γνωρίζουμε τη σκέψη η οποία ρύθμισε τα πάντα για πάντα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.4: Να προσπαθούμε να σβήνουμε την ύβρη μάλλον, παρά την πυρκαγιά.

Ρήση Υπ.Αρίθ.5: Ο λαός πρέπει να υπερασπίζεται το νόμο όπως ακριβώς τα τείχη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.6: Τα πάντα σχηματίζονται απο τη φωτιά κ στη φωτιά διαλύονται.

Ρήση Υπ.Αρίθ.7: Όλα γίνονται σύμφωνα με τις επιταγές της μοίρας κ τα όντα εναρμονίζονται μέσα απο τις αντιθέσεις τους.

Ρήση Υπ.Αρίθ.8: Τα πάντα είναι γεμάτα ψυχές κ πνεύματα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.9: Δεν μπορείς να βρείς τα όρια της ψυχής, όποιο δρόμο κ αν πάρεις. Τόσο βαθιές είναι οι αιτίες της ύπαρξης της.

Ρήση Υπ.Αρίθ.10: Τα πάντα μεταβάλλονται με τη φωτιά κ γίνονται με αραίωση κ πήκνωση.

Ρήση Υπ.Αρίθ.11: Όλα γίνονται μέσα απο αντιθέσεις κ το σύνολο κυλά σαν ποτάμι.

Ρήση Υπ.Αρίθ.12: Το σύμπαν είναι πεπερασμένο κ ο κόσμος είναι ένας.

Ρήση Υπ.Αρίθ.13: Όλα καθορίζονται απο την ειμαρμένη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.14: Απο τα ενάντια, αυτό που οδηγεί στη γένεση λέγεται πόλεμος κ έρις κ αυτό που οδηγεί στη μετατροπή σε φωτιά λέγεται συμφωνία κ ειρήνη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.15: Δεν πρέπει να πιθανολογούμε για τα σπουδαία.

Ρήση Υπ.Αρίθ.16: Αν η ευτυχία βρίσκονταν στις σωματικές απολαύσεις, θα λέγαμε πως τα βόδια είναι ευτυχισμένα όταν βρούν λαθούρι να φάνε.

Ρήση Υπ.Αρίθ.17: Η ψυχή είναι άφθαρτη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.18: Το περιοδικό πύρ είναι αιώνιο κ η ειμαρμένη λόγος που δημιουργεί τα όντα απο την εναντιοδρομία.

Ρήση Υπ.Αρίθ.19: Τα πάντα γίνονται σύμφωνα με την ειμαρμένη κ ότι υπάρχει αυτή κ η ανάγκη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.20: Ο κόσμος είναι ένας.

Ρήση Υπ.Αρίθ.21: Ο κόσμος γίνεται όχι σύμφωνα με το χρόνο, αλλά σύμφωνα με τη σκέψη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.22: Ενώ αληθινός λόγος είναι καθολικός, τα ανθρώπινα πλήθη ζούν με οδηγό τις επιμερούς νοοτροπίες τους.

Ρήση Υπ.Αρίθ.23: Οι κοινοί ανθρώποι ξεχνούν όσα κάνουν στον ξύπνιο τους με τον ίδιο τρόπο που ξεχνούν τα όνειρα τους.

Ρήση Υπ.Αρίθ.24: Ο ήλιος όχι μόνο είναι κανούργιος κάθε μέρα, αλλά είναι πάντοτε νέος συνεχώς.

Ρήση Υπ.Αρίθ.25: Το αντίρροπο είναι χρήσιμο κ η ωραότερη συναρμογή προκύπτει απο τα διαφορετικά.

Ρήση Υπ.Αρίθ.26: Όλα είναι αλληλένδετα: Τα σύνολα κ τα μή-σύνολα, τα συγκλίνοντα κ τα αποκλίνοντα, η συγχωρδία κ η μονωδία. Όλα συνταιριάζονται σε ένα κ απο το ένα προέρχονται όλα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.27: Ο καλλιεργημένος άνθρωπος δεν πρέπει να είναι ρυπαρός ή, ακάθαρτος ούτε να βρίσκει ευχαρίστηση στα βρομόνερα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.28: Θα μπορέσει ίσως κάποιος να αποφύγει το αισθητό φώς, το νοητό όμως είναι αδύνατο.

Ρήση Υπ.Αρίθ.29: Οι πολλοί δε στοχάζονται πάνω στη φύση των πραγμάτων που συναντούν μπροστά τους, ούτε τα γνωρίζουν πραγματικά έστω κ αν τα διδαχθούν, αλλά απλώς νομίζουν πως τα γνωρίζουν.

Ρήση Υπ.Αρίθ.30: Αν δεν ελπίσει κανείς το ανέλπιστο, δεν πρόκειτα να το ανακαλύψει γιατί είναι ανεξερεύνητο κ απρόσιτο.

Ρήση Υπ.Αρίθ.31: Όσοι δεν ξέρουν να ακούν, δεν ξέρουν κ να μιλούν.

Ρήση Υπ.Αρίθ.32: Όσα βλέπουμε ξύπνιοι, είναι θάνατος, όσα βλέπουμε κοιμισμένοι, ύπνος.

Ρήση Υπ.Αρίθ.33: Οι χρυσοθήρες πολύ χώμα σκάβουν κ λίγο χρυσάφι βρίσκουν.

Ρήση Υπ.Αρίθ.34: Αν δεν υπήρχαν τα αδικήματα οι ανθρώποι δεν θα γνώριζαν το όνομα της δίκης.

Ρήση Υπ.Αρίθ.35: Όσοι σκοτώθηκαν στη μάχη τους τιμούν θεοί κ άνθρωποι.

Ρήση Υπ.Αρίθ.36: Η μεγαλοσύνη της ζωής μετριέται με τη μεγαλοσύνη του θάνατου.

Ρήση Υπ.Αρίθ.37: Τους ανθρώπους, όταν πεθαίνουν, τους περιμένουν πράγματα που ούτε ελπίζουν ούτε φαντάζονται.

Ρήση Υπ.Αρίθ.38: Αντί για όλα τα θνητά πράγματα, οι άριστοι επιλέγουν ένα μόνο: Την αιώνια δόξα. Αντίθετα οι πολλοί αρκούνται στο να χορταίνουν σαν τα ζώα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.39: Η πολυμάθεια δε διδάσκει τον νού.

Ρήση Υπ.Αρίθ.40: Το ένα, το σοφό κ δε θέλει κ θέλει να ονομάζεται Ζεύς

Ρήση Υπ.Αρίθ.41: Νόμος είναι κ το να υπακούς ακόμα κ στις αποφάσεις του ενός.

Ρήση Υπ.Αρίθ.42: Όσοι δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τον αληθινό λόγο, ακόμα κ όταν τον ακούσουν είναι σαν τους κουφούς. Το λέει κ το ρητό: Παρόντες Απόντες.

Ρήση Υπ.Αρίθ.43: Είναι απόλυτα απαραίτητο κριτές των πολλών να είναι οι φιλόσοφοι.

Ρήση Υπ.Αρίθ.44: Οι ψυχές, όταν πεθαίνουν, γίνονται νερό κ το νερό όταν πεθαίνει, γίνεται Γή. Απο τη γή γενιέται το νερό κ απο το νερό η ψυχή.

Ρήση Υπ.Αρίθ.45: Οι χοίροι πλένονται στη λάσπη, τα πουλερικά στη σκόνη, ή στη στάχτη

Ρήση Υπ.Αρίθ.46: Η σοφία είναι ένα μόνο πράγμα: Να γνωρίζεις οτί ορθός λόγος κυβερνά τα πάντα μέσα απο τις εσωτερικές τους σχέσεις.

Ρήση Υπ.Αρίθ.47: Η οίηση είναι αρώστια θεόσταλτη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.48: Ας μην στοχαζόμαστε με εικασίες για τα σπουδαιότατα ζητήματα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.49: Το όνομα τους βίος είναι ζωή, έργο του δε είναι ο θάνατος.

Ρήση Υπ.Αρίθ.50: Ένας άριστος αξίζει όσο δέκα χιλιάδες.

Ρήση Υπ.Αρίθ.51: Στα ίδια ποτάμια μπαίνουμε κ δεν μπαίνουμε, υπάρχουμε κ δεν υπάρχουμε.

Ρήση Υπ.Αρίθ.52: Το πάν είναι διαιρετό κ αδιαίρετο, γενητό κ αγένητο, θνητό κ αθάνατο, λόγος κ χρόνος, πατέρας κ γιός, θεός κ δίκαιο.

Ρήση Υπ.Αρίθ.53: Όσοι άκουσαν όχι εμένα, αλλά το λόγο, είναι σοφό να συμφωνήσουν οτι τα πάντα είναι ένα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.54: Είναι αρμονία όταν ένα πράγμα έρχεται σε αντίθεση με τον εαυτό του, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται σε συμφωνία με αυτόν.

Ρήση Υπ.Αρίθ.55: Ο χρόνος είναι παιδί που παίζει πεσσούς, η βασιλεία ανήκει στο παιδί.

Ρήση Υπ.Αρίθ.56: Ο πόλεμος είναι πατέρας κ κυβερνήτης των πάντων.

Ρήση Υπ.Αρίθ.57: Αυτός άλλους τους αναδικνύει θεούς κ άλλους ανθρώπους, άλλους τους κάνει δούλους κ άλλους ελεύθερους.

Ρήση Υπ.Αρίθ.58: Η αρμονία που δεν φαίνεται είναι ισχυρότερη απο τη φανερή.

Ρήση Υπ.Αρίθ.59: Προτιμητέα είναι τα πράγματα που είναι αντικείμενα της όρασης, της ακοής κ της αντίληψης.

Ρήση Υπ.Αρίθ.60: Το καλο κ το κακό είναι ένα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.61: Ο ανήφορος κ ο κατήφορος είναι ένας κ ο αυτός δρόμος.

Ρήση Υπ.Αρίθ.62: Η θάλασσα είναι το ποιό καθαρό κ ταυτόχρονα το ποιό ακάθαρτο νερό: Για τα ψάρια είναι πόσιμο κ ζωοποιό, για τους ανθρώπους μή πόσιμο κ θανατηφόρο.

Ρήση Υπ.Αρίθ.63: Θεοί-Ανθρώποι, Ανθρώποι-Θεοί: Οι θεοί ζούν αιώνια χάρη στο θάνατο των ανθρώπων, οι θνητοί όταν πεθάνουν χάνουν την αιώνια ζωή των θεών.

Ρήση Υπ.Αρίθ.64: Το πύρ κυβερνά τα πάντα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.65: Το πύρ θα έρθει να κρίνει κ να κυριεύσει τα πάντα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.66: Ο θεός είναι ημέρα νύχτα, χειμώνας καλοκαίρι, πόλεμος ειρήνη, χορτασμός πείνα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.67: Οι ανθρώπινες δοξασίες είναι σαν τα παιδικά παιχνίδια.

Ρήση Υπ.Αρίθ.68: Ο λόγος κυβερνά τα πάντα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.69: Δεν πρέπει να ενεργούμε κ να μιλάνε σαν κοιμισμένοι.

Ρήση Υπ.Αρίθ.70: Δεν πρέπει να ενεργούμε κ να μιλούμε σαν παιδιά των γονιών μας - δηλαδή, σύμφωνα με τις αντιλήψεις που παραλάβαμε.

Ρήση Υπ.Αρίθ.71: Οι κοιμισμένοι είναι εργάτες κ συνεργοί σε όσα συμβαίνουν στον κόσμο.

Ρήση Υπ.Αρίθ.72: Η φωτιά ζεί το θάνατο του αέρα, κ ο αέρας ζει το θάνατο της φωτιάς. Το νερό ζεί το θάνατο της γής κ η γή το θάνατο του νερού.

Ρήση Υπ.Αρίθ.73: Ο θάνατος της φωτιάς είναι η γένεση του αέρα κ ο θάνατος του αέρα η γένεση του νερού.

Ρήση Υπ.Αρίθ.74: Ο θάνατος της γής είναι να γίνει νερό,κ ο θάνατος του νερού είναι να γίνει αέρας, κ του αέρα να γίνει φωτιά, κ αντίστροφα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.75: Η σοφία δεν είναι σύμφυτη με τον ανθρώπινο χαρακτήρα αλλά με το θείο.

Ρήση Υπ.Αρίθ.76: Το θεϊκό όν αποκαλεί τον άνδρα μωρό, με τον ίδιο τρόπο που ο άνδρας προσφωνεί το παιδί.

Ρήση Υπ.Αρίθ.77: Πρέπει να γνωρίζουμε οτι ο πόλεμος είναι παγκόσμιο φαινόμενο κ οτι η φιλονικία είναι δικαιοσύνη: Όλα γενιούνται κ πηγάζουν αναγκαστικά απο τη φιλονικία.

Ρήση Υπ.Αρίθ.78: Ο ωραιότερος πίθηκος είναι άσχημος σε σύγκριση με τους ανθρώπους.

Ρήση Υπ.Αρίθ.79: Ο ποιό σοφός απο τους ανθρώπους σε σύγκριση με το θεό είναι πίθηκος ώς προς τη σοφία κ την ομορφία κ όλα τα υπόλοιπα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.80: Η φωτιά αναπαύεται μέσα απο τη συνεχή μεταλαγή.

Ρήση Υπ.Αρίθ.81: Το κουραστικό είναι να μοχθείς πάντα για τα ίδια πράγματα κ όλο με αυτά να αρχίζεις.

Ρήση Υπ.Αρίθ.82: Είναι δύσκολο να πολεμήσεις το θυμό, γιατί αγοράζει αυτό που θέλει με τίμημα την ψυχή.

Ρήση Υπ.Αρίθ.83: Τα περισσότερα Θεϊκά πράγματα μας διαφέυγουν κ δεν τα γνωρίζουμε, εξαιτίας της απιστίας μας.

Ρήση Υπ.Αρίθ.84: Το ίδιο πράγμα είναι το ζωντανό κ το πεθαμένο, το ξύπνιο κ το κοιμησμένο, το νεαρό κ το γερασμένο: Απο τη μεταλλαγή των μέν προκύπτουν τα δέ, κ αντίστροφα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.85: Για τους ξύπνιους ο κόσμος είναι ένας κ κοινός, ενώ ο κάθε κοιμισμένος καταφεύγει σε ένα δικό του κόσμου.

Ρήση Υπ.Αρίθ.86: Τα πάντα προκύπτουν απο τη μεταλλαγή της φωτιάς κ με τη σειρά τους όλα γίνονται φωτιά, όπως το χρυσάφι γίνεται χρήμα κ το χρήμα χρυσάφι.

Ρήση Υπ.Αρίθ.87: Δεν μπορείς να μπείς δυό φορές στο ίδιο ποτάμι.

Ρήση Υπ.Αρίθ.88: Η Σιβύλλα μέσα στην ενθεή μανία της προφητεύει χωρίς γέλια, φτασίδια κ αρώματα κ με τη φωνή της διασχίζει χίλια χρόνια χάρη στο θεό.

Ρήση Υπ.Αρίθ.89: Ο βασιλιάς του δελφικού μαντείου δεν αποκαλύπτει με το λόγο ούτε κ αποκρύπτει, αλλά εκφράζεται με σημεία.

Ρήση Υπ.Αρίθ.90: Ο ήλιος δε θα υπέρβει τα καθορισμένα μέτρα. Διαφορετικα, οι Ερινύες, οι βοηθοί της δίκης, θα τον ανακαλύψουν.

Ρήση Υπ.Αρίθ.91: Την αμάθεια του είναι προτιμότερο κανείς να την κρύβει, τούτο όμως είναι δύσκολο στην ανάπαυση κ στα συμπόσια.

Ρήση Υπ.Αρίθ.92: Τα πτώματα των νεκρών πρέπει να τα πετούν σαν τις κοπριές κ χειρότερα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.93: Τα σκυλιά γαυγίζουν όσους δε γνωρίζουν.

Ρήση Υπ.Αρίθ.94: Οι ψυχές οσφραίνονται στον Άδη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.95: Αν δεν υπήρχε ο ήλιος, η ύπαρξη των άλλων άστρων θα αρκούσε για να υπάρχει η νύχτα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.96: Για το θεό όλα είναι ωραία κ καλά κ δίκαια, ενώ οι ανθρώποι άλλα τα θεωρούν άδικα κ άλλα δίκαια.

Ρήση Υπ.Αρίθ.97: Σε μιά πλήρη κυκλική περιφορά, η αρχή συμπίπτει με το τέλος.

Ρήση Υπ.Αρίθ.98: Τα μάτια κ τα αυτιά, όσων έχουν βάρβαρες ψυχές είναι κακοί μάρτυρες για τους ανθρώπους.

Ρήση Υπ.Αρίθ.99: Απο όλους όσους άκουσα να μιλούν, κανείς δεν εφθασε στο σημείο να γνωρίζει οτι η σοφία είναι διαχωρισμένη απο όλα τα πράγματα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.100: Δεν είναι καλύτερο για τους ανθρώπους να πραγματοποιούνται όλα όσα επιθυμούν.

Ρήση Υπ.Αρίθ.101: Η ασθένεια είναι που κάνει την υγεία γλυκιά κ καλή, η πείνα τον κορεσμό, η κούραση την ανάπαυση.

Ρήση Υπ.Αρίθ.102: Η ορθή σκέψη είναι η μεγαλύτερη αρετή κ η σοφία είναι το να λέμε την αλήθεια κ να πράτουμε σύμφωνα με τη φύση, όπως αρμόζει σε ανθρώπους που έχουν γνώση.

Ρήση Υπ.Αρίθ.103: Η δυνατότητα του σκέπτεσθαι είναι κοινή σε όλους.

Ρήση Υπ.Αρίθ.104: Εκείνοι που μιλούν με ορθοφροσύνη θα πρέπει να αντλούν την ισχύ τους απο αυτό που είναι κοινό στα πάντα, όπως ακριβώς η πόλη αντλεί ισχύ απο τον νόμο.

Ρήση Υπ.Αρίθ.105: Όλοι οι ανθρώπινοι νόμοι τρέφονται απο ένα κ μόνο νόμο, το θείο νόμο: Αυτός υπερισχύει των υπολοίπων σε όση έκταση θέλει κ επαρκεί για όλους κ επιζεί όλων.

Ρήση Υπ.Αρίθ.106: Στην ψυχή ανήκει ο λόγος που αυξάνει απο μόνος του.

Ρήση Υπ.Αρίθ.107: Όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν τον εαυτό τους κ να σκέφτονται σωστά.

Ρήση Υπ.Αρίθ.108: Ο άνδρας, όταν μεθύσει, έχει οδηγό του αμούστακο παιδί: Σκοντάφτει, δεν ξέρει που πάει, επειδή έχει την ψυχή υγρή.

Ρήση Υπ.Αρίθ.109: Λάμψη στο βλέμμα, ξηρή ψυχή, η ποιό σοφή κ άριστη. Ή μάλλον: Η ξηρή ψυχή είναι η ποιό σοφή κ άριστη.

Ρήση Υπ.Αρίθ.110: Ο δαίμων που συνοδεύει κάθε άνρωπο είναι ο χαρακτήρας του.

Ρήση Υπ.Αρίθ.111: Στη φύση αρέσει να κρύβεται.

Ρήση Υπ.Αρίθ.112: Ακόμα κ ο Κικέωνας διαχωρίζεται, αν δεν τον ανακινήσεις.

Ρήση Υπ.Αρίθ.113: Ο πλούτος είναι τυφλός, είναι η αιτία όχι της αρετής, αλλά της κακίας.

Ρήση Υπ.Αρίθ.114: Τα ψυχρά θερμαίνονται, τα θερμά ψυχραίνονται, τα υγρά ξεραίνονται, τα ξερά υγραίνονται.

Ρήση Υπ.Αρίθ.115: Όλα είναι ρευστά κ τίποτα δεν είναι σταθερό - ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΡΕΙ.

Ρήση Υπ.Αρίθ.116: Απο ένα γίνονται όλα, κ απο όλα ένα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.117: Γιατί,ποιόν νού η ποιά φρόνηση έχουν;πείθονται στούς δημαγωγούς του λαού,κ χρειάζονται για διδάσκαλο τον όχλο,χωρίς να ξεχωρίζουν ότι "οι πολλοί είναι κακοί,λίγοι δε είναι οι αγαθοί.

Ρήση Υπ.Αρίθ.118: Οι πνευματικά ανεπτυγμένοι ανθρώποι δεν ομαδοποιούνται,δέν πειθαρχούν σε ομάδα.

Ρήση Υπ.Αρίθ.119: Μακάρι να μη σας λείψει ποτέ ο πλούτος Εφέσιοι,ώστε ν'αποδεικνύεται συνεχώς η μικρότητα σας.

Ρήση Υπ.Αρίθ.120: Όπως η αράχνη,καθισμένη στο μέσον του ιστού αντιλαμβάνεται αμέσως πώς κάποια μύγα έσπασε ένα νήμα του κ τρέχει γρήγορα στο σημείο αυτό σαν να την πονούσε η διάρρηξη του νήματος,με το ίδιο τρόπο κ η ανθρώπινη ψυχή,όταν πληγωθεί ένα μέλος του σώματος σπεύδει αμέσως αμέσως εκεί σαν να μην μπορεί να υπομείνει τον τραυματιστό του σωμάτος με το όποιο είναι συνδεδεμένη στερεά κ συμφώνα με κάποια αναλογία.

Ρήση Υπ.Αρίθ.121: Ενώ όλοι έχουν γεννηθεί να σκέπτωνται,λίγοι είναι εκείνοι που το κατορθώνουν,μιας κ οι περισσότεροι βολεύονται μέσα στην ασφάλεια πού τους προσφέρει η ομάδα κ αρνούνται να αρθούν πάνω από τις μεροληπτικές τους θέσεις,κ να φθάσουν είς την φιλοσοφικήν γνώσιν.

Ρήση Υπ.Αρίθ.122: Ίσως όμως η φύσης να επιθυμή τα αντίθετα κ από αυτά να δημιουργεί την αρμονία της κ όχι απο τα όμοια ,όπως ακριβώς ένωσε το αρσενικό με το θυληκό,κ όχι το καθένα τους με ομόφυλο του.Δημιούργησε δηλαδή την πρώτη αρμονική τάξη διά των αντιθέτων,κ όχι διά των ομοίων...όλα είναι αλληλένδετα:τα σύνολα κ τα μή σύνολα,τα συγκλίνοντα κ τα αποκλίνοντα,η συγχορδία κ η μονωδία.Όλα συνταιριάζουν σε ένα,κ από το ένα προέρχονται όλα.

Δεκάλογος από τις Ρήσεις του Ηράκλειτου

1. “ Κόσμον τόνδε, τόν αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, άλλ, ήν αεί και έσται πύρ αείζωον, απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα ”.

Αυτόν εδώ τον κόσμο, που είναι κοινός για όλα όντα (έμψυχα και άψυχα), δεν τον δημιούργησε κανείς Θεός και κανείς Άνθρωπος. Αλλά ήταν, είναι και πάντα θα είναι, πύρ αείζωο, αιώνιο πύρ που αναφλέγεται με μέτρο και σβήνει με μέτρο.

« Αυτό ισχύει στους αιώνιους κανόνες της αρμονίας του χάους, που διέπει το Σύμπαν ».

2. “ Τοίς εγρηγορόσιν ένα και κοινόν κόσμον είναι, των δε κοιμωμένων έκαστος είς ίδιον αποστρέφεσθαι».

Όσοι είναι σε εγρήγορση έχουν συναίσθηση ότι ο κόσμος είναι ένας και κοινός, αντιθέτως όσοι κοιμούνται (δηλ. αδρανούν), ιδιωτεύουν ο καθένας στον δικό του κόσμο.

« Η ρήση αυτή είναι κάτι παραπάνω από εύγλωτη, μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά ».

3. “ Χρή τον δήμον μάχεσθαι υπέρ του νόμου όκωσπερ τείχεος ”.

Οι πολίτες οφείλουν να υπερασπίζωνται τους συντεταγμένους νόμους της πολιτείας τους, όπως ακριβώς και τα σύνορά της.

« Παρόμοια προτροπή κάνει το 121ο άρθρο του Συντάγματος μας – η τήρησης του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων »..

4. “ Ξύν νοώι λέγοντες, ισχυρίζεσθαι χρή τώι ξυνώι πάντων, όκωσπερ νόμωι, πόλις, και πολύ ισχυρότερος ”.

Και για να μιλάμε με φρόνηση, πρέπει να αντλούμε τη σκέψη μας από το κοινό που ενυπάρχει και διέπει τα πάντα, όπως οι νόμοι την πόλη και ακόμη πιο πολύ.

« Δεν χρειάζεται κανένα σχόλιο, μιλάει μόνο του»

5. “ Δεί έπεσθαι ΄τωι < ξυνώι, τουτέστι τώι > κοινώι: ξυνός γάρ ο κοινός του λόγου δε έόντος ξυνού ζώιουσιν οι πολλοί ως ίδιαν έχοντες φρόνησιν”

Πρέπει να ακολουθούμε το κοινά. Τα κοινά αφορούν σε κάθε έκφραση της ζωής και του σύμπαντος. Ενώ ο λόγος είναι κοινός σε όλους, οι πολλοί ζούν σαν να έχουν δική τους φρόνηση.

« Δεν χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμό»

6. “ Αιρεύνται έν αντί απάντων οι άριστοι, κλέος άέναον θνητών, οι δε πολλοί κεκόρηνται όκωσπερ κτήνεα ”.

Από όσα (αγαθά) υπάρχουν εν ζωή, οι άριστοι (αξιόλογοι) επιλέγουν (να απολαύσουν) το ένα: να μείνη αιώνια στη μνήμη των ανθρώπων η δόξα του όνοματός τους. Οι υπόλοιποι των ανθρώπων, οι πλειονότητα, αρκείται στο να χορταίνει σαν τα κτήνη.

« Αρκούντως σαρκαστικός για τους κοιλιόδουλους, δεν νομίζετε; »

7. “ Τις γάρ αυτών νόος ή φρήν; Δήμων άοιδοίσι πείθονται και διδασκάλωι χρείωνται όμίλωι, ούκ ειδότες ότι οι πολλοί κακοί, ολίγοι δε αγαθοί “.

Μα ποια λογική και είδους μυαλό έχουν οι πολλοί; Θαυμάζουν τους λαϊκούς τραγουδιστές και δασκαλεύωνται από τον αμαθή όχλο. Και αγνωούν ότι οι πολλοί είναι κακοί, και λίγοι είναι οι καλοί.

« Όποιαδήποτε ομοιότητα με την σημερινή πραγματικότητα, είναι εντελώς συμπτωματική….. Υπάρχει διαχρονικότητα όπως βλέπουμε… J».

8.“ Ξυνόν έστι πάσι το φρονέειν. ‘Ανθρώποισι πάσι μέτεστι γινώσκειν έωυτούς καί σωφρονείν”

Η φρόνηση είναι κοινή για όλους. Οι Άνθρωποι όλοι έχουν την δυνατότητα να γνωρίσουν τον έαυτό τους και να αποκτήσουν σωφροσύνη.

« Το γνώθι σ’αυτόν- σε όλο του το μεγαλείο!»

9 “Ειδέναι δε χρή τον πόλεμο έόντα ξυνόν, και δίκην έριν, γινόμενα πάντα κατ’ έριν και χρεών“

Πρέπει να γνωρίζουν όλοι ότι ό πόλεμος είναι κοινός και σύμφυτος (έμφυτος) σε όλα τα όντα, ότι ή δικαιοσύνη είναι διχόνοια, ότι όλα τα κινεί ή έριδα, κι ότι όλα γίνονται κατ’ ανάγκην.

« Ή αλλοιώς - Ανάγκα και Θεοί πείθωνται – σας θυμίζει τίποτε;»

10. “ Πόλεμος πάντων μέν πατήρ έστι, πάντων δε βασιλεύς, και τους μέν Θεούς έδειξε τους δε Άνθρωπους, τους δούλους έποίησε, τους δ’ έλευθέρους “

Ο πόλεμος είναι ο πατέρας όλων των εξελίξεων, είναι ο βασιλιάς των πάντων. Αυτός ανέδειξε και τους Θεούς , αυτός και τους Ανθρώπους, άλλους τους (υποδούλωσε) κατέστησε δούλους, και άλλους (ελευθέρωσε) ελεύθερους.